- Published on
-
ဟန်နီနွေဦး
-
- Published on
မဖြိုးဖြိုးအောင်
Program Director
The Wings Institute
အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအသံ စာစဉ်အမှတ် (၁) မှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြသည်။
“ ဘယ်အမျိုးသမီးပဲဖြစ်ဖြစ် ရေခံမြေခံကောင်းကောင်းနဲ့ ရေလောင်းပေါင်းသင်ပေးမယ်၊ ခေါင်းဆောင်မှုစနစ်တွေလည်း ဖန်တီးပေးနိုင်တယ်ဆိုရင် ခေါင်းဆောင်ကောင်းအမျိုးသမီးတွေ လူငယ်တွေ ပေါ်ထွက်လာနိုင်တယ်လို့ မြင်ပါတယ်”
၁။ လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးအပါအဝင် မြန်မာ့နိုင်ငံရေးဖြစ်စဉ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဆရာမအမြင်ကို ပြောပြပေးပါရှင့်။
နွေဦးတော်လှန်ရေးဟာ ကျွန်မတို့ တိုင်းပြည်မှာ ဖြစ်လေ့ဖြစ်ထရှိတဲ့ ဖြစ်ခဲ့ဖူးတဲ့ သာဓကရှိတဲ့ အကြောင်းအရာ တစ်ခု တဖန်ထပ်ဖြစ်လာတယ် မြင်ပါတယ်။ ကျွန်မတို့ပြည်သူက ရွေးချယ်တင်မြောက်တဲ့ အစိုးရတစ်ခု ရှိခဲ့ တယ်။ အဲအစိုးရနဲ့ ပြည်သူတွေကြားမှာ နိုင်ငံရေးသမားတွေကြားထဲမှာ နိုင်ငံရေးအရ ဒီမိုကရေစီနည်းကျ ပြန်ပြီးညှိနှိုင်းဆွေးနွေးပြီးတော့ အမျိုးသားတည်ဆောက်ရေး၊ နိုင်ငံတော်တည်ဆောက်ရေး၊ ဖက်ဒရယ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ငြိမ်းချမ်းရေးတည်ဆောက်နေတဲ့ ကာလမှာပဲ မတရားစစ်အာဏာ သိမ်းခံလိုက်ရတယ်။
၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေက စစ်တပ်ကိုတစ်စုံတစ်ရာ အုပ်ချုပ်ဖို့အတွက် အခွင့်အလမ်းပေးထားတာဖြစ်နေတဲ့ အတွက် အဲ့ဒီအောက်ကနေပဲ အာဏာသိမ်းခံလိုက်ရတယ်။ အဲအချိန်မှာ ပြည်သူအနေနဲ့ ဒီမိုကရေစီအစိုးရ တစ်ရပ်ကိုပဲ လိုလားတယ်။ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံကို အလိုမရှိဘူး။ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီတည်ဆောက်မယ် အစရှိ သဖြင့် ကျွန်မတို့ရဲ့ တကယ့်စစ်မှန်တဲ့ လိုလားချက်တွေ ပေါ်ပေါက်လာတယ်။ အရင်တော်လှန်ရေးတွေနဲ့ ယှဉ်ရင် NUCC ဖွဲ့စည်းနိုင်ခြင်းကတော့ ထူးထူးခြားခြားပဲသမိုင်းမှာ network ကြီးကြီးမားမားဖွဲ့စည်းနိုင်တာ ဖြစ်ပါတယ်။
တော်လှန်ရေးက ထင်သလောက် ခရီးမပေါက်တဲ့ကိစ္စရပ်တွေလည်း အများကြီး ရှိပါတယ်။ လက်တလောမှာ လည်း ခေါင်းဆောင်မှုဆိုင်ရာ အခက်အခဲတွေ အများကြီးဖြစ်နေတာကိုလည်း တွေ့ရတယ်။ NUG နဲ့ NUCC ကြားထဲမှာ ခေါင်းဆောင်မှုအခက်အခဲတွေရှိနေတာ၊ ဆုံးဖြတ်ချချက်တဲ့အပိုင်းမှာ လေးကန်နေတာမျိုးတွေက လက်တွေ့ကြုံနေရတဲ့ အမှန်တရားဖြစ်ပါတယ်။
ကျွန်မတို့အနေနဲ့ ပြောရရင်တော့ တော်လှန်ရေးထဲမှာတော့ လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးကလည်း အနေအထားတစ်ခု ရရှိနေတယ်။ လူထုလှုပ်ရှားမှုကတော့ အရင်က လောက် အားမကောင်းတော့တဲ့အတွက် ကျွန်မအမြင်ကတော့ လူထုလှုပ်ရှားမှုတွေ ထပ်ပြီးတော့ မြှင့်တင်ဖို့ လိုလိမ့်မယ်လို့ ထင်ပါတယ်။ လူထုလှုပ်ရှားမှုက တကယ့်နိုင်ငံရေးအရ အားသာမှု ပိုပြီးဖြစ်စေလိမ့်မယ်လို့ မြင်ပါတယ်။
တိုင်းပြည်ရဲ့အနာဂတ်အတွက်ကို စဉ်းစားပြီးတော့ လူထုလှုပ်ရှားမှုနည်းလမ်းတွေနဲ့ လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးနည်းလမ်းနှစ်ခုလုံးက ဟန်ချက်ညီညီနဲ့ အချိတ်ဆက်မိမိ သွားနိုင်တယ်ဆိုရင် ကျွန်မတို့တကယ်ရှိနေတဲ့နေရာထက် အရှေ့ကိုပိုရွေ့လိမ့်မယ်လို့ မျှော်လင့်ပါတယ်။ အဲ့လိုဖြစ်လာဖို့လည်း မျှော်လင့်တယ်။ ကျွန်မတို့ တိုင်းပြည်ကအခုဆိုရင် တစ်ချို့နေရာတွေမှာလည်း အတိုင်းအတာတစ်ခုထိ စစ်ကောင်စီရဲ့အုပ်ချုပ်မှုက ကင်းလွတ်လာတဲ့နေရာတွေလည်း ရှိလာပြီ။
အဲနေရာတွေမှာလည်း နိုင်ငံရေး နည်းနာအရ အုပ်ချုပ်မှုပုံစံမျိုးတွေနဲ့ ပြင်ဆင်နိုင်မယ်ဆိုရင် ပြည်တွင်းထဲက ပြည်သူတွေကိုပါ ကျွန်မတို့အနေနဲ့ နမူနာပြပြီးသား ဖြစ်တယ်။ တကမ္ဘာလုံးကိုလည်း စစ်တပ်နဲ့ အရပ်သားအုပ်ချုပ်မှုနဲ့ ဘာကွာခြားလဲဆိုတာကို တိတိကျကျပြပြီးသား ဖြစ်လိမ့်မယ်လို့ ယူဆပါတယ်။
၂။ နိုင်ငံတစ်ခုတည်ဆောက်ရာမှာ ဘယ်အရာတွေကို စံတန်ဖိုးတွေ၊ အခြေခံမူတွေအနေနဲ့ ထားရှိ တည်ဆောက်သင့်ပါသလဲ။
ကျွန်မတို့အဖွဲ့အစည်းကိုယ်တိုင်က Nation Building ကို ဦးတည်တယ်။ ရုပ်ကော နာမ်ကော နှစ်ခုလုံးပါတဲ့ နိုင်ငံတော်တည်ဆောက်ရေးက အရေးကြီးပါတယ်။ အဲ့လိုတည်ဆောက်တဲ့နေရာမှာ ကျွန်မတို့ အဖွဲ့အစည်းရဲ့ စံတန်ဖိုး၊ Version ဖြစ်သလို၊ နိုင်ငံတော်သီချင်းမှာလည်း အမြဲတမ်းပါတဲ့ Equality၊ Freedom နဲ့ Justice ကို စံတန်ဖိုးအနေနဲ့ ထားဖို့လိုပါတယ်။
နောက်ပိုင်းမှာ Equality ထက် Equity နဲ့ Liberty ဆိုပြီး စဉ်းစားလာ ကြတယ်။ အရင်တုန်းကကာတွန်းတစ်ခု ရှိတယ်။ နံရံတစ်ခု ရှိတယ်။ နံရံရဲ့တစ်ဖက်မှာ ဘောလုံးပွဲ ရှိတယ်။ နံရံထက် ခေါင်းတစ်လုံးအရပ်မြင့်တဲ့သူက ဘောလုံးပွဲကို ကောင်းကောင်းမြင်ရတယ်။ ဒုတိယ တစ်ယောက်ကတော့ နံရံရဲ့တစ်ဝက်ပဲ မြင်ရတယ်။ နောက်ဆုံးတစ်ယောက်ကတော့ နံရံထက် နိမ့်တော့ လုံးဝ မမြင်ရဘူး။ ဒုတိယတစ်ယောက်မှာ ခုံအသေးခုပေးပြီးတော့ နောက်ဆုံးတစ်ယောက်မှာ ခုံနည်းနည်း ပိုကြီးတာ ခုပေးလိုက်တာကိုကျတော့ Equity လို့ပြောတာ။
အားလုံးတန်းတူမြင်နိုင်ဖို့ ကာနေတဲ့ နံရံကိုဖြိုချလိုက်တာ ကတော့ Liberty ပါ။ ဒီတိုင်းပြည်ကိုဖက်ဒရယ်ပဲသွားသွား Confederate ပဲ သွားသွား ငါတို့က ဒီတိုင်းပြည်ကိုတစ်နိုင်ငံထဲသားချင်း ငါတို့အတူတူပဲ ငါတို့အချင်းချင်း ဝိုင်းပြီးတော့ တည်ဆောက် ကြမယ်ဆိုတဲ့ Nation Building မျိုး မဖြစ်ပဲနဲ့ တစ်သက်လုံး Equality တောင် မခံခဲ့ရတဲ့ပြည်သူပြည်သားတွေကို အားနာရပါတယ်။
၃။ နိုင်ငံရေးမှာ အမြင်စုံလင်ကွဲပြားမှုက ဘယ်လောက်အထိ အရေးကြီးပါသလဲ။ လက်ရှိတော်လှန်ရေးနဲ့ နိုင်ငံတော် တည်ဆောက်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ ဘယ်လိုကဏ္ဍတွေမှာ မဖြစ်မနေပါဝင်ဖို့ လိုပါသလဲ။
ဒီတိုင်းပြည်မှာရှိနေတဲ့သူတွေအတွက် ထည့်မစဉ်းစားတာမျိုး မရှိရအောင် အသံများများပါနိုင်လေ ပိုကောင်း လေပါ။ မပါနိုင်သေးတဲ့သူအတွက်လည်း ထည့်စဉ်းစားရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ နောက်တခုက ဒီမိုကရေစီအရေး လှုပ်ရှားမှုမျိုးစုံမှာ ဟိုးအရင်စပြီဆိုကတည်းက အမျိုးသမီးတွေက အများကြီး ပါဝင်ခဲ့ကြတယ်။ အနီးဆုံး စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို ဆန္ဒပြရာမှာလည်း အမျိုးသမီးတွေ ရှေ့တန်းကပါခဲ့တယ်၊ CDM ဖြစ်လာတော့လည်း ပါခဲ့ကြတယ်။
နောက်ဆုံးလက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးထဲမှာ အမျိုးသမီးတွေ ရှေ့တန်းကပါခဲ့ကြတာ တွေ့ရ တယ်။ ပထမဆုံးပစ်သတ်ခံရတာတောင်မှ အမျိုးသမီးအများစု ဖြစ်တယ်။ ကိုယ့်ရဲ့မိသားစုပတ်ဝန်းကျင်၊ ပိုင်ဆိုင်မှုတွေ စွန့်လွှတ်ပြီးတော့ ဒီနေရာမှာပါဝင်နေကြတဲ့ အမျိုးသမီးတွေကို အများကြီးအလေးပြုရတယ်။
တချိန်တည်းမှာ ခေါင်းဆောင်မှုအပိုင်းတွေ၊ ဆွေးနွေးငြင်းခုန်ရမယ့်အပိုင်းတွေမှာရော ကျွန်မတို့အမျိုးသမီး တွေ မပါသင့်ဘူးလား။ နေရာစုံမှာ ပါကိုပါရမယ်။ ဒီအမျိုးသမီးတွေက စွန့်လွှတ်ခဲ့တယ်။ ဒီအမျိုးသမီးတွေမှာ အဲ့ဒီနေရာဒေသ အဲ့ဒီလုပ်ငန်း၊ အဲ့ဒီဆောင်ရွက်မှုတွေနဲ့ ပတ်သက်တဲ့အတွေ့အကြုံတွေ၊ အမြင်တွေ အများကြီး ရှိတယ်။ အဲ့ဒီအမြင်တွေအပေါ်မှာ ကိုယ်စားပြုခွင့်တွေ ထုတ်ဖော်ပြောခွင့်တွေဆွေးနွေးခွင့်တွေရှိတယ်။ အဲ့ အတွက်ကြောင့် သူတို့ပါရမယ်။ ခေါင်းဆောင်မှုအပိုင်းမှာလည်း မဖြစ်မနေပါကိုပါရမယ်။
သူတို့ဆုံးဖြတ်ချက် ကလည်း ခုနပြောသလို တကယ်ကို လိုအပ်တဲ့ဆုံးဖြတ်ချက်တွေ ဖြစ်တယ်။ အဲ့လိုနေရာမှာ ခြွင်းချက်တွေ ထည့်ပြီးပြောရမယ်ဆိုရင် အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင်တစ်ယောက်ရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်က မှားနိုင်တယ်၊ လူငယ်ကို ဆုံးဖြတ်ချက်ချတဲ့နေရာပေးလိုက်ရင် မှားနိုင်တယ်လို့ ပြောရင် သာမန်ရိုးကျ လူကြီးအမျိုးသားရဲ့ ခေါင်းဆောင် မှုတွေကရော ဆုံးဖြတ်ချက်တွေကရော မမှားနိုင်ဘူးလား။
အမျိုးသမီးဖြစ်ခြင်း၊ လူငယ်ဖြစ်ခြင်း အသက်အရွယ် ကန့်သတ်ခြင်းအပေါ်မှာ အကြုံးမဝင်ဘူး။ ခေါင်းဆောင်မှုဆိုတာက သတင်းအချက်အလက်တွေအပေါ် ဘယ်လောက်မျှော်မြင်သုံးသပ်ဆုံးဖြတ်နိုင်စွမ်းရှိလဲဆိုတာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲ့တော့ ခေါင်းဆောင်မှုကို ဂျဲန်ဒါ၊ အသက်အရွယ်၊ လူမျိုး တခုခုနဲ့ ကန့်သတ်တာ မှားယွင်းတဲ့အယူအဆလို့ ကျွန်မက မြင်ပါတယ်။
၄။ လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးကာလမှာ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ပါဝင်ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့် ဘယ်လောက်အထိ ရရှိနေပြီလဲ။
အခုလက်ရှိမှာတော့ မြေပြင်သပိတ်အဖွဲ့တွေကအစ အဖွဲ့အစည်းအသီးသီးမှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ပါဝင်မှုတွေ၊ ဦးဆောင်မှုတွေကိုတော့ မြင်တွေ့နေရတယ်။ တစ်ဦးချင်းစီမြေပြင်လှုပ်ရှားတဲ့ သပိတ်အဖွဲ့တွေနေစပြီး နိုင်ငံရေးဦးဆောင်တဲ့လူတွေကိုပံ့ပိုးတဲ့ ပညာရှင်ကဏ္ဍတွေမှာပါ အမျိုးသမီးတွေကို တော်တော်တွေ့ရပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အမျိုးသမီးတွေရဲ့ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့် ဘယ်လောက်ရလဲဆိုတဲ့အပေါ်မှာတော့ နောက်ထပ် မေးခွန်း ထုတ်စရာဖြစ်ပါတယ်။
NUG အစိုးရအဖွဲ့တစ်ခုလုံးအနေနဲ့ အမျိုးသမီးတွေ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့် ဘယ်လောက်ရှိလဲ ဆိုတာတော့ ကျွန်မတို့ တိတိကျကျသိဖို့ ခက်ခဲတယ်။ ဝန်ကြီးဌာနတွေ အစည်းအဝေးတွေမှာတော့ သေသေချာချာမသိရပေမယ့် NUG ဆိုရင်တော့ မဇင်မာအောင်ရဲ့လှုပ်ရှားမှုတော်တော်များများ ကျွန်မတို့ မြင်ရတယ်။ သူကနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးလည်း ဖြစ်တယ်။
လက်ရှိ NUG ရဲ့မူဝါဒတွေ လုပ်ဆောင်မှု အောင်မြင်မှု ဒါတွေ ကိုယ်စားပြုနေရတဲ့သူဖြစ်တဲ့အခါကျတော့ သူ့ရဲ့အသံတွေ နိုင်ငံတကာအသံတွေနဲ့၊ နိုင်ငံတကာမှာ ရှိတဲ့အင်အားစုတွေ မြန်မာ့အရေးကို ကူညီဆောင်ရွက်နေတဲ့ အင်အားစုတွေနဲ့ တွေ့တဲ့နေရာမှာ တော်တော်ထဲထဲဝင်ဝင် တွေ့ဆုံနေတာတွေပြောဆိုနေတာတွေ ကျွန်မတို့မြင်ရတယ်။ အဲ့လိုမြင်ရတယ်ဆိုပေ မယ့် NUG မှာဘယ်လောက်အထိ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်က ရာခိုင်နှုန်းများလဲ။ ထည့်သွင်း စဉ်းစားခြင်း ခံရလဲမရလဲဆိုတာတော့ ကျွန်မအနေနဲ့မသိနိုင်ဘူး။
၅။ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ နိုင်ငံရေးမှာ ပါဝင်နိုင်မှုနဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို ဘယ်အရာတွေက အဟန့်အတား ဖြစ်စေပါသလဲ။
လူ့အဖွဲ့အစည်းမှာ ဦးဆောင်မှုအခန်းကဏ္ဍမှာ အမျိုးသမီးကို ထည့်စဉ်းစားတာ နည်းတယ်။ များသောအားဖြင့် supportive role မှာနေကြတာ များတယ်။ ကျွန်မရဲ့အမြင်ကတော့ အမျိုးသမီးနဲ့အမျိုးသားဆိုတာထက် ရှေ့တန်းထွက်ရမယ့်လူက အမျိုးသမီးပဲဖြစ်ဖြစ် အမျိုးသားပဲဖြစ်ဖြစ် ရှေ့တန်းထွက်မယ့်လူ ရှိကိုရှိတယ်။ လူ တစ်ယောက်နဲ့တစ်ယောက်က အားသာချက်အားနည်းချက်က တယောက်နဲ့တစ်ယောက်မတူဘူး။ အမျိုးသမီး ဖြစ်ခြင်း အမျိုးသားဖြစ်ခြင်းနဲ့မဆိုင်ဘူး။
တကယ်တမ်းက လူ့အဖွဲ့အစည်းမှာ အရိုးစွဲတဲ့အလေ့အထအကျင့်တွေကြောင့်ပါ။ အမျိုးသမီးကို ခေါင်းဆောင် တင်လို့ ရတယ်၊ ဒီအမျိုးသမီးလည်း ဆုံးဖြတ်နိုင်တယ်ဆိုတဲ့ အလေ့အထတွေကို အကျင့်မဖြစ်သေးဘူး။ အခုချိန်မှာတော့ ကမ္ဘာကြီးက ပြောင်းလာတယ်။ အိမ်အလုပ်ဆိုတာ အမျိုးသားတစ်ယောက်ထဲ လုပ်ရတာ မဟုတ်ဘူး။ အမျိုးသမီး လည်း အလုပ်လုပ်တာမျိုး ကိုယ့်ကိုကိုယ် ရပ်တည်ရတာမျိုး အမျိုးသမီးလည်း ခေါင်းဆောင်ရတာမျိုး ဒါမျိုးတွေ မြင်လာတယ်။
ဒီခေတ်သစ်ရေစီးကြောင်းနဲ့အညီ လိုက်တော့စီးလာကြတယ်။ ဒါပေမယ့် အရိုးစွဲတဲ့ တချို့စီနီယာ Citizen ခေါင်းဆောင်မှုအဟောင်းတွေကတော့ ဒါတွေကို အလေ့အထ မဖြစ်သေးဘူး။ လုပ်နိုင်ပါ့မလားဆိုတဲ့ သံသယတွေ စိုးရိမ်မှုတွေကတော့ Culture နဲ့အလေ့အထပေါ်မှာ မူတည်ပြီးတော့ ဆက်ပြီးတော့ ရှိနေတုန်းပဲ။အဲ့ဟာက အဟန့်အတားဖြစ်နေတုန်းပဲလို့ မြင်ပါတယ်။
၆။ နိုင်ငံတော်သစ် တည်ဆောက်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို လျှစ်လျူရှုမှုတွေ ပပျောက်ဖို့၊ ပြည့်ပြည့်ဝဝနဲ့ ပိုမိုပါဝင်နိုင်ဖို့အတွက် ဘာတွေကို လုပ်ဆောင်သင့်ပါသလဲ။
အမျိုးသမီးတွေ ဝင်လာနိုင်ဖို့အတွက် ကိုတာစနစ်လိုမျိုးကနေတစ်ဆင့် နောက်မှာ ပံ့ပိုးကူညီမှုတွေ ရထားတဲ့ အမျိုးသမီးတွေကလည်း ဝင်လာမယ်။ အဲ့ကနေ နိုင်ငံရေးမှာ အမျိုးသမီး ပါဝင်မှုက အလေ့အထတွေ ဖြစ်လာ မယ်ဆိုရင် တဖြေးဖြေးနဲ့ ပံ့ပိုးစရာမလိုပဲ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့် ဆုံးဖြတ်နိုင်မှုက အလိုအလျောက် ဖြစ်လာမယ်လို့ မြင်ပါတယ်။
အာဏာမသိမ်းခင်ကအထိ ကျွန်မတို့တိုင်းပြည်ရဲ့ နံပါတ်တစ်ခေါင်းဆောင် က ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်လို့ လက်ခံထားပြီးသား ဖြစ်ပါတယ်။ အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင်မှု အလေ့အကျင့် ဖြစ်ထားပြီးသားပေမယ့် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က တခြားအမျိုးသမီးနဲ့ မတူဘူး။ ဒေါ်စုမို့လိုလုပ်နိုင်တာ တခြားမိန်းမတွေဆို လုပ်နိုင်ချင်မှလုပ်နိုင်မှာဆိုတာမျိုး ကျွန်မတို့ရဲ့လူ့အဖွဲ့အစည်းက ဟိုဘက်စွန်း ဒီဘက်စွန်း ခုန်ကူးတက်တဲ့ အလေ့အကျင့်၊ သူရဲကောင်းကိုးကွယ်တဲ့စဉ်းစားချက်မျိုးကိုလည်း ကျွန်မတို့လူ့အဖွဲ့အစည်းက ရှိပါတယ်။
တကယ်တမ်းဆိုရင်တော့ အမျိုးသမီးဆိုတာ ဘယ်အမျိုးသမီးပဲဖြစ်ဖြစ် ရေခံမြေခံကောင်းကောင်းနဲ့ ရေလောင်းပေါင်းသင်နိုင်တယ်ဆိုရင် ခေါင်းဆောင်မှုစနစ်တွေလည်း ဖန်တီးနိုင်တယ်ဆိုရင် ခေါင်းဆောင် ကောင်းအမျိုးသမီးတွေ လူငယ်တွေ ပေါ်ထွက်လာနိုင်တယ်လို့ မြင်ပါတယ်။
၇။ လူ့အခွင့်အရေးရှုထောင့် အရ တော်လှန်ရေးကာလအတွင်းမှာ အမျိုးသမီးတွေ ဘယ်လို ပုံစံနဲ့ ချိုးဖောက်ခံနေရတာတွေ ရှိပါသလဲ။ အနာဂတ်မှာ အမျိုးသမီးတွေ လူ့အခွင့်အရေးအပြည့်အဝရရှိဖို့ ဘယ်လို အစီအမံတွေ ဆောင်ရွက်သင့်ပါသလဲ။
အခုကာလမှာ အမျိုးသမီးတွေ တရားမဲ့ဖမ်းဆီးခံရတာတွေ သတ်ဖြတ်ခံရသလို၊ ထပ်တိုးတာကတော့ လိင်ပိုင်း ဆိုင်ရာ နှိပ်စက်ညှင်းပန်းခံရတာ၊ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အမြတ်ထုတ်ခံရတဲ့အပိုင်းတွေ ပိုပြီးများတယ်။ တချို့ အမျိုးသားတွေလည်း ခံရတာရှိတယ်။ အမျိုးသမီးတွေကတော့ ပိုပြီးများများစားစား ခံရတယ်။ အဲ့ဒီအပိုင်းမှာ လည်း ဒါက စစ်တမ်းသဘောမျိုးဖြစ်တဲ့အတွက် တချက်ထည့်ပြောချင်တာက စစ်အာဏာသိမ်းတဲ့ စစ်ကောင်စီ က ကျူးလွန်တာမျိုးတွေ အများကြီးရှိသလိုပဲ တော်လှန်ရေးတပ်တွေဘက်မှာလည်း လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာအမြတ် ထုတ်မှုတွေ ကြားနေရတာ၊ မြင်နေရတာရှိတယ်။ ဒီမိုကရေစီကို လိုလားတဲ့ တော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေထဲမှာ ဒါတွေကို ရှောင်ရှားရမယ်လို့ မြင်ပါတယ်။
လူတွေ အတူတူရှိရင် ဖြစ်တာပဲလို့ သတ်မှတ်တာမျိုး မဟုတ်ပဲနဲ့ ဒါမျိုးမဖြစ်အောင် ကြိုတင်စီမံဖို့ လိုပါတယ်။ ပထမအဆင့်အနေနဲ့ သေချာတာက ဒီလိုကိစ္စရပ်မျိုးတွေက ဖြစ်နိုင်တဲ့အခါကျတော့ ကြိုတင်ကာကွယ်မှုတွေ မဖြစ်မနေ လုပ်သင့်တယ်။ ဖြစ်လာခဲ့ရင်လည်း ဘယ်လို အပြစ်ပေးအရေးယူမယ်ဆိုတာ ကြိုတင်ပြဌာန်းထားဖို့လိုတယ်။
တကယ်ဖြစ်လာခဲ့ရင်လည်း ပြဌာန်းထားမှု တွေနဲ့အညီ တကယ်အပြစ်ပေး အရေးယူမှုတွေကို ဆောင်ရွက်ကြဖို့ လိုတယ်။ Transitional justice သဘော တရားအရဆို စနစ်ကိုပါ ပြင်ရမယ်။ အပြစ်ပေးအရေးယူတာ တင်မကပဲနဲ့ အပြစ်ပေးအရေးယူတဲ့နောက်ပိုင်းမှာ ဒီစနစ်မှာ ဘာတွေ ချို့ယွင်းလဲ။ ပြန်ပြီး ပြင်ဆင်တဲ့ပုံစံမျိုးတွေ လုပ်သင့်တယ်။ ဒီလိုကိစ္စမျိုးတွေ မပေါ်အောင် ကျွန်မတို့က တကယ်ကို စံနမူနာပြအနေနဲ့ ပြင်ဆင်တာတွေ ထိန်းသိမ်းတာတွေကို မဖြစ်မနေလုပ်ရလိမ့် မယ်လို့ ယူဆပါတယ်။
အဲ့ဒါမှလည်း ကျွန်မတို့ယုံကြည်တဲ့တန်ဖိုးထားမှုက တကယ်ကိုအမှန်တရားဖြစ်မှာ ဖြစ်တယ်။ တဖက်မှာက ဘာစိုးရိမ်စိတ်ပူရလဲဆိုတော့ နစ်နာဆုံးရှုံးတဲ့သူတွေက စနစ်ကြီးတစ်ခုလုံးကို အယုံအကြည် မရှိတော့တာ၊ တော်လှန်ရေးတခုလုံးကို အယုံအကြည်မရှိတော့တာတွေ ဖြစ်လာရင် တော်လှန်ရေးတခုလုံးကိုပါ နစ်နာစေတယ်လို့ ယူဆပါတယ်။
၈။ အမျိုးသမီးတွေ နိုင်ငံရေးမှာ တင်းပြည့်ကျပ်ပြည့် ပါဝင်လုပ်ဆောင်လို့ ရမယ်ဆိုရင် အနာဂတ် နိုင်ငံရေးမှာ ဘယ်လိုမျိုး အပြောင်းအလဲတွေကို မြင်တွေ့ကြရမလဲ။ ဘယ်လိုမျိုး အကျိုးများစေမလဲ။
အစုအဖွဲ့ပေါင်းစုံကနေ ပါဝင်ပြီး စဥ်းစားအုပ်ချုပ်တဲ့စနစ်မျိုးဖြစ်မှလည်း တကယ်ကိုငြိမ်းချမ်းတဲ့ တိုင်းပြည် ဖြစ်လာမှာဖြစ်ပါတယ်။ အဲ့လိုမှမဟုတ်ရင် လူတစ်စုအတွက် လူနည်းစုတစ်စုအတွက် တခြားအုပ်ချုပ်မှုတစ်စု အတွက် ကန့်သတ်ထားတဲ့နိုင်ငံဖြစ်ရင် အဲ့နိုင်ငံရေးက ငြိမ်းချမ်းမှာ မဟုတ်ဘူး။
နိုင်ငံရေးပန်းတိုင်ကို ရောက်ဖို့ ဆို ဘယ်သူဘယ်ဝါကန့်သတ်တာ မဟုတ်ပဲနဲ့ အမျိုးသမီးတွေရော အမျိုးသားတွေရော ကျား၊ မ လူငယ်၊ လူမျိုးစုတွေ အားလုံးပါဝင်တဲ့စနစ်မျိုး အားလုံးကိုကိုယ်စားပြုနိုင်တဲ့ အားလုံးနိုင်ငံရေးထဲမှာပါဝင်တဲ့ စနစ်မျိုး ဖြစ်မှသာလျှင် ကျွန်မတို့သွားချင်တဲ့ တန်းတူညီမျှတဲ့တိုင်းပြည်တစ်ခု ဖော်ဆောင်နိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။
၉။ ဖြည့်စွက်ချက်။
ကျွန်မတို့ကိုဒီလူ့အဖွဲ့အစည်းမှာ အမျိုးသမီးပါဝင်ဖို့အတွက် မိသားစု၊ လူ့အဖွဲ့အစည်းက နောက်ပြန်ဆွဲတဲ့ အဟန့်အတားအကန့်အသတ်တွေရှိသလို ကျွန်မတို့ကိုယ်တိုင်လည်း တစ်သက်လုံး ဖိုဝါဒကြီးစိုးတဲ့ စနစ်ထဲမှာ လူ့အဖွဲ့အစည်းထဲမှာ လည်ပတ်ခဲ့တာဆိုတော့ ကျွန်မတို့ကိုယ်တိုင်လည်း ကိုယ့်ဟာကို ခပ်လျိုလျိုလေး နောက်မှာဆုတ်နေတာ အလေ့အကျင့် အလေ့အထ ဖြစ်နေတယ်။
အမျိုးသမီးဖြစ်လို့ အိမ်တွင်းရေးနဲ့ သက်ဆိုင်သလို တချိန်မှာ အပြင်ကကိစ္စတွေက ကျွန်မတို့မိသားစုအရေးကို လာပြီး ပတ်သက်လာမှာ ဖြစ်တဲ့အတွက် အားလုံးကို မျက်စိဖွင့်နားကိုစွင့်ပြီးတော့ ရလာတဲ့အချက်အလက်တွေ လေ့လာဆည်းပူးမှုတွေနဲ့ ဖြည့်ဆည်းနိုင်မယ်ဆို ဒီထက်ပိုပြီး အဆင့်တွေကို မြင့်လို့ရမယ်။
ဒီထက်ပိုပြီး စိတ်ဝင်စားတာတွေ များလာမယ်။ ကိုယ်ကိုကိုလည်း ယုံကြည်မှုရှိလာမယ်၊ ပိုပြီးတော့ ရှေ့ကိုရောက်လာမယ်။ ရှိရင်းစွဲခေါင်းဆောင်မှုအလေ့အထ ကို အပြင်မှာ လေ့ကျင့်မယ်။ တာဝန်ကို ခွဲယူတဲ့အလေ့အထတွေကို အိမ်တွေမှာ လေ့ကျင့်မယ်။ ဒါဆိုရင် အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင်တွေ အမျိုးသမီးဦးဆောင်မှုတွေ အများကြီးမြင်တွေ့လာမှာ အသေအချာပါပဲ။
စစ်ကောင်စီအုပ်ချုပ်ရေးနဲ့ ကင်းလွတ်တဲ့နေရာတွေမှာ နိုင်ငံရေးနည်းနာ အရ အုပ်ချုပ်မှုပုံစံမျိုးနဲ့ နမူနာပြ အုပ်ချုပ်ပြနိုင်မယ်ဆိုရင် တကမ္ဘာလုံး ကိုလည်း စစ်တပ်နဲ့ အရပ်သားအုပ်ချုပ်မှုနဲ့ ဘာကွာခြားလဲဆိုတာကို တိတိကျကျ ပြပြီးသား ဖြစ်ပါလိမ့်မယ်
"အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအားမာန်" စာစဉ် (၁) ကို အောက်ပါ Link မှာ Download ဆွဲပြီး ဖတ်ရှုနိုင်ပြီရှင် ။
https://www.mediafire.com/file/8cr940llcjvkbcj/ခေတ်သမိုင်းကို+ပုံဖော်နေသော+အမျိုးသမီးများ+final.pdf/file
#politicsforwomenmyanmar
#whatishappeninginmyamar
#Advocacy
#politics
#media -
- Published on
နော်ဇမ်ဘာဖော
Founder - Food Not Bombs Kawthoolei
စစ်ပွဲထဲကအသက်ရှင်လွှတ်မြောက်လာသောကလေးများမိခင်
အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအသံ စာစဉ်အမှတ် (၁) မှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြသည်။
“ကိုယ်ကိုတိုင်ဟာ နိုင်ငံထဲမှာနေတဲ့ အမျိုးသမီးတစ်ယောက် ဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် ကိုယ်ဟာ နိုင်ငံရေးဖြစ်တယ်။ ကိုယ်ကိုတိုင်ဟာ နိုင်ငံ့အရေးဖြစ်တယ်။ ဒါကြောင့်မို့ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ နိုင်ငံရေးမှာပါဝင်ဖို့ လိုအပ်တယ်”
၁။ လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးအပါအဝင် မြန်မာ့နိုင်ငံရေးဖြစ်စဉ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဆရာမအမြင်ကို ပြောပြပေးပါရှင့်။
နွေဦးတော်လှန်ရေးက အာဏာရူးသွပ်သူတွေရဲ့ အာဏာပြိုင်ဆိုင်မှု၊ အာဏာအပြိုင်အဆိုင်တွေရဲ့ မတရားမှု တွေကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ ပြည်သူ့တော်လှန်ရေး ဖြစ်တယ်လို့ မြင်ပါတယ်။ ဒါဟာ ဒီနွေဦးတော်လှန်ရေးမှာ ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ နိုင်ငံရေးရဲ့ အခင်းအကျင်းတစ်ခုလို့ ကျွန်မအနေနဲ့ သုံးသပ်ပါတယ်။
၂။ နိုင်ငံတစ်ခုတည်ဆောက်ရာမှာ ဘယ်အရာတွေကို စံတန်ဖိုးတွေ၊ အခြေခံမူတွေအနေနဲ့ ထားရှိ တည်ဆောက်သင့်ပါသလဲ။
အာဏာရှင်ပျက်သုဉ်းရေး၊ ၂၀၀၈ ဖျက်သိမ်းရေး၊ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီစနစ် ပေါ်ပေါက်လာရေး ဆိုတဲ့ နိုင်ငံရေးဦးတည်ချက်သုံးရပ် ရှိပါတယ်။ နွေဦးတော်လှန်ရေးရဲ့ နိုင်ငံရေးဦးတည်ချက် သုံးရပ်စလုံးအတွက် စံထားရမယ့်အချက်ကတော့ တရားမျှတရေး၊ တန်းတူညီမျှရေး၊ လွတ်လပ်စွာ ထုတ်ဖော်ပြောဆိုပိုင်ခွင့်နဲ့ ငြိမ်းချမ်းမှု ရရှိဖို့ လိုပါတယ်။
နိုင်ငံရေးဦးတည်ချက်သုံးရပ်ကို ဖော်ဆောင်တဲ့အချိန်မှာ ဒီစံတန်ဖိုးလေးချက်ကို အမြဲထည့်သွင်းစဥ်းစားပြီးတော့မှ ရေးဆွဲရမှာ ဖြစ်တယ်။ ဖော်ဆောင်ရမှာ ဖြစ်တယ်။ လက်တွေ့ကျကျ လုပ်ဆောင်ကြရမှာဖြစ်တယ်။ တခါတလေကျတော့ နိုင်ငံရေးမှာ ဘာဖြစ်တတ်လဲဆိုရင် စာရွက်ကြီးတွေထဲမှာ တော့ ကောင်းသောအရာတွေကို ရေးထားပါတယ်။
လူတွေအထင်ကြီးလောက်အောင် နိုင်ငံတကာအထင်ကြီး လောက်အောင် ပညာရှင်တွေရေးထားတဲ့ စာရွက်ကြီးတွေတော့ ရှိနေပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒီအရာတွေက လက်တွေ့မှာ ဘာမှရှိမနေဘူး။ ဒီတကြိမ် နွေဦးတော်လှန်ရေးအလွန်မှာ ဒါတွေမဖြစ်ဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။
ခုနတုန်းကပြောတဲ့ အာဏာရှင်အမြစ်ဖြတ်သွားရမယ်၊ ၂၀၀၈ လုံးဝပြတ်သုဉ်းရမယ်။ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ စနစ်ဟာ တကယ်ပဲ အမှန်တကယ်နိုင်ငံသစ်ကြီးမှာ ပေါ်ပေါက်လာရမယ်။ ဒါတွေကို တကယ်လုပ်ဖို့ ဖြစ်ပါတယ်။ စာရွက်ထဲမှာပဲ ဦးတည်ချက်တွေထဲမှာပဲ ရှိနေတာ မျိုးမဟုတ်ပဲ တကယ်ရှိသွားဖို့ လိုပါတယ်။
ဒီစံတန်ဖိုးလေးချက်ဟာ Humanitarian Politics လို့ခေါ်တဲ့ လူသားအခြေပြု နိုင်ငံရေးဆိုတဲ့အရာကို အခြေခံပြီးတော့မှ ပေါ်ပေါက်လာတဲ့ စံတန်ဖိုးလေးရပ်ဖြစ်ပါတယ်။ အခုချိန်မှာနိုင်ငံကြီးဟာ လူသားစံတန်ဖိုး တွေ ပျောက်ဆုံးပြီးတော့မှ နိုင်ငံရေးဟာ ပျက်စီးသွားတာဖြစ်တယ်။
နိုင်ငံရေးဟာ failed state ဖြစ်သွားတာ ဖြစ်တယ်။ နိုင်ငံရေးပျက်စီးနေသော နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ ဖြစ်သွားတာ ဖြစ်တယ်။ ဒီလိုနိုင်ငံရေးပျက်စီးနေသော နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံမှာ လူသားကိုအခြေပြုသော လူသားစံတန်ဖိုးတွေကိုတန်ဖိုးထားတဲ့ နိုင်ငံရေးကို ဖော်ဆောင် ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
၃။ နိုင်ငံရေးမှာ အမြင်စုံလင်ကွဲပြားမှုက ဘယ်လောက်အထိ အရေးကြီးပါသလဲ။ လက်ရှိတော်လှန်ရေးနဲ့ နိုင်ငံတော် တည်ဆောက်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ ဘယ်လိုကဏ္ဍတွေမှာ မဖြစ်မနေပါဝင်ဖို့ လိုပါသလဲ။
နိုင်ငံရေးအမြင်စုံလင်ကွဲပြားမှုက ဘာကြောင့်အရေးကြီးသလဲဆိုရင် ဒါဟာ တစ်ယောက်ကို တစ်ယောက် အသိအမှတ်ပြုနိုင်မှုအပေါ်မှာ မူတည်တယ်။ နိုင်ငံရေးအမြင်မတူညီကွဲပြားရခြင်းဟာ သူတို့ဖြတ်သန်းလာရတဲ့ သမိုင်းကြောင်းမတူညီတဲ့အတွက်ကြောင့် ဖြစ်တယ်။ ဖြတ်သန်းလာရတဲ့သမိုင်းကြောင်းတိုင်းဟာ လူမျိုးစုတိုင်း အတွက် မတူပါဘူး။ တစ်စုနဲ့တစ်စု တစ်နေရာနဲ့တစ်နေရာ လူမျိုးတစ်မျိုးနဲ့တစ်မျိုးရဲ့ ဖြတ်သန်းလာမှု သမိုင်း ကြောင်းပေါ် မူတည်ပြီးတော့မှ သူတို့ရဲ့နိုင်ငံရေးအယူအဆဟာ ကွဲပြားသွားတယ်။
နိုင်ငံရေးရပ်တည်ချက်၊ တော်လှန်ရေးရပ်တည်ချက်တွေဟာ ကွဲပြားသွားကြတာဖြစ်တယ်။ ငါနဲ့ မတူဘူး။ ငါ့လူမျိုးနဲ့ နိုင်ငံရေးခံယူချက် မတူဘူး။ ငါ့ဒေသနဲ့ နိုင်ငံရေးခံယူချက် မတူဘူးဆိုပြီး တစ်ယောက်ကိုတစ်ယောက် ရန်လိုမုန်းတီးဖို့ မဟုတ်ဘူး။ အဓိကက သူတို့ရဲ့မူလဖြစ်တည်ခြင်း၊ နိုင်ငံရေးအယူဝါဒကွဲပြားရခြင်းရဲ့ သမိုင်းကြောင်းနောက်ခံကို နားလည် လက်ခံနိုင်ဖို့လိုတယ်။ ဒါဟာ အရေးကြီးဆုံး ဖြစ်ပါတယ်။
နောက်တခုအနေနဲ့ကတော့ လက်ရှိတော်လှန်ရေးနဲ့ နိုင်ငံတော်တည်ဆောက်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ပါဝင်မှုဟာ အရေးကြီးတယ်။ အရေးအကြီးဆုံးဖြစ်တယ်။ ဘာကြောင့်အရေးကြီးဆုံးဖြစ်လဲဆိုရင် နိုင်ငံရေး ဆိုတာဟာ မိသားစုကနေ စတင်တယ်။ မိသားစုအရေးကနေ စတင်တယ်။ ကိုယ့်တကိုယ်ရည်အရေးကနေ စတင်တယ်။ နိုင်ငံရေးဆိုတာ နိုင်ငံရေးလို့ပြောမယ်ဆို ကိုယ့်ရဲ့ တစ်ကိုယ်ရည်အရေးကနေစပြီးတော့ မိသားစု အရေး၊ ရပ်ရွာအရေး၊ လူမှုအရေး၊ တိုင်းပြည်ရေးကို တစ်ဆင့်ချင်းသွားတာဖြစ်တယ်။
ဒါကြောင့် ကိုယ်ကိုတိုင် ဟာ နိုင်ငံထဲမှာနေတဲ့ အမျိုးသမီးတစ်ယောက် ဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် ကိုယ်ဟာ နိုင်ငံရေးဖြစ်တယ်။ ကိုယ်ကိုတိုင်ဟာ နိုင်ငံ့အရေး ဖြစ်တယ်။ ဒါကြောင့်မို့ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ နိုင်ငံရေးမှာပါဝင်ဖို့ လိုအပ်တယ်။ အဲ့လိုမျိုး ပါဝင်သင့်တယ်လို့ အနေအထားရှိတဲ့အချိန်မှာ ဘာကအရေးကြီးဆုံးလဲဆို အမျိုးသမီးတစ်ယောက် ဟာ ကိုယ့်ကိုကိုယ် နိုင်ငံရေးမှာ အရေးကြီးဆုံးဖြစ်တယ်။ အရေးကြီးတယ်ဆိုတဲ့ ခံယူချက်ရှိဖို့ လိုတယ်။ အမျိုးသမီးတစ်ယောက်ဟာ အဲ့ဒီခံယူချက်မရှိဘူး။ အဲ့လို ခံယူချက်မရှိဘူးဆိုရင် ကိုယ့်ကိုကိုယ် တန်ဖိုးထားမှု ဟာ လျော့နည်းသွားမှာ ဖြစ်တယ်။ တန်ဖိုးထားမှုဟာ ရှိမှာ မဟုတ်ဘူး။
ဒါကြောင့် အမျိုးသမီးဟာ နိုင်ငံရေးမှာ ဘယ်လောက်အထိ အရေးကြီးသလဲဆိုရင် အမျိုးသမီးတစ်ယောက်ဟာ သူ့ကိုယ်သူဘယ်လောက်အထိ တန်ဖိုးထားပြီးတော့မှ အသက်ရှင်နေသလဲ။ ရှင်သန်နေသလဲ။ အမျိုးသမီး တစ်ယောက်ဟာ သူ့ကိုယ်သူ ဘယ်လောက်တန်ဖိုးရှိတယ်လို့ ခံယူထားလဲဆိုတဲ့အရာပေါ်မှာ မူတည်ပါတယ်။အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ ဘယ်လိုကဏ္ဍတွေမှာ ပါဝင်သင့်သလဲဆိုရင် ကိုယ်ကိုတိုင်က ဘယ်လိုကဏ္ဍတွေမှာ ပါဝင်ဖို့ပြင်ဆင်ထားသလဲအပေါ် မူတည်ပါတယ်။
အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ ကိုယ့်ကိုကိုယ် ဘယ်လောက်အထိ တန်ဖိုးထားသလဲဆိုတဲ့ အချက်ပေါ်မှာ မူတည်တဲ့အတွက်ကြောင့် ကိုယ့်ကိုကိုယ်တန်ဖိုးထားမှု၊ ဦးဆောင်သွား နိုင်ဖို့၊ တာဝန်ယူသွားနိုင်ဖို့၊ တာဝန်ခံသွားနိုင်တဲ့အမျိုးသမီး၊ တာဝန်ယူတာဝန်ခံနိုင်တဲ့အမျိုးသမီးအဖြစ် ကိုယ့်ကိုကိုယ် တန်ဖိုးထားပြီးတော့ ဘယ်လောက်အထိ တည်ဆောက်ထားသလဲဆိုတဲ့ အပေါ်မူတည်ပါတယ်။ ကိုယ်ကိုတိုင် ကိုယ့်ကိုကိုယ်တန်ဖိုးထားမှုနဲ့ နိုင်ငံရေးရဲ့ဘယ်ကဏ္ဍမှာမဆို ကိုယ့်ရဲ့တည်ဆောက်ထားမှု ကျွမ်းကျင်ရာကနေ တာဝန်ယူ၊ တာဝန်ခံပြီးတော့ ပါဝင်လုပ်ဆောင်သင့်တယ်လို့ ပြောချင်ပါတယ်။
၄။ လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးကာလမှာ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ပါဝင်ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့် ဘယ်လောက်အထိ ရရှိနေပြီလဲ။
အမျိုးသမီးတွေရဲ့နေရာရမှု၊ တာဝန်ယူဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ရှိမှု နိုင်ငံရေးမှာဦးဆောင်နိုင်မှု ဆိုတာ ပွင့်လင်းမြင်သာမှု ရှိစွာနဲ့ ဖော်ပြလို့ရတဲ့ကာလ မဟုတ်တဲ့အတွက်ကြောင့် ဒါတော့ ကျွန်မလည်း မမြင်နိုင်ပါဘူး။ မတွေ့ရပါဘူး။ ဒါပေမယ့် မတွေ့ရတဲ့ကြားက သိသိသာသာသတိထားမိတဲ့ ခေါင်းဆောင် အမျိုးသမီး တစ်ယောက်ကိုတော့ ကျွန်မတွေ့တယ်။
သူကတော့ US ကနေ ဗိုလ်မှူးဟောင်းတစ်ယောက်ဖြစ်တဲ့ ဆရာမမီမီဝင်းဘတ် သူ့ကိုတော့ သတိထားမိတယ်။ သူကတော့သိသိသာသာ ထင်ထင်ရှားရှားရှိလာတဲ့ အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင်လို့ ကျွန်မ မြင်တယ်။ တကယ်လုပ်ကိုင်စွမ်းအားရှိပြီးတော့မှ ပညာရှိတယ်။ လုပ်နိုင်ကိုင်နိုင်ရှိတယ်။ စစ်ဘက် ဆိုင်ရာ ဗိုလ်မှူးဟောင်းတစ်ယောက်ဖြစ်ခဲ့တဲ့ အမျိုးသမီးတစ်ယောက်လည်းဖြစ်ခဲ့တယ်။ မီဒီယာတွေကနေတဆင့် စစ်နဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့မှ စစ်ဘက်ဆိုင်ရာနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ထွက်ပေါ်လာတဲ့ ဘာအရေးအခင်းကိုမဆို ဆွေးနွေးအကြံပေးနေတာကို တွေ့ရတယ်။
ဒီနေရာမှာဘာပြောချင်လဲဆိုတော့ ဒီအရာကိုကြည့်ခြင်းအားဖြင့် အမျိုးသမီးဆိုတာဟာ နိုင်ငံရေးမှ မဟုတ်ဘူး၊ စစ်ရေးမှာလည်း ဦးဆောင်နိုင်တယ်ဆိုတာကို ကျွန်မ ပြောချင်တယ်။ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံတည်ဆောက်တဲ့နေရာမှာ နိုင်ငံရေး၊ စစ်ရေးနဲ့ တည်ဆောက်ရေးကို ဖိုခနောင့် ညီညီသွားနိုင်မှ တည်ဆောက်နိုင်တာဖြစ်တယ်။ မျှမျှတတ ဖော်ဆောင်သွားနိုင်ဖို့လည်း လိုအပ်ပါတယ်။ ဆရာမမီမီဝင်းဘတ်ကတော့ ဂုဏ်လည်းယူတယ်။ အတုလည်းယူပါတယ်။
၅။ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ နိုင်ငံရေးမှာ ပါဝင်နိုင်မှုနဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို ဘယ်အရာတွေက အဟန့်အတား ဖြစ်စေပါသလဲ။
အမျိုးသမီးတွေက နိုင်ငံရေးပိုင်းမှာ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်မရှိဘူးဆိုတာက အမျိုးသမီးတွေကရော နိုင်ငံရေးပိုင်းမှာ တကယ်ကျွမ်းကျင်သလား။ တကယ်လည်း အရည်အချင်းမရှိဘဲနဲ့ နိုင်ငံရေးမှာ ဦးဆောင်ခွင့်မရဘူးဆိုတဲ့ အရာ ကိုပဲ သွားနေမယ်ဆို ဘယ်တော့မှရမှာမဟုတ်ဘူး။ ကိုယ်အရည်အချင်းမရှိပဲနဲ့ နေရာလိုချင်တာ ဒါတရားမျှတ တဲ့လုပ်ရပ်မဟုတ်ဘူးလို့ ကျွန်မအနေနဲ့ မြင်ပါတယ်။ နိုင်ငံရေးမှာ တကယ်ဦးဆောင်နိုင်တယ်။ တကယ်ပဲ အရည်အချင်းရှိတယ်။ တကယ်လမ်းပြနိုင်တယ်။ တကယ်လုပ်နိုင်တဲ့အရည်အချင်းရှိလို့ အမျိုးသမီး တစ်ယောက်ဟာ နေရာမရဘူးဆိုရင် ဒါဟာမဖြစ်သင့်တဲ့အရာ၊ တရားမမျှတတဲ့အရာ ဖြစ်ပါတယ်။
အဲ့လိုနိုင်ငံရေးကို ကောင်းကောင်း ဦးဆောင်နိုင်တဲ့ အမျိုးသမီးတွေဖြစ်အောင် တည်ဆောက်ရမှာ ဖြစ်တယ်။ အဲ့လိုမတည်ဆောက်နိုင်သရွေ့ကတော့ အဲ့ဒါဟာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့နိုင်ငံရေးမှာ ဦးဆောင်နိုင်ခွင့်မရတဲ့ အဟန့်အတားပဲ ဖြစ်တယ်။ နောက်တချက်ကတော့ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ နိုင်ငံရေးမှာပါဝင်ဖို့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့် ရနိုင်ဖို့ဆိုရင် တလွဲမာနမရှိဖို့လိုတယ်။
အမျိုးသမီးအခွင့်အရေးဆိုတဲ့အရာကို ကိုင်ဆွဲပြီးတော့မှ တလွဲမာန တွေနဲ့သွားနေတဲ့ အမျိုးသမီးရေးရာတွေ ရှိနေသ၍လည်း အမျိုးသမီးတွေကနိုင်ငံရေးမှာ ဦးဆောင်ခွင့်ရမှာ မဟုတ်ဘူး။ အမျိုးသမီးအခွင့်အရေးနဲ့ feminist လို့ခေါ်တဲ့အမျိုးသမီးရေးရာဟာ မတူပါဘူး။ အဲ့ဒါကို သေချာသိဖို့လိုမှာ ဖြစ်တယ်။
ဒီနေ့ အမျိုးသမီးကဏ္ဍကို လုပ်ဆောင်နေတဲ့ အမျိုးသမီးတော်တော်များများဟာ အမျိုးသမီးအခွင့်အရေးနဲ့ အမျိုးသမီးရေးရာကို မကွဲပြားကြပါဘူး။ Women right နဲ့ feminist ဆိုတဲ့အရာကို ကွဲကွဲပြားပြားမရှိသေးသ၍ အမျိုးသမီးတွေဟာ နိုင်ငံရေးမှာနေရာရမှာ မဟုတ်ဘူး။ ဒါဟာ အဟန့်အတား ဖြစ်နေဦးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
နောက်တစ်ခုအနေနဲ့ကတော့ တကယ်ပဲနိုင်ငံရေးမှာ ဦးဆောင်ဦးရွက်နိုင်တဲ့အမျိုးသမီးတွေကို နေရာပေးဖို့ လူ့အသိုင်းအဝိုင်းက ပြည်သူတွေက ဆန္ဒရှိသလား။ လူ့အသိုင်းအဝိုင်း၊ ပြည်သူတွေက ဆန္ဒမရှိ ခြင်းကလည်း အဟန့်အတားဖြစ်ပါတယ်။ ဘာကြောင့် အမျိုးသမီးတွေကို နိုင်ငံရေးမှာ ပြည်သူလူထုနဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းတွေက နေရာမပေးချင်တဲ့သမိုင်းကြောင်းဟာလည်း ရှိပါတယ်။ပြည်သူနဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းက နေပြီးတော့မှ နိုင်ငံရေးမှာ ဦးဆောင်ခွင့်ပေးလိုက်တဲ့ အမျိုးသမီးက နိုင်ငံကြီးကို တကယ်ဦးဆောင်နိုင်ခဲ့ရဲ့လားဆိုတာ စဉ်းစားစရာ ဖြစ်စေတဲ့အချက်ဖြစ်တဲ့အတွက် ဒီအချက်ဟာလည်း အဟန့်အတားဖြစ်စေခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။
နောက်ဆုံး အချက်ကတော့ လူမျိုးစုတိုင်းမှာရှိနေတဲ့ ရိုးရာယဥ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ လူမှုရေးခံယူချက် ဖြစ်ပါတယ်။အဲ့ဒီအရာ ကလည်း အမျိုးသမီးကိုနေရာမပေးခြင်း၊ ချိုးနှိမ်ထားခြင်းဆိုတဲ့ လူမျိုးစုတိုင်းမှာရှိနေတဲ့ လူမှုရေးအရ အစွဲကြောင့်လည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအရာတွေကလည်း အမျိုးသမီးတွေကို နိုင်ငံရေးမှာ နေရာမရဖို့ ရန်အတွက် အဟန့်အတား ဖြစ်စေတဲ့အရာ ဖြစ်စေပါတယ်။
၆။ နိုင်ငံတော်သစ် တည်ဆောက်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို လျှစ်လျူရှုမှုတွေ ပပျောက်ဖို့၊ ပြည့်ပြည့်ဝဝနဲ့ ပိုမိုပါဝင်နိုင်ဖို့အတွက် ဘာတွေကို လုပ်ဆောင်သင့်ပါသလဲ။
လက်ရုံးရည်နဲ့ နှလုံးရည်ပြည့်ဝသော၊ တာဝန်ယူမှု၊ တာဝန်ခံမှုရှိသော အမျိုးသမီးတွေ ဖြစ်ဖို့လိုအပ်တယ်။ အမျိုးသမီးတွေ လုပ်နိုင်စွမ်းအားကို တကယ်ပဲ ကိုယ်ကိုတိုင်လက်တွေ့ကျကျလုပ်နိုင်တဲ့ စွမ်းအားကို တည်ဆောက်ထားနိုင်တဲ့ အမျိုးသမီးတွေ ဖြစ်ဖို့လိုတယ်။ အဲ့ဒီအရာဟာ နိုင်ငံတော်သစ်ပြန်လည်တည်ဆောက် ရေးမှာ အခြေခံအကျဆုံးသော ကိစ္စဖြစ်တယ်။
ဘယ်လိုအရင်းအမြစ်တွေကို ဖြည့်ဆည်းပေးဖို့ လိုအပ်မလဲ ဆိုတဲ့နေရာမှာလည်း အမျိုးသမီးတွေ သူတို့နေထိုင်တဲ့နေရာ၊ သူတို့ကျင်လည်တဲ့နေရာ၊ သူတို့ရဲ့အခြေအနေ၊ သူတို့ရဲ့အနေအထားတွေမှာ ဘယ်အရာတွေကဖြည့်ဆည်းပေးဖို့ လိုအပ်သလဲဆိုတဲ့အပေါ်မှာ မူတည်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ကျွန်မအနေနဲ့က ဒါဖြည့်ဆည်းပေးရမယ်လို့ သွားလုပ်ပေးတော့ သူလိုနေတာ မဟုတ်နေဘူး ဆိုတာ မဖြစ်ဖို့လိုတယ်။ ဒီအလွဲတွေ မဖြစ်ဖို့လိုပါတယ်။
ဒါကြောင့် အမျိုးသမီးတွေ နိုင်ငံရေးမှာ ထဲထဲဝင်ဝင် ပါဝင်နိုင်ဖို့ နေ့စဉ်ရှင်သန်မှုနဲ့ လက်တွေ့ဘဝမှာ အခြေခံ ကျကျ ဘာတွေကို တကယ်လိုအပ်သလဲဆိုတဲ့အရာပေါ်မှာ မူတည်ပြီးတော့ အမျိုးသမီးတွေကို ဖြည့်ဆည်း ပေးသွားရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ စီမံပေးတဲ့နေရာမှာကတော့ အောက်ခြေအဆင့်ကနေ တစ်ဆင့်ခြင်းစီမံပေးရမှာ ဖြစ်တယ်။ အသေးစိတ် စီမံဆောင်ရွက်ပေးရမှာ ဖြစ်တယ်။
အခြေခံမခိုင်ပဲနဲ့ တိုင်းပြည်တစ်ခုကို ပြန်တည် ဆောက်လို့ မရတော့ဘူး။ နိုင်ငံရေးကျိုးကျသွားတဲ့အချိန်မှာ အစစအရာရာ အခြေခံကနေတည်ဆောက်ရမှာ ဖြစ်တယ်။ ဒါကြောင့် အခြေခံဖြစ်တဲ့ မိမိကိုယ်ကိုမိမိ ခိုင်မာအောင်တည်ဆောက်ရမယ်၊ မိမိ မိသားစု အသိုင်းအဝိုင်းကို ခိုင်မာအောင်တည်ဆောက်ရမယ်။ မိမိရပ်ရွာအသိုင်းအဝိုင်းကို ခိုင်မာအောင် တည်ဆောက် ရမယ်။ မိမိရဲ့မြို့နယ်ကို ခိုင်မာအောင် တည်ဆောက်ရမယ်။ မိမိရဲ့တိုင်းပြည်ကြီးကို ခိုင်မာအောင် တည် ဆောက်ရမယ်။
ကိုယ်ကိုတိုင်က လက်တွေ့ကျကျ လုပ်ဆောင်နိုင်မှု မရှိဘူး။ တာဝန်ယူမှု၊ တာဝန်ခံမှု မရှိတဲ့ လူတစ်ယောက်က တိုင်းပြည်ကြီးကို တည်ဆောက်ဖို့ဆိုတာ မဖြစ်နိုင်ဘူး။ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ လူ့အခွင့် အရေးကို အပြည့်အဝရရှိအောင် ဦးဆောင်နိုင်ဖို့ လုပ်ဆောင်နိုင်ဖို့ဆိုရင် တာဝန်ယူနိုင်မှု၊ တာဝန်ခံနိုင်မှု မရှိတဲ့ အမျိုးသမီးတွေကို တာဝန်မပေးမိဖို့ လိုတယ်။
မိမိကိုယ်ကိုတောင် လွတ်မြောက်အောင် မလုပ်နိုင်တဲ့အမျိုးသမီး တွေကို တာဝန်ပေးမိတယ်။ ခေါင်းဆောင်နေရာကို ထားမိတယ် ဆိုရင်တော့ တိုင်းပြည်ကြီးမှာ ဘာမှ တကယ် တည်ဆောက်နိုင်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။ တာဝန်ယူတာဝန်ခံနိုင်တဲ့ အမျိုးသမီးတွေကို တိုင်းပြည်မှာဦးဆောင်ခွင့် ရအောင် ဦးဆောင်လုပ်ဆောင်နိုင်တဲ့ နေရာကိုပေးပါ။
၇။ အမျိုးသမီးတွေ နိုင်ငံရေးမှာ တင်းပြည့်ကျပ်ပြည့် ပါဝင်လုပ်ဆောင်လို့ ရမယ်ဆိုရင် အနာဂတ် နိုင်ငံရေးမှာ ဘယ်လိုမျိုး အပြောင်းအလဲတွေကို မြင်တွေ့ကြရမလဲ။ ဘယ်လိုမျိုး အကျိုးများစေမလဲ။
အမျိုးသမီးတွေဟာ နိုင်ငံရေးမှာတင်းပြည့်ကြပ်ပြည့်ပါဝင်ဖို့ဆိုတာက အမျိုးသမီးတွေဟာ တင်းပြည့်ကြပ်ပြည့် ပါဝင်နိုင်အောင် ပြန်သုံးသပ်ရမှာ ဖြစ်တယ်။ ပြန်လည်စဥ်းစားရမှာ ဖြစ်တယ်။ တကယ်ပဲ လုပ်ဆောင်နိုင်တဲ့ စွမ်းအားတွေ၊ အရည်အချင်းတွေ၊ ဦးဆောင်နိုင်မှုတွေ တာဝန်ယူတာဝန်ခံနိုင်မှုတွေ မရှိတဲ့ အဲ့ဒီအရာတွေကို မလုပ်ဆောင်နိုင်တဲ့ နိုင်ငံရေးကို ဦးဆောင်မယ့် အမျိုးသမီးတွေ ဖြစ်နေမယ်ဆိုရင်တော့ ဘယ်လိုမှ တင်းပြည့် ကြပ်ပြည့်နေရာရလာမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ နေရာပေးခဲ့ရင်လည်း တိုင်းပြည်ကြီးက ဘာမှထူးလာမှာမဟုတ်ပါဘူး။ မုန့်လုံးစက္ကူကပ် ဒုံရင်းဒုံရင်းပဲ ထပ်ဖြစ်နေဦးမှာဖြစ်ပါတယ်။
၈။ ဖြည့်စွက်ချက်။
ဒီနွေဦးတော်လှန်ရေးကာလမှာတော့ အမျိုးသမီးတွေကလည်း တော်တော်များများ ကြိုးစားနေကြမယ်လို့ ကျွန်မယုံကြည်တယ်။ အမျိုးသမီးတွေ တော်တော်များများကလည်း ကိုယ်ရှိတဲ့ ကဏ္ဍကို ကိုယ်လုပ်နိုင်တဲ့ နေရာ ကိုယ်ဦးဆောင်နိုင်တဲ့အပိုင်းတွေကနေ လုပ်ဆောင်နေမယ်လို့ ကျွန်မကယုံကြည်တယ်။ ကိုယ်ရှိနေတဲ့ ကဏ္ဍ၊ ကိုယ်လုပ်ဆောင်နေတဲ့အပိုင်းကို ခုနပြောသလို တာဝန်ယူတာဝန်ခံနိုင်ပြီးတော့ လက်တွေ့ကျကျ လုပ်ဆောင်နိုင်တဲ့ ဆက်လက်ပြီးတော့ ကြိုးစားဖို့အားပေးချင်တယ်။ စိတ်ဓာတ်မကျဖို့လည်း အားပေး ချင်တယ်။
နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံကို ပြန်လည်တည်ဆောက်ရေးကို ဦးတည်တယ်ဆိုရင် ခုနပြောတဲ့ ဖိုခနောင့်သုံးခုပေါ့၊ နိုင်ငံရေး၊ စစ်ရေးနဲ့ တည်ဆောက်ရေးအပိုင်းမှာ ကိုယ်ဘယ်အပိုင်းမှာ ရှိနေသလဲဆိုတာကို ကိုယ့်ကိုကိုယ် ပြန်လည်သုံးသပ်ပါ။ ကိုယ့်ရဲ့ ရှိနေတဲ့အပိုင်းကို ကိုယ်အကောင်းဆုံးတာဝန်ယူ၊ တာဝန်ခံပြီးတော့ တည် ဆောက်သွားပါလို့ အကြံပြုချင်ပါတယ်။ အားပေးချင်ပါတယ်။
အခုချိန်မှာနိုင်ငံကြီးဟာ လူသားစံတန်ဖိုးတွေ ပျောက်ဆုံးပြီးတော့မှ နိုင်ငံရေးဟာ ပျက်စီးသွားတာဖြစ်တယ်။ နိုင်ငံရေးဟာ failed state ဖြစ်သွားတာ ဖြစ်တယ်။
"အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအားမာန်" စာစဉ် (၁) ကို အောက်ပါ Link မှာ Download ဆွဲပြီး ဖတ်ရှုနိုင်ပြီရှင် ။
https://www.mediafire.com/file/8cr940llcjvkbcj/ခေတ်သမိုင်းကို+ပုံဖော်နေသော+အမျိုးသမီးများ+final.pdf/file
#politicsforwomenmyanmar
#whatishappeninginmyamar
#Advocacy
#politics
#media -
- Published on
ရဲဘော်မိဆူးပွင့်
ABSDF/ WLB-BWU
နိုင်ငံရေးဖြတ်သန်းမှု - ၁၉၈၈ - ၂၀၂၄
အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအသံ စာစဉ်အမှတ် (၁) မှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြသည်။
“အမျိုးသမီးတွေကို ခွဲခြားဖိနှိပ်ထားတာ၊ အမျိုးသမီးတွေကို အောက်ခြေလူတန်းစားတွေ အဖြစ်ကနေ အဆင့်ဆင့်အုပ်ချုပ်မှုနေရာတွေကို တွဲမခေါ်တာ၊ နေရာမပေးတာ၊ အမျိုးသမီးတွေနေ့စဉ်အကြမ်းဖက်ခံနေရတာကို လျစ်လျူရှုထားတာ ရှိတဲ့နိုင်ငံမျိုးတွေကို မဖွံ့ဖြိုးမတိုးတက်သေးတဲ့နိုင်ငံ၊ လူနေမှုအဆင့်အတန်းနိမ့်ကျတဲ့နိုင်ငံအဖြစ် ရှုမြင်ကြပါတယ်”
၁။ လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးအပါအဝင် မြန်မာ့နိုင်ငံရေးဖြစ်စဉ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဆရာမအမြင်ကို ပြောပြ ပေးပါရှင့်။
မြန်မာနိုင်ငံဟာ နိုင်ငံရဲ့လက်တွေ့နိုင်ငံရေးလိုအပ်ချက်နဲ့ ကိုက်ညီမယ့်နိုင်ငံရေးစနစ်မျိုး မထူထောင်နိုင်ပဲ နှစ် ပေါင်းများစွာ စစ်တပ်ကြီးစိုးမှုအောက်ကနေ ရုန်းမထွက်နိုင်တဲ့နိုင်ငံလို့ ပြောရမှာပါ။ အဖိုးတန်သယံဇာတတွေ ကို ဖြုန်းတီး၊ တိုင်းပြည်နဲ့ပြည်သူလူထုအတွက် ကောင်းကျိုးအထွေထွေကို ဘာမှမဆောင်ကျဉ်းပေးနိုင်ပဲ ဆင်းရဲချမ်းသာကွာဟမှု အလွန်ကြီးမားပြီး တိုင်းရင်းသားအခွင့်အရေး၊ လူ့အခွင့်အရေးတွေ အလုံးစုံဆုံးရှုံးနေတဲ့ နိုင်ငံ ဖြစ်ပါတယ်။ တိုင်းပြည်ဟာ ပြည်တွင်းစစ်နွံထဲမှာ နစ်နေခဲ့တယ်။ နိုင်ငံရေးပြဿနာကို နိုင်ငံရေးနည်းအရ ဖြေရှင်းဖို့ စစ်အစိုးရအဆက်ဆက်က သေချာအားမထုတ်ခဲ့ဘူး။ ဖက်ဒရယ်စနစ်ကို ပုံဖျက်ငြင်းပယ်ခဲ့သလို အုပ်စုအကျိုးစီးပွားကို ဦးစားပေးရင်း ဒီမိုကရေစီစံနှုန်းတွေကိုလည်း တားမြစ်ပိတ်ပင်ခဲ့တယ်။ လက်နက်နဲ့ အာဏာကို ချုပ်ကိုင်ထားတယ်။
လက်ရှိ ၂၀၂၁ အာဏာသိမ်းမှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ တော်လှန်ရေးကလည်း ဒီအခြေအနေတွေထဲက တစ်ခုပါပဲ။ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအောက်ဖြစ်ပေမယ့်လည်း ၂၀၁၅ နဲ့ ၂၀၂၀ ကြား လွတ်လပ်မှုပါးပါးလေးပွင့်ခဲ့လို့ လူထုမျှော်လင့်ချက်တွေ ပြန်ရှင်သန်လာချိန်မှာ အတိတ်ကလို လက်နက်နဲ့ခြိမ်းခြောက်လို့မရတော့တဲ့ အနေ အထားတရပ်ကို စစ်တပ်က ရင်ဆိုင်နေရတယ်လို့ ပြောရပါမယ်။ ယခင် လူထုတော်လှန်ရေးအဆက်ဆက်က အတွေးအမြင်၊ အတွေ့အကြုံတွေနဲ့ ဒီနေ့လူငယ်တွေရဲ့ နိုင်ငံရေးအသိအမြင်၊ သဘောထား၊ သတင်းစကားတွေ အလွယ်တကူ လက်ဆင့်ကမ်းနိုင်တဲ့အချိန်လည်းဖြစ်တော့ စစ်အာဏာရှင်စနစ်ဆန့်ကျင်ရေးလှိုင်းလုံးဟာ ကြောက်မက်ဖွယ်ရာကောင်းလောက်အောင် ကြီးမားပြင်းထန်ခဲ့ပါတယ်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်လို လူထု ခေါင်းဆောင်မျိုးနဲ့ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်လို လူထုအကြီးအကျယ် ထောက်ခံမှုပြုခဲ့တဲ့ ဒီမိုကရေစီပါတီ မျိုး ပေါက်ဖွားပေါ်ပေါက်လာခဲ့ပေမယ့် တိုင်းပြည်ရဲ့စစ်မှန်တဲ့ အပြောင်းအလဲအတွက် မူဝါဒအခြေပြု ဦးဆောင် မှုအပိုင်းမှာ လိုအပ်ချက်တွေရှိနေတာလည်း တွေ့မြင်ရတယ်။ တသက်မှာ တကြိမ်သာကြုံရမယ့် အခုလို တော်လှန်ရေးမှာ တိုင်းရင်းသားအင်အားစုတွေနဲ့ ဒီမိုကရေစီအင်အားစုတွေ အတူတကွ အောင်ပွဲကို မရယူ နိုင်ရင် ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီအတွက် အခွင့်အလမ်းကောင်းတွေ မဆုတ်ကိုင်နိုင် ရင် လူထုဘဝတွေ တစတစ ပိုမိုကြပ်တည်းဆိုးရွားလာမယ့် အခြေအနေတွေလည်း တွေ့မြင်နေရတယ်။ လူငယ်တွေရဲ့ဦးဆောင်မှုကို အဖွဲ့အစည်းတိုင်း၊ နေရာဒေသတိုင်းမှာ မဟာဗျူဟာကျကျ မြှင့်တင်ခြင်းဟာ စိန်ခေါ်မှုနဲ့ အကြပ်အတည်း အားလုံးကို တဖြည်းဖြည်းကျော်လွှားနိုင်မယ့် နည်းလမ်းကောင်းတွေထဲက တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။
၂။ နိုင်ငံတစ်ခုတည်ဆောက်ရာမှာ ဘယ်အရာတွေကို စံတန်ဖိုးတွေ၊ အခြေခံမူတွေအနေနဲ့ ထားရှိ တည်ဆောက်သင့်ပါသလဲ။
ဒီနေရာမှာ ရိုးရိုးလေး စဉ်းစားကြည့်ရင် ဒီနိုင်ငံထဲမှာ နေထိုင်ကြတဲ့ ပြည်သူလူထုတွေရဲ့ နေ့စဉ်စားဝတ်နေရေး ပြေလည်မှု၊ ပညာရေး၊ ကျန်းမာရေး၊ လူမှုရေးဆိုင်ရာတွေ တပြေးညီဖွံဖြိုးတိုးတက်မှု၊ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး ဆိုင်ရာတွေမှာ မိမိကိုယ်မိမိ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်အောင်လုပ်ဆောင်နိုင်မှု၊ မတူကွဲပြားတဲ့ တိုင်းရင်းသား အစုအဖွဲ့တွေကြားထဲမှာ လူမျိုးရေး၊ ဘာသာရေး၊ တန်းတူရည်တူရှိမှု၊ (လွတ်လပ်စွာကိုးကွယ်ခွင့်နဲ့ မိမိတို့ရဲ့ ဘာသာစကား၊ စာပေယဉ်ကျေးမှု၊ ဓလေ့ထုံးတမ်း၊ သဘာဝအရင်းအမြစ် ပိုင်ဆိုင်မှုတွေကို အလေးထားပိုင်ခွင့်၊ စီမံခန့်ခွဲပိုင်ခွင့်၊ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်အောင် ဆောင်ရွက်ပိုင်ခွင့်)၊ ပြီးတော့ နိုင်ငံသားတဦးချင်းစီနဲ့ လူမျိုးအလိုက် တရားမျှတမှု၊ လုံခြုံမှုတွေအပြင် ကျားမခွဲခြားဆက်ဆံမှုတွေ၊ ကျားမရေးရာဆိုင်ရာ အခြေပြုခွဲခြားဆက်ဆံမှု၊ အကြမ်းဖက်မှုတွေ (GBV) နဲ့ မည်သည့် အကြမ်းဖက်မှုမဆို လျော့နည်းပပျောက်အောင် မူဝါဒအရ၊ ဥပဒေအရ လုပ်ဆောင်မှု ဒီလိုအချက်တွေကို အလေးထားပြီး စံတန်ဖိုးနဲ့ အခြေခံမူတွေချမှတ်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ကျွန်မတို့ မြန်မာနိုင်ငံမှာတော့ ဖက်ဒရယ်အုတ်မြစ်နဲ့ ဒီမိုကရေစီ အုတ်မြစ်ဆိုတဲ့ အခြေခံအုတ်မြစ်ကြီး ၂ ခုအပေါ် အခြေခံတဲ့ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီစနစ် စံတန်ဖိုးနဲ့ အခြေခံမူတွေ သေသေချာချာချမှတ်ဖို့ လိုအပ်နေပါတယ်။
၃။ နိုင်ငံရေးမှာအမြင်စုံလင်ကွဲပြားမှုက ဘယ်လောက်ထိအရေးကြီးပါသလဲ။ လက်ရှိတော်လှန်ရေးနဲ့ နိုင်ငံတော် တည်ဆောက်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ ဘယ်လိုကဏ္ဍတွေမှာ မဖြစ်မနေပါဝင်ဖို့ လိုအပ်ပါသလဲ။
အမြင်စုံလင်ကွဲပြားမှုကို နားလည်လက်ခံပြီး အကျိုးဖြစ်စေမယ့် မူဝါဒနဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်တွေ ဖော်ထုတ်ကျင့်သုံးတဲ့ အစိုးရတရပ်ပေါ်ထွန်းရေးဟာ တိုင်းပြည်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး၊ ငြိမ်းချမ်းသာယာရေးတို့နဲ့ တိုက်ရိုက်ဆက်စပ်နေ ပါတယ်။ စစ်အာဏာရှင်စနစ်ကို ဆန့်ကျင်ရာမှာ တော်လှန်ရေးအစုအဖွဲ့တွေအနေနဲ့ ဒီမိုကရေစီဆိုတာကို ရှေ့တန်းတင်ပြီးပြောနေကြပေမယ့်လည်း လက်တွေ့မှာ ဒီမိုကရေစီဆိုတာ လူထုရွေးချယ်တင်မြှောက်တဲ့ အစိုးရတရပ်ပေါ် ထွန်းရေးဆိုတဲ့အဓိပ္ပါယ်ထက် အများကြီးနက်ရှိုင်းကြောင်း နားလည်နေဖို့လည်း လိုအပ်ပါ တယ်။ ကျွန်မတို့ ၁၉၈၈/ ၁၉၈၉ လောက်က နားလည်ခဲ့တဲ့ ဒီမိုကရေစီဆိုတာနဲ့ ဒီနေ့ကမ္ဘာကြီးက သွားနေတဲ့ ဒီမိုကရေစီရဲ့စံနှုန်းတွေက အများကြီးတိုးတက်ဖြစ်ထွန်းနေပါတယ်။ ကျွန်မတို့အနေနဲ့ လူဆိုးအမျိုးသားတွေ လက်ထဲက အာဏာကို လူကောင်းအမျိုးသားတွေလက်ထဲ လွှဲအပ်လိုက်တာနဲ့ တခါတည်းဒီမိုကရေစီဆိုတာ ဖြစ်သွားတော့မယ်လို့ ခပ်လွယ်လွယ် ယုံကြည်နေလို့လည်း မရတော့ပါဘူး။
ဒီမိုကရေစီစံနှုန်းတွေဟာ ကမ္ဘာကြီးငြိမ်းချမ်းသာယာမှုကို မဖြစ်မနေ ရှေးရှုလာရတဲ့အတွက် ခေတ်စနစ်နဲ့အညီ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုတွေ ပြုလုပ်လာကြရပါတယ်။ ကျွန်မတို့ ထိုင်းမြန်မာနယ်စပ် မှာတော့ ၁၉၉၀ နောက်ပိုင်း နှစ်တွေကစလို့ ဒီမိုကရေစီရဲ့ စံတန်ဖိုးကို မြှင့်တင်ရာမှာ နိုင်ငံတကာမူဘောင်တွေနဲ့အညီ အခြေခံကျကျ လုပ်ဆောင်ဖို့ အသိပညာတွေ၊ အတွေးအမြင်တွေ ရရှိခဲ့ကြပါတယ်။ နိုင်ငံရေးဦးဆောင်မှုတွေမှာ နေရာမရခဲ့တဲ့ ဖယ်ကျဉ်ထားခြင်းခံရတဲ့ လူအုပ်စုတွေ၊ အစုအဖွဲ့တွေကို နိုင်ငံရေးဦးဆောင်မှုအခန်းကဏ္ဍမှာ ပါဝင်လာအောင် လုပ်ဆောင်ပေးတာ၊ လမ်းဖွင့်ပေးတာ၊ ဒါတွေဟာ ဒီမိုကရေစီရဲ့ အခြေခံအချက်တွေ ဖြစ်လာပါတယ်။ နိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံရဲ့ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကိုကြည့်ရင် ဥပဒေပြုရေး၊ အုပ်ချုပ်ရေး၊ တရားစီရင်ရေးအပိုင်းတွေမှာ ကျားမ ဘယ်လောက် အချိုးကျပါဝင်နေသလဲဆိုတာကိုလည်း အရင်ဆုံးကြည့်လာကြပါတယ်။ အစိုးရတရပ် ဦးဆောင်မှု စွမ်းရည်ရှိခြင်း၊ မရှိခြင်းတွေကို ဒီလိုကျားမကွာဟမှု ကြီးမားချက်တွေအပေါ်မှာလည်း တိုင်းတာ လာကြပါတယ်။ အမျိုးသမီးတွေ ထက်ထက်မြက်မြက်နဲ့ ဦးဆောင်မှုနေရာမှာ ရှိနေကြတာကိုတွေ့တဲ့အခါ ဒါဟာ နိုင်ငံတနိုင်ငံရဲ့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုပြယုဂ်လို့ ရှုမြင်ကြပြီး အမျိုးသမီးတွေကို ခွဲခြားဖိနှိပ်ထားတာ၊ အမျိုးသမီးတွေကို အောက်ခြေလူတန်းစားတွေအဖြစ်ကနေ အဆင့်ဆင့်အုပ်ချုပ်မှုနေရာတွေကို တွဲမခေါ်တာ၊ နေရာမပေးတာ၊ အမျိုးသမီးတွေ နေ့စဉ်အကြမ်းဖက်ခံနေရတာကို လျစ်လျူရှုထားတာရှိတဲ့နိုင်ငံမျိုးတွေကို မဖွံ့ဖြိုးမတိုးတက်သေးတဲ့နိုင်ငံ၊ လူနေမှုအဆင့်အတန်းနိမ့်ကျတဲ့နိုင်ငံအဖြစ် ရှုမြင်ကြတာကိုကြည့်ရင် နိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံရဲ့ တိုးတက်မှု၊ အောင်မြင်မှုကို တိုင်းတာရာမှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ချပိုင်ခွင့် အခန်းကဏ္ဍ ကို ဖော်ဆောင်ပေးဖို့ လိုအပ်တယ်ဆိုတာ လွယ်လွယ်ကူကူ နားလည်နိုင်ပါတယ်။
၄။ လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးကာလမှာ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာပါဝင်ဆုံးဖြတ်ခွင့် ဘယ်လောက် အထိရှိနေပြီလဲ။
နွေဦးတော်လှန်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေ ဆုံးဖြတ်ခွင့်ရှိတဲ့နေရာကို အစုလိုက်အပြုံလိုက်ရောက်လာပြီလို့ သုံးသပ်ဖို့ သိပ်စောလွန်းပါတယ်။ လက်ရှိဦးဆောင်မှုအခန်းကဏ္ဍနဲ့ ဦးဆောင်မှုအဆင့်ဆင့်ကို သုတေသန လုပ်ပြီး ဆန်းစစ်မှု သေချာလုပ်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ဒီနေ့ကာလဟာ အရင်အနှစ် ၃၀ ကထက် အမျိုးသမီးပါဝင်မှု ကို တိုက်တွန်းလာတာ၊ စောင့်ကြည့်လာတာတွေရှိပေမယ့် နေရာအသီးသီးနဲ့ အဖွဲ့အစည်းအသီးသီးမှာ ပါဝင်နေတဲ့အမျိုးသမီးတွေကို မေးကြည့်ရင် အခက်အခဲပေါင်းစုံရှိနေတာ တွေ့ရပါတယ်။ အာဏာသိမ်းမှုကို ထုနဲ့ထည်နဲ့ ဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြတဲ့နေရာတွေမှာ၊ တောထဲတောင်ထဲမှာ ကျရာတာဝန်ထမ်းဆောင်ပြီး တော်လှန် ရေးထဲ ဆက်ပါဝင်နေတာ၊ ဒီလိုနေရာတွေမှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့အခန်းကဏ္ဍကို ထင်ထင်ရှားရှား တွေ့ကြရ ပေမယ့် နေရာဒေသတခုချင်းစီ၊ အဖွဲ့အစည်းတခုချင်းစီကို သေချာခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာကြည့်မှ အမျိုးသမီးတွေ ဆုံးဖြတ်ချက်ချနိုင်တဲ့နေရာမှာ ဘယ်လောက် ရာခိုင်နှုန်းရှိနေပြီလဲဆိုတာ ဖော်ထုတ်နိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။ အဖွဲ့အစည်းတိုင်းမှာ အောက်ခြေခေါင်းဆောင်တွေကနေ ထိပ်ပိုင်းခေါင်းဆောင်တွေအထိ အဆင့်ဆင့်ဇယား ဆွဲပြီး လေ့လာရင် ပါဝင်မှုပုံသဏန်ကို ထင်ထင်ရှားရှားတွေ့ရမှာ ဖြစ်ပြီး အနှစ်သာရအရ ဆုံးဖြတ်ချက် ပေးနိုင်တဲ့နေရာ၊ နိုင်ငံရေးအရ ဩဇာရှိတဲ့နေရာတွေမှာ ဘယ်နှစ်ယောက် ရှိနေပြီလဲ၊ ဘယ်လောက်ရာခိုင်နှုန်း ရှိနေပြီလဲဆိုတာကို ဖော်ထုတ်ဖို့လိုပါတယ်။ အချို့နေရာတွေမှာ ရာထူးပေးထားတိုင်းလည်း ဆုံးဖြတ်ချက် ချပိုင်ခွင့် အကန့်အသတ်ရှိပါတယ်၊ (ဒီနေရာမှာ သူတာဝန်ယူထားတဲ့လုပ်ငန်းဆိုင်ရာ လုပ်ပိုင်ခွင့်နဲ့ တကယ့် နိုင်ငံရေးအရ သဘောထားပေးပိုင်ခွင့်တွေကို ဆိုလိုတာဖြစ်ပါတယ်)။ ဒီ Movement ကြီး ထဲမှာ ဘယ်အစု အဖွဲ့တွေက ဦးဆောင်မှုနေရာမှာရှိနေသလဲ၊ အဲဒီနေရာမှာ အမျိုးသမီးတွေ ဘယ်လောက်ပါဝါရှိနေပြီလဲ စသဖြင့် ဖော်ထုတ်ကြည့်ဖို့လိုအပ်ပါတယ်။
၅။ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာပါဝင်မှုနဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို ဘယ်အရာတွေက အဟန့်အတား ဖြစ်နေစေသလဲ။
လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲအားကောင်းတဲ့ကာလတွေမှာတော့ စစ်ရေးခေါင်းဆောင်တွေဆီမှာ စစ်ရေး၊ နိုင်ငံရေး အာဏာ ရှိပါတယ်။ လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲတွေ အရှိန်လျော့ပြီး နိုင်ငံရေးအရ ဖြေရှင်းဖို့ဆိုတဲ့ အချိန်ကာလ တစ်ခုရောက်လာရင်လည်း စစ်ကိုဦးဆောင်ခဲ့တဲ့သူတွေရဲ့အခန်းကဏ္ဍကပဲ ရှေ့ကိုပြန်ရောက်လာတတ်တဲ့ သဘောသဘာဝရှိပါတယ်။ စစ်ရေးတိုက်ပွဲအရှိန်ကောင်းလေလေ အမျိုးသမီးတွေရဲ့နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ပါဝင်မှု၊ ဆုံးဖြတ်ချက်ချနိုင်မှုတွေက အနောက်မှာကျန်နေတတ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်မို့လို့ ကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂ၊ လုံခြုံရေး ကောင်စီဆုံးဖြတ်ချက် ၁၃၂၅ မှာ အမျိုးသမီးတွေ နိုင်ငံရေးဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ရှိတဲ့နေရာကို ရောက်ရှိလာဖို့၊ အမျိုးသမီးတွေကို စစ်ပွဲကာလ တလျှောက်လုံးမှာ အကူအညီပေးဖို့၊ အကာအကွယ်ပေးဖို့၊ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ခွင့်တွေ၊ ဆုံးဖြတ်ခွင့်တွေပေးဖို့၊ အရေးကြီးဆုံးဖြတ်ချက်အဖြစ် ချမှတ်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီနေရာမှာ အစဉ်အလာနဲ့ ဓလေ့ထုံးတမ်းတွေကြောင့်ဖြစ်စေ၊ သမရိုးကျယုံကြည်မှုနဲ့ ပုံစံခွက်အမြင်တွေကြောင့်ဖြစ်စေ၊ မဟာဖိုဝါဒအတွေးအမြင်တွေကြောင့်ဖြစ်စေ၊ စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှု အကြီးအကျယ် အားကောင်းနေလို့ဖြစ်စေ၊ အမျိုးသမီးတွေရဲ နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာပါဝင်မှုနဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်တွေကို အဟန့်အတားဖြစ်စေတာကို တွေ့ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
၆။ နိုင်ငံသစ်တည်ဆောက်ရာမှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို လစ်လျူရှုမှုတွေပပျောက်ဖို့ ပြည့်ပြည့်ဝဝနဲ့ပိုမိုပါဝင်လာစေဖို့ ဘာတွေကိုလုပ်ဆောင်သင့်ပါသလဲ။
ဖွဲ့စည်းအုပ်ချုပ်ပုံအခြေခံဥပဒေအသစ်မှာ အမျိုးသမီးများနိုင်ငံရေးပါဝင်မှုအတွက် လမ်းညွှန်မူတွေ ပါဝင်နေ အောင် ထည့်သွင်းရပါမယ်။ ပြည်ထောင်စုအဆင့်၊ ဖက်ဒရယ်ယူနစ်(ပြည်နယ်)အဆင့်တွေမှာ ဒီလမ်းညွှန်မူ တွေ မလွဲမသွေ ပါဝင်အောင် ပြင်ဆင်ထားရပါမယ်။ ပြည်သူလူထုအကြား ပညာပေးမှုတွေကို ကျယ်ကျယ် ပြန့်ပြန့် အခုချိန်ကတည်းကစပြီး လုပ်ဆောင်ထားကြရပါမယ်။ အရပ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းတွေ၊ လူထုအခြေပြု အဖွဲ့အစည်းတွေကနေတဆင့် နိုင်ငံရေးပါတီ၊ နိုင်ငံရေးအဖွဲ့အစည်းတွေမှာ အမျိုးသမီးများဦးဆောင်မှုနဲ့ ပါတ်သက်တဲ့မူဝါဒတွေ မလွဲမသွေထားရှိလာအောင် စည်းရုံးလှုံ့ဆော်ရပါမယ်။ အနာဂတ်မှာ ပေါ်ပေါက်လာ မယ့် ကြားကာလအစိုးရဖြစ်စေ၊ အသွင်ကူးပြောင်းရေးကာလအစိုးရဖြစ်စေ၊ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီအစိုးရ ဖြစ်စေ အမျိုးသမီးများဦးဆောင်မှုအပေါ် အာမခံမယ့် မူဝါဒနှင့် လုပ်ငန်းစဉ်မရှိသော၊ မည်သည့်အစိုးရမျိုးကိုမှ လက်သင့်မခံဆိုတဲ့ ကြွေးကျော်သံတွေ၊ သတိပေးမှုတွေ၊ ဖော်ထုတ်နေကြဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ အသေးစိတ် လုပ်ဆောင်ရမယ့် လုပ်ငန်းစဉ်တွေလည်း အများကြီးရှိပါတယ်။ ဒါတွေကို အခုချိန်ကတည်းက သေသေချာချာ ပြင်ဆင်ထားကြဖို့ အရေးတကြီးလိုအပ်ပါတယ်။
၇။ အမျိုးသမီးတွေနိုင်ငံရေးမှာ တင်းပြည့်ကျပ်ပြည့်နဲ့ပါဝင်ခွင့်ရမယ်ဆိုရင် အနာဂတ်မှာ ဘယ်လို အပြောင်းအလဲမျိုးတွေ မြင်တွေ့ရမလဲ။ ဘယ်လိုအကျိူများဖြစ်စေမလဲ။
ကမ္ဘာကြီးမှာ ကျားတွေ၊ မတွေ၊ ကျားမဆိုင်ရာ လိင်သဘောထားရပ်တည်မှု ကွဲပြားသူတွေ စသဖြင့် လူတွေလူတွေ စုပေါင်းနေထိုင်ကြတာဖြစ်ပါတယ်။ နိုင်ငံတိုင်းနိုင်ငံတိုင်းမှာလည်း ဒီလိုပါပဲ။ လူမျိုးတိုင်း၊ ဘာသာတိုင်းကို ကြည့်မယ်ဆိုရင်လည်း ကျားရယ် မရယ်၊ လိင်သဘောထားရပ်တည်မှုကွဲပြားသူတွေရယ် ရှိနေတာဟာ ဖြစ်တည်မှု ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလိုပကတိဖြစ်တည်မှုတွေကို အခြေမခံတဲ့၊ ထည့်သွင်းစဉ်းစားခြင်း မပြုတဲ့ တည်ဆောက်မှုတွေဟာ ခိုင်မာမှုအတွက် အာမခံချက် အလွန်နည်းပါးပါတယ်။ လူတိုင်းလူတိုင်းကို မိမိ နိုင်ငံကောင်းကျိုး၊ ကမ္ဘာကြီးကောင်းကျိုးအတွက် အင်အားရှိသမျှ ပါဝင်ဆောင်ရွက်ခွင့်ရှိအောင် လမ်းဖွင့် ထားပေးရပါမယ်။ နိုင်ငံရေးနိုးကြားသောတိုင်းပြည်နှင့် နိုင်ငံရေးနိုးကြားသော ပြည်သူများအဖြစ်မှ ကျွန်မတို့ နိုင်ငံရဲ့ အနာဂတ် ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို တည်ဆောက်လို့ရမှာဖြစ်ပြီး တစု တဖွဲ့ရဲ့နိုင်ငံရေးပါဝင်မှုကို လမ်းပိတ်ထားခဲ့ရင် ဒီအစုအဖွဲ့ရဲ့ နိုင်ငံရေးနိုးကြားမှုကို ပိတ်ပင်ခြင်းပဲဖြစ်ပါမယ်။ နိုင်ငံရေးနိုးကြားမှု အားနည်းတဲ့လူအုပ်စုကြီး ကြီးကြီးမားမားရှိနေပြီဆိုရင် ဒီတိုင်းပြည်ဟာ အာဏာရှင်စနစ်ပုံစံ အမျိုးမျိုးကို ပြန်ပြီးဖိတ်ခေါ်နေတဲ့တိုင်းပြည် အဖြစ်သာ နိဂုံးချုပ်မှာသေချာပါတယ်။
ဒီ Movement ကြီးထဲမှာ ဘယ်အစုအဖွဲ့တွေက ဦးဆောင်မှုနေရာမှာ ရှိနေသလဲ၊ အဲဒီနေရာမှာ အမျိုးသမီးတွေ ဘယ်လောက်ပါဝါရှိနေပြီလဲ စသဖြင့် ဖော်ထုတ်ကြည့်ဖို့လိုအပ်ပါတယ်။
"အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအားမာန်" စာစဉ် (၁) ကို အောက်ပါ Link မှာ Download ဆွဲပြီး ဖတ်ရှုနိုင်ပြီရှင် ။
https://www.mediafire.com/file/8cr940llcjvkbcj/ခေတ်သမိုင်းကို+ပုံဖော်နေသော+အမျိုးသမီးများ+final.pdf/file
#politicsforwomenmyanmar
#whatishappeninginmyamar
#Advocacy
#politics
#media -
- Published on
အက်စတာဇေနော
Kachin Political Interim Coordination Team
KPICT
အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအသံ စာစဉ်အမှတ် (၁) မှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြသည်။
“လူဦးရေရှိသမျှ အကုန်လုံးကို အမျိုးသမီး၊ အမျိုးသားဖြစ်ပါစေ ပြည်သူဖြစ်နေရင် အသုံးချဖို့ သင့်တယ်။ ကျွန်မတို့ကို ခွဲခြားဆက်ဆံနေရင် ကိုယ်တိုင်ရဲ့နစ်နာမှုပဲ ဖြစ်မယ်။ နိုင်ငံသားတွေအားလုံးရဲ့ နစ်နာမှုပဲ ဖြစ်မယ်လို့ ပြောချင်ပါတယ်”
၁။ လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးအပါအဝင် မြန်မာ့နိုင်ငံရေးဖြစ်စဉ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဆရာမအမြင်ကို ပြောပြ ပေးပါရှင့်။
လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးကကျွန်မတို့ အနီးခေတ်သမိုင်းမှာဆို အကြီးမားဆုံး ဒုတိယလှိုင်း ဖြစ်တယ်လို့ ပြောလို့ရပါတယ်။ ကြားထဲမှာတော့ တစ်နိုင်ငံလုံးအနှံ နိုင်ငံရေးလှိုင်းတွေရှိခဲ့ပေမယ့် အနီးခေတ်မှာဆို ၈၈ နဲ့ ၂၀၂၁ ရဲ့လှိုင်းကတော့ အမြင့်မားဆုံးလှိုင်းလို့ ပြောလို့ရပါတယ်။ လှည်းနေမြေအောင်းမြင်းဇောင်းမကျန် တော်လှန်ခဲ့ကြတဲ့ တော်လှန်ရေးဖြစ်တယ်။
နောက်ပြီးတော့ ကျွန်မတို့တောင်တန်းမြေပြန့်တွေပါ အတူတူ ဖြတ်သန်းရတဲ့ တော်လှန်ရေးကြီးတစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။ ၈၈ တုန်းက တကယ်ကိုတစ်နိုင်ငံလုံးအနှံ့ အုံကြွ တော်လှန်ခဲ့တယ်ဆိုပေမယ့် တောင်တန်းမြေပြန့်ရဲ့ တကယ့်အနိဌာရုံတွေကို လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေး လောက် ထင်ထင်ရှားရှား မမြင်တွေ့ခဲ့ရဘူး။
အချိန်တိုအတွင်းမှာ ပြန်ပြီး ငြိမ်သက်သွားတယ်ဆိုတဲ့အပိုင်း ကဏ္ဍတွေ ရှိတယ်။ ဒါကြောင့် နွေဦးတော်လှန်ရေးရဲ့ ထူးခြားမှုက လူငယ်တွေအများဆုံး ပါဝင်ဦးဆောင်ခဲ့ကြ တဲ့ တော်လှန်ရေး ဖြစ်ပါတယ်။ အဲ့ဟာကပဲ နွေဦးတော်လှန်ရေးက လက်ရှိအချိန်ထိကို တောင့်ခံနိုင်တဲ့ အနေအထားတစ်ခု ဖြစ်နေတယ်။
နောက်ထပ်အချက်က လူထုတစုံလုံးရဲ့ဒီမိုကရေစီဆိုတဲ့အရသာကို ကာလတိုလေး မြည်းစမ်းခွင့်ရလိုက်တာ ကလည်း နွေဦးတော်လှန်ရေးကြီး လက်ရှိအခြေအနေအထိ ရပ်တည်နိုင်တာရဲ့ အကြောင်းတရားတစ်ချက် ဖြစ်ပါတယ်။ ပိတ်မိနေတဲ့အနေအထားကနေ အလင်းရောင်ကို မြင်တွေ့ခဲ့ဖူးတဲ့လူတွေအနေနဲ့ ဒီအလင်းကို မက်မောတယ်။
ဘယ်လောက်ပဲ တိုတောင်းတယ်ဆိုစေဦးတော့ ဘယ်လောက်ပဲ တင်းပြည့်ကျပ်ပြည့် ဒီမိုကရေစီကိုမခံစားရဘူးဆိုစေဦးတော့ အရင်တုန်းကဘာမှန်းမသိခဲ့တာကနေ နည်းနည်းလေး သိလိုက်ရတဲ့ အခါမှာ ရှိဖူးတော့မှ မရှိခြင်းရဲ့သဘောတရားကို နားလည်တယ်။ အဲ့အတွက်ကြောင့် ဒါကတစ်စုံလုံးကို လက်ရှိအချိန်ထိ တောင့်ခံထားနိုင်တဲ့ အကြောင်းတရား ဖြစ်ပါတယ်။
နောက်ပြီး နိုင်ငံတကာရဲ့ ကမ္ဘာကရွာ ဖြစ်လာတဲ့အချက်ကလည်း နွေဦးတော်လှန်ရေးကို ပံ့ပိုးပေးနေတာ ဖြစ်တယ်။ ဆက်သွယ်ရေးအပိုင်းမှာ ကျွန်မတို့ပိုပြီးတော့ ချိတ်ဆက်မှုတွေ အားကောင်းလာတယ်။ အားကောင် လာတဲ့အတွက် ယုံကြည်မှုတွေကို အချိန်တိုအတွင်း အကောင်အထည်ဖော်ပြီး အမြန်ဆုံးလုပ်နိုင်တယ်။
ဒီ သုံးချက်ကတော့ နွေဦးတော်လှန်ရေးမှာ မြန်မာ့နိုင်ငံရေးဖြစ်စဉ်ကို လက်ရှိအချိန်ထိတော်လှန်ရေးအားကောင်း ဖို့ ပံ့ပိုးပေးနေတဲ့ အချက်တွေလို့ ကျွန်မမြင်ပါတယ်။ဒီအချက်တွေအပေါ်မှာ မူတည်ပြီးတော့ လက်ရှိ သုံးနှစ်တာကာလမှာ အားလုံးက တရွေ့ရွေ့နဲ့တော့ တည်ဆောက်နေကြတယ်။
အားကောင်းတဲ့အချက်တွေ ရှိသလို ကျွန်မတို့သွားသလောက် မရွေ့တဲ့အခင်းအကျင်းတွေလည်း ရှိတယ်။ ဥပမာဆိုရင် နိုင်ငံအရ နယ်နိမိတ်ချင်း ထိစပ်မယ်လို့ ရွေးချယ်ခွင့် မရတဲ့အချိန်မှာ ကျွန်မတို့က တရုတ်နဲ့ အိန္ဒိယကြားထဲက sandwish ဖြစ်နေတယ်။
ဒါကြောင့် အနောက်နိုင်ငံနဲ့ အားပြိုင်မှုရှိတဲ့ အာရှကနိုင်ငံကြီးတွေနဲ့ အိမ်နီးချင်းဖြစ်နေရခြင်း ကလည်း တော်လှန်ရေးမှာ ထင်သလောက်ရှေ့ကိုတိုးလို့မရတဲ့ လုပ်သလောက် အကောင်အထည်မပေါ်လာတဲ့ ဖိအားမျိုးတွေကို ဖြစ်စေတယ်။ နောက်တချက်က ကာလအရှည်ကြာဆုံး စနစ်တကျ အခိုင်အမာတည်ဆောက် နှင့်ပြီးသား စစ်တပ်ရဲ့ institution တွေ ဖြစ်တယ်ဆိုတာကို အသိအမှတ်ပြုရမယ်။
ဒီလိုမျိုး စုဖွဲ့ထားတဲ့ အစုအဖွဲ့ဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် သူတို့ရဲ့ချစားမှုတွေ ဘယ်လောက်ပဲရှိနေသည်ဆိုစေဦးတော့ အချိန်တစ်ခုကြာ အချိန်ယူပြီးတော့မှ ဖြိုဖျက်ရတဲ့အပိုင်းတွေ ရှိတယ်။
နိုင်ငံရေးအစုအဖွဲ့တွေအကြား အချိန်ကာလအတော်ကြာ ပျက်စီးနေပြီဖြစ်တဲ့ ယုံကြည်မှုကို အချိန်တိုအတွင်း ပြန်တည်ဆောက်ရတဲ့အခါမှာ တချို့သောအစုအဖွဲ့တွေရဲ့ အဖွဲ့အစည်းအပေါ်မှာ မူတည်ပြီးစဉ်းစားနေတဲ့ အဖွဲ့အစည်းဗဟိုပြု စဉ်းစားနေတဲ့အရာတွေကလည်း ညီညွတ်မှုနဲ့ စည်းလုံးမှုကို တည်ဆောက်တဲ့အခါမှာ အများကြီးအဟန့်အတား ဖြစ်နေပါသေးတယ်။ ဒါတွေက နွေဦးတော်လှန်ရေးရဲ့ အားနည်းချက်၊ အားသာချက် တွေဖြစ်ပါတယ်။ ကျွန်မအနေနဲ့ကတော့ မြန့်မာ့နိုင်ငံရေးဖြစ်စဉ်မှာ နွေဦးတော်လှန်ရေးကနေတဆင့် ကျွန်မတို့ လိုချင်တဲ့ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ နိုင်ငံတော်ရဖို့ဆိုတဲ့ လက်ရှိအချိန်အထိ မျှော်လင့်ချက်ရှိတယ်။ ဘာလို့ဆို ကျွန်မတို့ရဲ့ပံ့ပိုးနေတဲ့အချက်တွေကလည်း အားကောင်းတဲ့အချက်တွေ ဖြစ်သလို ကျွန်မတို့ကို အနှောင့် အယှက်ဖြစ်စေတဲ့အရာတွေကလည်း တဖြေးဖြေးနဲ့ပြေလည်လာပြီဆိုတာကို မြင်တွေ့နိုင်ပါတယ်။
၂။ နိုင်ငံတစ်ခုတည်ဆောက်ရာမှာ ဘယ်အရာတွေကို စံတန်ဖိုးတွေ၊ အခြေခံမူတွေအနေနဲ့ ထားရှိ တည်ဆောက်သင့်ပါသလဲ။
နိုင်ငံတစ်ခုလို့ပြောတဲ့အခါမှာ အဓိကအရေးကြီးတာတွေက အချုပ်အခြာအာဏာ၊ နယ်မြေ၊ ပြည်သူ၊ အစိုးရ က အခြေခံဖြစ်ပါတယ်။ ကြုံလာတဲ့အတွေ့အကြုံတွေ၊ လက်ရှိရှိနေတဲ့ အနေအထားတွေ၊ ရှေ့နိုင်ငံရေးအတွက် သူတို့ရဲ့နေထိုင်ရပ်တည်ရေးအတွက် မျှော်လင့်ချက်တွေ၊ ဒီအပေါ်တွေမှာမူတည်ပြီးတော့မှ တည်ဆောက်ဖို့ လိုပါတယ်။ စံတန်ဖိုးတွေနဲ့ အခြေခံမူတွေကို ပြည်သူရဲ့လိုအပ်ချက်အပေါ်မှာ အဓိကမူတည်ရမယ်။ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့အနေအထားအနေနဲ့ကြည့်ရမယ်ဆိုရင် အဓိကအရေးကြီးနေတာက အဖိနှိပ်ခံတွေ တစ်ဦးနဲ့ တစ်ဦး ရပ်တည်ပေးကြတဲ့ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီစနစ်မျိုးက လိုအပ်ပါတယ်။ ဒါအတွက် စံတန်ဖိုးလို့ ပြောမယ် ဆိုရင် လွတ်လပ်မှု၊ တရားမျှတမှု၊ တန်းတူညီမျှမှု၊ လုံခြုံမှု၊ ငြိမ်းချမ်းမှု ဒီအချက်ငါးချက်ကတော့ အဓိကကျတဲ့ အချက်ဖြစ်မယ်။ ပြည်သူတွေရဲ့အားလုံးရဲ့ထောက်ခံမှု၊ ပြည်သူတွေကို ကိုယ်စားပြုတဲ့ အစုအဖွဲ့တွေရဲ့ လိုအပ်ချက်၊ လိုလားချက်အပေါ်မှာ ပြန်ပြီး တည်ဆောက်ရမယ်လို့ ယုံကြည်ပါတယ်။
ံ
၃။ နိုင်ငံရေးမှာ အမြင်စုံလင်ကွဲပြားမှုက ဘယ်လောက်အထိ အရေးကြီးပါသလဲ။ လက်ရှိတော်လှန်ရေးနဲ့ နိုင်ငံတော် တည်ဆောက်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ ဘယ်လိုကဏ္ဍတွေမှာ မဖြစ်မနေပါဝင်ဖို့ လိုပါသလဲ။
ပဋိပက္ခတစ်ခုမှာ အမျိုးသမီးနဲ့ အမျိုးသားယှဉ်ရင် အမျိုးသားကတော့ ပိုပြီးတော့မှ အသက်ဆုံးရှုံးကြတဲ့ ပမာဏများတယ် ဆိုတာတွေ့ရပါတယ်။ ဒါကြောင့် အမျိုးသားတွေရဲ့လူဦးရေ ရာခိုင်နှုန်းက သိသိသာသာ လျော့ကျသွားနိုင်တယ်ဆိုတာကို ကျွန်မတို့ ဒီအချက်အလက်တွေကြည့်ပြီး မှန်းဆလို့ရနိုင်တယ်။ နဂိုကတည်း က အမျိုးသမီးရာခိုင်နှုန်းများနေတဲ့နေရာမှာ ဒီရာခိုင်နှုန်းကို ကျွန်မတို့ကအသုံးမပြုဘူးဆိုရင် နိုင်ငံအတွက် အင်မတန်ကို ဆုံးရှုံးမှုဖြစ်တယ်။ အမျိုးသမီးမို့လို့ နေရာပေးရမယ်ဆိုတာမျိုးထက် ကျွန်မဒီမှာ highlight လုပ်ချင်တာက လူဦးရေရှိသမျှ အကုန်လုံးကို အမျိုးသမီး၊ အမျိုးသားဖြစ်ပါစေ ပြည်သူဖြစ်နေရင် အသုံးချဖို့ သင့်တယ်။ ကျွန်မတို့ကို ခွဲခြားဆက်ဆံနေရင် ကိုယ်တိုင်ရဲ့နစ်နာမှုပဲ ဖြစ်မယ်။ နိုင်ငံသားတွေအားလုံးရဲ့ နစ်နာမှုပဲ ဖြစ်မယ်လို့ ပြောချင်ပါတယ်။ စုံလင်ကွဲပြားမှုက အရေးကြီးကြောင်း ပြသနေတဲ့ သုတေသနတွေ လည်း အများကြီးရှိခဲ့တယ်။
အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ ယေဘုယျအားဖြင့်ဆိုရင် ပိုပြီးတော့မှ အသေးစိတ်ကျတဲ့ ရှုမြင်မှုတွေ ရှိတယ်။ အမြင်တွေ ရှိတယ်။ အဓိကကတော့ ပိုအသေးစိတ်ကျတဲ့အမြင်နဲ့ ဆုံးဖြတ်မှုတွေပေါ့။ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံမှာဆိုရင် ဘယ်လောက်ပဲ နိုင်ငံနဲ့ချီပြီး ပြောသည်ဖြစ်ပါစေဦးတော့ ပြောင်းလဲမှုတွေက မိသားစုတွေကနေ လာပါတယ်။ အိမ်ထောင်စု၊ မိသားစုတစ်ခုမှာ အမျိုးသမီးတွေက အဓိကစီမံခန့်ခွဲတဲ့အပိုင်းကို တာဝန်ယူကြပါတယ်။ အဓိကအနေနဲ့လုပ်နေကြတဲ့အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ကဏ္ဍသာမပါဘူးဆိုရင် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံရဲ့ တည်ဆောက်ရေးမှာ အခြေခိုင်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒီလိုမျိုးသုံးနှစ်တာကာလကို ကျော်ဖြတ်လာပြီဖြစ်တဲ့ အတွက်ကြောင့် အမျိုးသား တွေဟာ အမျိုးသမီးတွေနဲ့တန်းတူ ဘယ်လောက်အထိ ရင်ဘောင်တန်းပြီး အလုပ်လုပ်နိုင်လဲဆိုတာ လက်တွေ့ မှာ မြင်နေရပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ အမျိုးသမီးဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် ကန့်သတ်ထားတာမျိုး မဟုတ်ပဲနဲ့ လုပ်နိုင်ရည် ရှိတဲ့အရည်အချင်းနဲ့ အစွမ်းအစပေါ်မှာ ယုံကြည်မှုပေးပြီးတော့ တကယ့်လက်တွေ့အသုံးပြုနိုင်ဖို့ အသုံးချနိုင်ဖို့ လိုပါတယ်။
၄။ လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးကာလမှာ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ပါဝင်ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့် ဘယ်လောက်အထိ ရရှိနေပြီလဲ။
တော်လှန်ရေး သုံးနှစ်တာကာလအတွင်းမှာ အမျိုးသမီးတွေလုပ်နိုင်စွမ်းရည်ကို တော်တော်များများ မြင်လာကြ တယ်၊ ယုံကြည်မှုရှိလာကြတယ် ဆိုတဲ့အတွက်ကြောင့် အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ခေါင်းဆောင်မှု၊ နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာမှာ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့် အရင်ကထက် ပိုတဲ့အနေအထားတစ်ခုကို တွေ့လာရပါတယ်။ သို့ပေမယ့်လို့လည်း ပမာဏ အနေနဲ့ဆို တော်တော်လေး နည်းနေသေးတယ်လို့ ပြောရမှာ ဖြစ်ပါမယ်။ ဒီနွေဦးတော်လှန်ရေးက စစ်အုပ်စု ပြုတ်ကျဖို့ပဲ မဟုတ်ဘူး။ အမျိုးသမီးတွေ လူလူချင်းတန်းတူညီမျှ မဆက်ဆံပဲနဲ့ ဖိုဝါဒစွဲအယူဝါဒတွေ ကလည်း ဖက်စစ်ဝါဒရဲ့အစိတ်အပိုင်း ဖြစ်တယ်ဆိုတာ ကျွန်မတို့အနေနဲ့ သတိရဖို့ လိုပါတယ်။ လက်ရှိမှာ ကိုတာအနေနဲ့ ပါဝင်လာတဲ့ အမျိုးသမီးတွေတောင် အများအားဖြင့် တကယ့်ဆုံးဖြတ်ချက်ချရတဲ့စီနီယာတန်းမှာ မဟုတ် ကြသေးဘူး။
လက်ရှိအမျိုးသမီးတွေကလည်း ကြိုးစားနေကြတယ် ပါဝင်နေကြတဲ့နည်းတူ သူ့ရဲ့ အရည်အချင်းနဲ့ စွမ်းရည် အပေါ်မှာ မူတည်ပြီးတော့မှ ကန့်သတ်မှုမထားပဲနဲ့ နေရာပေးဖို့အတွက်ကတော့ ဆက်လုပ်ရမယ့်အပိုင်း ကဏ္ဍ ဖြစ်နေသေးတယ်။ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို ဘယ်လိုကဏ္ဍတွေမှာ ထင်ထင်ရှားရှား တွေ့နေရပြီလဲ ဆိုရင်တော့ အလယ်အလတ်တန်း ဆုံးဖြတ်ချက်ချရတဲ့နေရာတွေမှာ၊ ပေါ်လစီအရ ဆုံးဖြတ်ချက်ချ ရတယ်ဆိုတဲ့နေရာမှာ ပါဝင်နေတာမျိုးရှိသလို အမျိုးသမီးအများစုပါဝင်နေရတဲ့အရာက ရုံးပိုင်းဆိုင်ရာတွေ ထောက်ပို့ကဏ္ဍတွေ၊ ဆေးနဲ့ပတ်သက်တဲ့ကဏ္ဍတွေ၊ ပညာရေးကဏ္ဍတွေမှာဆိုရင်တော့ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်နဲ့ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ပါဝင်မှုက အရင်ကထက် တော်တော်လေး သိသိသာသာ အများကြီး ထင်ရှားလာတယ်လို့ မြင်ရတယ်။ အထူးသဖြင့်တော့ ရုံးပိုင်းဆိုင်ရာတွေမှာဆိုရင် အမျိုးသမီးတွေရဲ့ပါဝင်မှုက အရင်ကထက်စာရင် အင်မတန်မှ အများကြီး တိုးတက်သွားတယ်။
၅။ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ နိုင်ငံရေးမှာ ပါဝင်နိုင်မှုနဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို ဘယ်အရာတွေက အဟန့်အတား ဖြစ်စေပါသလဲ။
နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံရဲ့သမိုင်းကြောင်းနဲ့ လူတွေရဲ့ဖြတ်သန်းမှုအပေါ်လည်း အများကြီးဆိုင်တယ်။ ဒီအပေါ်တွေမှာ မူတည်ပြီးတော့မှ လူ့ရဲ့အသိုင်းအဝိုင်းက သူ့ရဲ့လက်ခံတဲ့ တန်ဖိုးထားမှု၊ စံတန်ဖိုးတွေကလည်း အဟန့်အတား ဖြစ်စေပါတယ်။ ဒီမိုကရေစီခေတ်ပြောင်းတစ်ခုမှာ ဒါတွေကို အချိန်အတိုင်းအတာတစ်ခု ချိုးဖျက်ဖို့အတွက် ကြိုးစားခဲ့ပေမယ့် အရှိန်ရခါနီးလေးမှာပဲ အာဏာသိမ်းတာနဲ့ ဖြစ်သွားတဲ့အခါမှာ တကယ့်ခေတ်ပြောင်း၊ စနစ်ပြောင်းပုံစံမျိုးက အကောင်အထည်မဖော်ခဲ့ရဘူး။ နွေဦးတော်လှန်ရေးမှာ မပြောင်းလဲနိုင်ခဲ့သေးသော ယဥ်ကျေးမူအမွေအနှစ်ဆိုးတွေကို ဖြတ်တောက်ဖို့လိုပါတယ်။ နွေဦးတော်လှန်ရေးနဲ့အတူ ဖြတ်တောက်မှပဲ ကျွန်မတို့ရဲ့အခွင့်အရေး တန်းတူညီမျှမှုတွေက အမျိုးသမီး၊ အမျိုးသားတင်မဟုတ်ဘူး။ လူမျိုးရေး၊ ဘာသာရေး အပေါ် အခြေခံတဲ့ အခြားသော မတူကွဲပြားမှုတွေအပေါ်မှာ အခြေခံတဲ့အရာတွေက ပြောင်းလဲလာမှာဖြစ်ပါ တယ်။ နိုင်ငံရေးမှာ ပါဝင်နိုင်တဲ့ဆုံးဖြတ်နိုင်ခွင့်ကို သမိုင်းနဲ့ချီတဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းထဲမှာ တည်ဆောက်လာခဲ့တဲ့ စံတန်ဖိုးတွေက တစ်ဆင့်လည်း အကန့်အသတ် ဖြစ်စေပါတယ်။ ဒီစံတန်ဖိုးတွေအပေါ်မှာ မူတည်ပြီးတော့မှ ကျွန်မတို့ရဲ့တစ်ဘဝလုံးမှာ ဆုံးဖြတ်ချက်ချတာတွေ၊ ဘဝနေနည်းတွေကို သတ်မှတ်ခဲ့ကြပါတယ်။
အမျိုးသမီးနဲ့အမျိုးသားဖြစ်တည်မှုအပေါ်မှာ မူတည်ပြီးတော့မှ သူ့ရဲ့စွမ်းရည်ကို ပြောင်မြောက်အောင် သွေးနိုင် တဲ့ ကွာဟမှုတွေရှိတဲ့အခါမှာ ပါဝင်လာနိုင်မှုအတွက် ထိခိုက်လာတယ်။ အရည်အချင်းမရှိဘူး ဆိုတဲ့ခေါင်းစဉ် အောက်မှာ ပါဝင်မှုကို ကန့်သတ်လာတယ်။ ဒီလိုပါဝင်မှုမရှိလာတဲ့အတွက် ဆုံးဖြတ်မှုက ပိုပြီးတော့ ဝေးကွာ သွားတယ်။ ဒါ့ပြင် စနစ်အရဆိုလည်း ဘယ်ရာထူးမှာ အမျိုးသားမှ ဆိုတဲ့ကန့်သတ်ထားမှုတွေက စနစ်အရ ကန့်သတ်ထားတဲ့အကြောင်းအရာတွေ ဖြစ်တယ်။ နံပါတ်သုံးကကျတော့ လူတစ်ယောက်ချင်းစီတိုင်းရဲ့ ကျား၊မ ရေးရာပေါ်မှာမြင်တဲ့ ရှုမြင်မှု၊ သိနားလည်မှု နဲ့ ဆိုင်ပါတယ်။ လူကိုလူလို့ မမြင်တော့ပဲနဲ့ သူ့ရဲ့မတူကွဲပြားမှု တွေမှာ တံဆိပ်ကပ်ပြီး မြင်လာတဲ့ရှုထောင့်မျိုးတွေ ဒါတွေကပဲ ကျွန်မတို့အမျိုးသမီးတွေရဲ့ နိုင်ငံရေးမှာ ပါဝင်မှုနဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို အများကြီး အဟန့်အတားဖြစ်စေတဲ့ အကြောင်းအရာမျိုးတွေ ဖြစ်ပါတယ်။
၆။ နိုင်ငံတော်သစ် တည်ဆောက်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို လျှစ်လျူရှုမှုတွေ ပပျောက်ဖို့၊ ပြည့်ပြည့်ဝဝနဲ့ ပိုမိုပါဝင်နိုင်ဖို့အတွက် ဘာတွေကို လုပ်ဆောင်သင့်ပါသလဲ။
အခုလက်ရှိလုပ်ရမှာက အမျိုးသမီးတွေရဲ့ လက်ရှိပါဝင်မှုကို အသိအမှတ်ပြုပြီးတော့ လက်ခံတတ်အောင် စိတ်နေသဘောထားတွေကို ပြောင်းလဲပစ်ဖို့အတွက် အင်မတန်အရေးကြီးပါတယ်။ အခုချိန်မှာကတော့ လူဦးရေအရ အမျိုးသမီးတွေက မပါလို့မရဘူး။ မလုပ်လို့မရဘူး လက်ခံထားတယ်ဆိုတဲ့လူတွေလည်း ရှိကောင်းရှိပေမဲ့ အချိန်တစ်ခုရောက်သွားတဲ့အခါမှာ အမျိုးသားကို ပိုပြီးဦးစားပေးတယ်ဆိုတဲ့ပုံစံမျိုးတော့ ကျွန်မတို့ ပြန်ပြီးပြောင်းလဲမသွားဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ လက်ရှိမှာ မြင်နေရသလိုမျိုး လုပ်နိုင်တဲ့အမျိုးသမီးတွေ၊ အရည်အချင်းရှိတဲ့ အမျိုးသမီးတွေ တကယ်ရဲရဲတောက် အစွမ်းရှိတဲ့ အမျိုးသမီးတွေရဲ့စွမ်းအင်ကို လက်ခံ ပြီးတော့ နောက်ပြောင်းလဲမဲ့အနာဂတ်မှာလည်း ဒီလူသားအရင်းမြစ်ကို ဆက်လက်အသုံးပြုသွားဖို့အတွက်ကို ကျွန်မတို့သတ္တိရှိဖို့ လိုတယ်။ အခွင့်အရေးပေးဖို့ လိုတယ်။ အားလုံးရဲ့ စိတ်ထဲမှာလည်း အမြဲယုံကြည်ထားဖို့ လိုတယ်။
အမျိုးသမီးတွေ၊ ဂျဲန်ဒါနဲ့ပတ်သက်ပြီး မတူကွဲပြားတဲ့အရာတွေမှာ ဘယ်လိုမျိုး နားလည်ပြီးတော့မှ ဘယ်လို တန်ဖိုးထားမှုတွေကို တည်ဆောက်သင့်သလဲဆိုတဲ့ဟာမျိုး ဒါတွေနဲ့ပတ်သက်တဲ့ အသိပညာတွေကို အခြေခံ ရှိထားတဲ့လူတွေအနေနဲ့ အချိန်တိုအတွင်း သဘောပေါက်သွားမယ့် သင်တန်းလိုမျိုးတွေ၊ ဟောပြောပွဲ လိုမျိုးတွေ informal၊ non-formal education တွေ ပြုလုပ်မှသာ လူ့အဖွဲ့အစည်းနဲ့ အသားကျနေတဲ့ အယူအဆအလွဲတွေကို အမြန်ဆုံး ပြန်ပြီးတော့မှ ပြုပြင်နိုင်မယ်။ ဒါ့ပြင် ပညာရေးသင်ရိုးမှာလည်း ထည့်သွင်း ပြီးတော့မှ ရေးဆွဲဖို့လိုတယ်။ မတူကွဲပြားတဲ့အရာအားလုံးကို ဘယ်လိုမျိုး ပေါင်းစည်းရမယ်ဆိုတဲ့ သဘော တရားရေးရာကို နားလည်မယ်ဆိုရင် ဂျဲန်ဒါဆိုတဲ့အတွေးအခေါ်က အဲ့လောက်ကြီး မခက်ခဲဘူး။ အမျိုးသမီးရေးရာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး နောက်ထပ်တချက်က conflict တွေကို sensitivity ရှိဖို့ အလေးထားဖို့ လိုပါတယ်။ သာမာန်ပြည်သူလူထုတွေ သာမာန်ပြည်သူလူထုလို့ပြောတဲ့အခါမှာ နိုင်ငံရေးကို စိတ်ဝင်စားတဲ့ သူတွေပါမယ်။ စိတ်မဝင်စားတဲ့လူတွေ ရှိမယ်။ ဒါကြောင့် ပုံမှန်ပြည်သူအားလုံးကို ခြုံငုံပြီး အသိပညာပေးဖို့ လိုပါတယ်။ နိုင်ငံရေးအရ ဦးစီးတဲ့ NUG အနေနဲ့ အစိုးရတစ်ရပ်ရဲ့ဝန်ကြီးဌာနအသီးသီးမှာ အမျိုးသမီးတွေ ရဲ့ပါဝင်မှုကို လေးစားပြီး အမြဲထည့်သွင်းလုပ်ဆောင်မယ်ဆိုရင် လူ့အဖွဲ့အစည်းတစ်စုံလုံး အချိန်တိုအတွင်း အမြန်ဆုံးလျစ်လျူရှုမှု ပပျောက်ဖို့နဲ့ ပြည့်ပြည့်ဝဝပါဝင်နိုင်ဖို့အတွက် အထောက်အကူ ဖြစ်စေမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
၇။ အမျိုးသမီးတွေ နိုင်ငံရေးမှာ တင်းပြည့်ကျပ်ပြည့် ပါဝင်လုပ်ဆောင်လို့ ရမယ်ဆိုရင် အနာဂတ် နိုင်ငံရေးမှာ ဘယ်လိုမျိုး အပြောင်းအလဲတွေကို မြင်တွေ့ကြရမလဲ။ ဘယ်လိုမျိုး အကျိုးများစေမလဲ။
လူ့အဖွဲ့အစည်းမှာ အမျိုးသမီးလို့ လိင်အရသတ်မှတ်ခံရတဲ့သူတွေအနေနဲ့ ပါဝင်မှုကို ကန့်သတ်လိုက်မယ်ဆိုရင် အားလုံးအတွက် နစ်နာမှုပဲ။ အမျိုးသားတွေအနေနဲ့ သတိပြုရမှာက ကိုယ့်ရဲ့မဟာအမျိုးသားဝါဒကပဲ အမျိုးသားတွေကို ပင်ပန်းစေတဲ့အချက်တွေဖြစ်တယ်ဆိုတာကို မြင်ဖို့လိုပါတယ်။ အားလုံး နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံကို တည်ထောင်တဲ့နေရာမှာ အမျိုးသား၊ အမျိုးသမီး မခွဲခြားနေပဲနဲ့ ဒီနိုင်ငံရဲ့ ပြည်သူပြည်သားတွေအနေနဲ့ နိုင်တဲ့ဝန်ကိုထမ်းကြဖို့ တကယ့်အခွင့်အရေးကြိုးစားတဲ့သူ တကယ်စွမ်းရည်ရှိတဲ့သူတွေကို အားလုံးပါဝင်ကြဖို့ အတွက် အခွင့်အရေးပေးမယ်ဆို အားလုံးအတွက် အကျိုးရှိတဲ့အကြောင်းအရာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ အမျိုးသမီးတွေ လည်း ဒါကို မြင်ဖို့လိုပါတယ်။ လူ့အဖွဲ့အစည်းကသတ်မှတ်ထားတဲ့ စံတွေကြားထဲမှာ အမျိုးသမီးတွေကိုယ်တိုင် ကလည်း တခါတလေကျရင် အမျိုးသားဦးဆောင်မှ သဘောကျတယ်ဆိုတဲ့ အနေအထားမျိုး ရှိတာပေါ့နော်။ မသိစိတ်မှာ လွှမ်းမိုးနေတဲ့အရာတွေ ဖြစ်ကောင်းဖြစ်ပေမယ့် ဒီလိုအရာတွေကို အမျိုးသမီးတွေကိုယ်တိုင် မြင်ပြီးတော့ ပြည်သူအားလုံးရဲ့ ကလေးလူကြီး မခွဲခြားနေပဲနဲ့ နိုင်ရာဝန်ထမ်းပြီး၊ ဆောင်ရွက်ကြမယ်ဆိုရင် ပျက်စီးပြိုယွင်းနေတဲ့ ပင်ပန်းနေတဲ့နိုင်ငံတော်ကို ပြန်ပြီးတည်ဆောက်ရာမှာ အမြန်ဆုံးအကောင်အထည် ဖော်နိုင်လိမ့်မယ်။ ပိုပြီးတော့မှ ထင်ရှားတဲ့အပြောင်းအလဲတွေကို ကျွန်မတို့မြင်ရလိမ့်မယ်လို့ ယုံကြည်ပါတယ်။
၈။ ဖြည့်စွက်ချက်။
“မြန်မာနိုင်ငံရဲ့အနေအထားနဲ့ဆိုရင် အဓိကအရေးကြီးတာက အဖိနှိပ်ခံတွေ
တစ်ဦးနဲ့ တစ်ဦး ရပ်တည်ပေးကြတဲ့ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီစနစ်မျိုးက လိုအပ်ပါတယ်။
အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ တဦးနဲ့တစ်ဦး ပံ့ပိုးကြဖို့အတွက် အများကြီးလိုအပ်နေသေးတယ်။ မြန်မာ့လူ့အဖွဲ့ အစည်းမှာ ကျား၊ မ တန်းတူမညီမျှမှုက လက်ရှိအချိန်ထိ တင်းပြည့်ကျပ်ပြည့်မရသေးတဲ့အချိန်ဖြစ်တဲ့အတွက် အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့လည်း တစ်ဦးနဲ့တစ်ဦး ဖေးမပြီးတော့ ပိုပြီးတော့မှ ပတ်ဝန်းကျင်ရဲ့ တန်ဖိုးထားမှု၊ စံတန်ဖိုးတွေကြောင့် ကျွန်မတို့ရဲ့အရည်အချင်းတွေ ကန့်သတ်ခံခဲ့ရတာတွေကို တွန်းလှန်ဖို့ လိုပါတယ်။ တစ်ယောက်နဲ့တစ်ယောက် ပံ့ပိုးပေးရင်းနဲ့ အရည်အချင်းရှိတဲ့လူတွေ ပြောင်မြောက်လာအောင် အစွမ်းပြ နေပြီးသားလူတွေ ပိုပြီးတော့ လုပ်နိုင်ခွင့်၊ လုပ်ပိုင်ခွင့်အခွင့်အရေးတွေ တန်းတူညီမျှမှုရှိလာအောင် နိုင်ငံ တည်ဆောကတဲ့နေရာမှာ အတူတကွပါဝင်သွားကြရအောင် ကိုယ့်ကိုကိုယ်လည်း မကန့်သတ်ထားဖို့ လိုအပ်ပါတယ်လို့ ပြောချင်ပါတယ်။
"အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအားမာန်" စာစဉ် (၁) ကို အောက်ပါ Link မှာ Download ဆွဲပြီး ဖတ်ရှုနိုင်ပြီရှင် ။
https://www.mediafire.com/file/8cr940llcjvkbcj/ခေတ်သမိုင်းကို+ပုံဖော်နေသော+အမျိုးသမီးများ+final.pdf/file
#politicsforwomenmyanmar
#whatishappeninginmyamar
#Advocacy
#politics
#media -
- Published on
နာင်းအိသီရိ
အလုပ်အမှုဆောင်
ရန်ကုန်အနောက်ပိုင်းတက္ကသိုလ်ကျောင်းသားများသမဂ္ဂ (ဗကသများအဖွဲ့ချုပ်)
အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအသံ စာစဉ်အမှတ် (၁) မှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြသည်။
“ကျွန်မတို့ရဲ့ အနာဂတ်၊ ကံကြမ္မာ၊ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်တွေဟာ အခြားသူတွေဆီက တောင်းခံရမှာ မဟုတ်ဘဲ ကျွန်မတို့ ကိုယ်တိုင်လုပ်ဆောင်ရမှာ ဖြစ်တယ်။ ကျွန်မတို့ လုပ်ဆောင်ရမှာတွေကို မလုပ်ရင် ကျွန်မတို့ကို အခြားက ဝင်ဆုံးဖြတ်လုပ်ဆောင်သွားပါလိမ့်မယ်”
၁။ လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးအပါအဝင် မြန်မာ့နိုင်ငံရေးဖြစ်စဉ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဆရာမအမြင်ကို ပြောပြ ပေးပါရှင့်။
ကိုလိုနီခေတ် လွတ်လပ်ရေးရပြီးတဲ့အချိန်ကတည်းက စပြီး အာဏာရှင်စနစ်က ပုံစံအမျိုးမျိုးနဲ့ တည်ရှိခဲ့တယ်။ ဗမာပြည်နိုင်ငံရေးမှာ စစ်တပ်ဟာ တိုင်းပြည်မှာ နှစ်ပေါင်းများစွာ ဗိုလ်ကျစိုးမိုးခဲ့ပြီး ဖက်ဆစ်လက္ခဏာတွေ ဖြစ်တဲ့ လူမျိုးစုဒေသတွေမှာ ထိုးစစ်ဆင်မှုတွေ၊ နယ်မြေရှင်းလင်းရေးဆိုပြီး မတရားဖမ်းဆီး သတ်ဖြတ်မှုတွေ၊ ရိုဟင်ဂျာတွေအပေါ် လူမျိုးတုံး သတ်ဖြတ်မှုတွေ စသဖြင့် လုပ်ခဲ့တယ်။ ဒီအာဏာရှင်ဖက်ဆစ်စစ်တပ်ကို ကျွန်မတို့ရဲ့ နောင်တော်မျိုးဆက်အသီးသီးက အစဉ်တစိုက် တော်လှန်ခဲ့ကြတယ်။
အခု လက်ရှိနွေဦးတော် လှန်ရေးဟာ တကျော့ပြန် အာဏာသိမ်းခြင်းကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာရပြီး ဒီတော်လှန်ရေးဟာ ကျွန်မတို့ရဲ့ နောင်တော်မျိုးဆက်တွေရဲ့ သမိုင်းပေးအမွေတခုဖြစ်တဲ့ တော်လှန်ရေးအဆက်ပဲ ဖြစ်တယ်။ ဒီနွေဦးတော်လှန် ရေးဟာ စစ်တပ်ရဲ့ နောက်ဆုံးနိဂုံးချုပ် တော်လှန်ရေးတရပ် ဖြစ်လိမ့်မယ်။ ပြည်သူလုထု တရပ်လုံးကလည်း ကျရာနေရာကနေ ကဏ္ဍအသီးသီးလိုက်ကို ကိုယ်နိုင်တဲ့ရှုထောင့်ကနေ ပါဝင်နေကြတာကို တွေ့ရတယ်။
လူထု တရပ်လုံး လှုပ်ရှားမှုကနေ ကျွန်မတို့ လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးလမ်းစဉ်အထိကို လျှောက်နိုင်ခဲ့ကြတယ်။ နောက် ရင်ကြားစေ့ရေး ပြတ်သုဉ်းသွားသည်အထိ သွားနိုင်ခဲ့ကြတယ်ပေါ့။
ဒီ ၂၀၂၁ အာဏာသိမ်းပြီးမှာ စစ်တပ်ရဲ့ အကြမ်းဖက်မှုတွေ၊ အိုးအိမ်နေအိမ်ဖျက်ဆီး မီးရှို့၊ ပြည်သူတွေကို ပေါ်ပေါ်ထင်ထင် သတ်ဖြတ်မှု တွေကို နေရာမျိုးစုံ၊ အခြေအနေမျိုးစုံမှာ ခြွင်းချက်မရှိ ပြောင်ကျကျ ဖက်ဆစ်စရိုက်ကို တွေ့မြင်လာရတာ တွေဟာ တလျှောက်လုံး အမှောင်ချထားခံရတဲ့ ပြည်သူလူထုဟာ ဒီအချိန်မှာ စစ်တပ်ဟာ ဘာလဲဆိုတာကို ကွင်းကွင်းကွက်ကွက် မြင်လာရစေတာပဲ ဖြစ်တယ်။
ကျွန်မတို့ မွေးလာကတည်းက ကြီးပျင်းလာတဲ့ကာလ တလျှောက်လုံးက ဖိနှိပ်မှုတွေနဲ့ စနစ်တကျဘောင်ထဲမှာ ကြီးပျင်းလာခဲ့ရတယ်။ စစ်ဝါဒမှိုင်းတွေဟာလည်း ကျွန်မတို့ နေ့စဉ်လူနေမှုဘဝမှာလည်း သာမန်လို့ထင်ရအောင် စနစ်တကျနဲ့ စိမ့်ဝင်တည်ရှိနေတယ်။ စစ်အာဏာရှင်စနစ်အောက်မှာ ကျွန်မတို့ဟာ ကိုယ့်အသက်တောင် ကိုယ်မပိုင်ပါဘူး။ စစ်အာဏာရှင်စနစ်အောက် မှာ ဘာမှလည်း မျှော်လင့်နေလို့ မရဘူး။ ကျွန်မတို့ဟာ စစ်တပ်ပြုတ်ကျသွားလည်း စစ် (၃) စစ်ဖြစ်တဲ့ ဖိနှိပ်ရေး ယန္တရားကို မတိုက်ဖျက်နိုင်ဘူးဆိုရင် ဒီစနစ်ထဲ ထပ်ပြီး လည်နေမှာပဲ ဖြစ်တယ်။
ဒီစနစ် စက်ဝန်းရဲ့အတွေးအခေါ်တစ်ခုခုကို လက်ခံမိတာနဲ့ ဒီဖိနှိပ်မှုစနစ်ကြီးကို အထောက်အပံ့ပြုနေမှာပဲ ဖြစ်တယ်။ ကျွန်မတို့ဟာ စစ်ဝါဒကို တော်လှန်ရေးမှာ မသိသာတဲ့ဖိနှိပ်မှုတစ်ခုလို့ ပြောလို့ မရပါဘူး။ ဒီလို စစ်အာဏာရှင်စနစ် စစ်ဝါဒရဲ့ အဓိကထောက်တိုင် လက္ခဏာတွေ ဖြစ်တဲ့ လိင်၊ လူတန်းစား၊ လူမျိုး၊ ဘာသာ စတဲ့ အခြေပြုဖိနှိပ်မှုတွေကိုပါ တပါတည်းအမြစ်ဖြတ် တော်လှန်ရမှာပဲ ဖြစ်တယ်။
ဒါမှမဟုတ်ရင် ကျွန်မတို့ လူ့အဖွဲ့အစည်းဟာ စစ်တပ်ပြုတ် ကျသွားလည်း၊ စစ်အာဏာရှင်စနစ် ချုပ်ငြိမ်းသွားလည်း ဖိနှိပ်မှုက ဆက်ရှိနေမှာပဲ ဖြစ်တယ်။ ကျွန်မတို့ရဲ့ နိုင်ငံရေးရည်မှန်းချက်က စစ်တပ် စစ်အာဏာရှင်စနစ်ဖြစ်တဲ့ ဘုံရန်သူကို တိုက်တာထက် စနစ်ကြီးတခုလုံးကို တိုက်နေတာပဲ ဖြစ်တယ်။
၂။ နိုင်ငံတစ်ခုတည်ဆောက်ရာမှာ ဘယ်အရာတွေကို စံတန်ဖိုးတွေ၊ အခြေခံမူတွေအနေနဲ့ ထားရှိတည် ဆောက်သင့်ပါသလဲ။
အဓိကက နိုင်ငံတခု တည်ဆောက်ရာမှာ နံပါတ် ၁ ချက်က လူတဦးတယောက်ရဲ့ မွေးရာပါ ရကို ရရမယ့် အခြေခံလူ့အခွင့်အရေးစံနှုန်းရှိဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ လွတ်လပ်စွာထုတ်ဖော်ပြောဆိုခွင့်၊ လွတ်လပ်စွာ ရှင်သန်ခွင့်၊ တွေးခေါ်ခွင့်၊ လွတ်လပ်စွာ ကိုးကွယ်ယုံကြည်မှုတွေပေါ့။ ဒါပေမဲ့ တခုရှိတာက ကျွန်မတို့ လွတ်လပ်စွာ ပြောဆိုခွင့်ရှိပေမဲ့ ကျွန်မတို့က တဦး၊ တယောက် ပတ်ဝန်းကျင်ကို မထိခိုက်မိစေဖို့ လိုတယ်။
မတူကွဲပြားမှု၊ အတွေးအခေါ်မျိုးစုံကို နားလည်သည်းခံနိုင်ဖို့ လိုမယ်။ ဆွေးနွေးငြင်းခုံရတာလည်း ဒါက ကောင်းမွန်တဲ့ အချက် ပေါ့။ ကျွန်မတို့ နိုင်ငံမှာ လူမျိုးပေါင်းစုံရှိတော့ လူနည်းစုက လူများစုရဲ့ သဘောဆန္ဒကို လိုက်နာရမှာထက် လူနည်းစုတွေရဲ့ အခွင့်အရေးကို ရအောင်ကာကွယ်လေးစားဦးစားပေးရမှာပဲ ဖြစ်တယ်။
လူ့အဖွဲ့အစည်းထဲမှာ တဦးတယောက်ရဲ့ ရသင့်ရထိုက်တာတွေကို မကျန်ခဲ့စေဖို့ လိုတယ်။ ဒါက အရေးကြီးဆုံးပဲ။ နောက်တချက်က ကျွန်မတို့က ကျား၊ မ၊ အခြား လို့ ခွဲရမှာ မဟုတ်ဘဲ လူသားတိုင်းကို လူလို့ မြင်နိုင်ဖို့ကလည်း ပိုပြီး အရေးကြီးတယ်။ လူ လူချင်း ကျွန်ပြုတဲ့စနစ်တွေ၊ ဖိနှိပ်မှုယန္တရားတွေ၊ အတွေးအခေါ်ဟောင်း၊ အယူအဆ ဟောင်းတွေ ကင်းစင်တဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်း ဖြစ်ဖို့ လိုတယ်။
၃။ နိုင်ငံရေးမှာ အမြင်စုံလင်ကွဲပြားမှုက ဘယ်လောက်အထိ အရေးကြီးပါသလဲ။ လက်ရှိတော်လှန်ရေးနဲ့ နိုင်ငံတော် တည်ဆောက်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ ဘယ်လိုကဏ္ဍတွေမှာ မဖြစ်မနေပါဝင်ဖို့ လိုပါသလဲ။
လူတိုင်းမှာ မတူညီတဲ့ တွေးခေါ်မျှော်မြင်မှုတွေ ရှိတယ်။ အမြင်စုံလင်မှုတွေ ပါဝင်နိုင်ဖို့က အရမ်းအရေးကြီး တယ်။ ဒီထဲမှာမှ ကျွန်မတို့ အမျိုးသမီးတွေနဲ့ LGBTQ တွေရဲ့ စကားသံတွေဟာ ဘယ်တုန်းကမှ မပါဝင်ခဲ့နိုင်ဘူး။ ကျွန်မတို့ ပြည်သူတွေ အားလုံးဟာ ဖိနှိပ်ခံရချင်း တူရင်တောင် အမျိုးသမီးတွေနဲ့ LGBTQ တွေဟာ အဲ့ဒီတူညီတဲ့ ဖိနှိပ်ပေါ်မှာမှ ရိုးရာဓလေ့ယဉ်ကျေးမှုအဟောင်း၊ အစဉ်အလာဟောင်း၊ ဖိုဝါဒကြီးစိုးတဲ့ စနစ် ကျားစံပြုဝါဒ စတဲ့ ဖိနှိပ်မှုတွေပါ ထပ်မံ ဖိနှိပ်ခံနေရတာ ဖြစ်တယ်။
ဒါကြောင့် ကျွန်မတို့အပေါ်မှာ ဖိနှိပ်နေတဲ့ အရာတွေကို ကိုယ်တိုင်ချိုးဖျက်ပြီး ကျွန်မတို့ရဲ့ အတွေးအခေါ်၊ အမြင်တွေကို ပြသရလိမ့်မယ်။ နိုင်ငံရေးမှာ ကျွန်မတို့မပါဝင်အောင် တားဆီးနေတဲ့ ဒီအတွေးအခေါ်ဟောင်းတွေနဲ့ စနစ်ကြီးက စနစ်တကျ ဘောင်သွင်းခဲ့ တာကြောင့် ကိုယ်ကိုယ်တိုင် လက်ခံမိနေရင်တောင် အခုချိန်မှာ ထိုးထွက်ပြီး ကဏ္ဍအသီးသီးမှာ ပါဝင်လှုပ်ရှား ပြီး လွတ်လွတ်လပ်လပ် ပြောဆိုလုပ်ကိုင်ကြဖို့ လိုတယ်။
နိုင်ငံရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေသာ ပါဝင်ရမှာ မဟုတ်ဘဲ LGBTQ တွေပါ ပါဝင်ရမယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ကျွန်မတို့က လူ့အဖွဲ့အစည်း ထဲမှာ နေထိုင်နေတဲ့ လူသားတွေ ဖြစ်နေလို့ပဲ။ နိုင်ငံရေးမှာ ကျွန်မတို့ အမျိုးသမီးတွေ LGBTQ တွေကို ဖယ်ထားရင်၊ ပါမလာခဲ့ရင်၊ ပါဝင်ဖို့အတွက် အဟန့်အတားတွေ ဖြစ်နေရင်၊ မဖန်တီးနိုင်ရင် ကျွန်မတို့ရဲ့ အနာဂတ်ကို ဖယ်ရှားတာနဲ့ အတူတူပဲ ဖြစ်တယ်။
ဒီလူ့အဖွဲ့အစည်းဟာလည်း တရားမျှတမှု မရှိတဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်း ဖြစ်သလို၊ ဒီလူ့အဖွဲ့အစည်း တိုးတက်ဖို့လည်း အခက်တွေ့စေလိမ့်မယ်။ ဒါ့ကြောင့် အမျိုးသမီးတွေ နိုင်ငံရေးမှာ ပါဝင်ဖို့ အရေးကြီးလား၊ အရေးမကြီးဘူးလား ဆိုတဲ့ ပြောနေ၊ ဆွေးနွေးနေတာကို ချိုးဖျက်လိုက်ပြီးသားဖြစ်တယ်။
၄။ လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးကာလမှာ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ပါဝင်ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့် ဘယ်လောက်အထိ ရရှိနေပြီလဲ။
ကျွန်မအနေနဲ့ ပြောရရင် ကျွန်မတို့တွေ အခုထိ ပါဝင်ဆုံးဖြတ်ခွင့်တွေက မရှိသေးဘူး။ နည်းနေသေးတယ်လို့ မြင်တယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒီနွေဦးတော်လှန်ရေးရဲ့ ဗဟိုချက်မှာ ကျွန်မတို့ အဖိနှိပ်ခံအုပ်စုတွေဖြစ်တဲ့ အမျိုးသမီး LGBTQ နဲ့ ကျောမွဲ၊ ရိုဟင်ဂျာတွေဟာ ကျွန်မတို့ရဲ့ နိုင်ငံရေးတောင်းဆိုချက်တွေ၊ အမြင်တွေကို ရဲရဲထင်ထင် ပြောဆို ပါဝင်လာနိုင်တယ်။
ဒီနိုင်ငံရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွေ၊ တော်လှန်ရေးလုပ်ငန်းစဉ်မှာလည်း ထဲထဲဝင်ဝင် လုပ်ဆောင်လာနိုင်တာ တွေ့ရတယ်။ စုဖွဲ့မှုလည်း အားကောင်းလာပြီး အရင်ကထက် ပိုပြီး စုစည်းမိလာတယ်။ ဒါက ကျွန်မတို့ရဲ့ အားသာမှုတခုပဲ ဖြစ်တယ်။ ကျွန်မတို့က ကျွန်မတို့ရဲ့ အဆုံးအဖြတ်တွေကို သူများဆီက တောင်းခံရတာမျိုးမဟုတ်ဘဲ ကျွန်မတို့ကိုယ်တိုင် ကိုယ့်ဆုံးဖြတ်ချက်နဲ့ ကိုယ့်အနာဂတ်ကို ထုဆစ်ရမှာ ဖြစ်တယ်။
နောက်တခုက တလျှောက်လုံးမှာ ကျွန်မတို့ အမျိုးသမီး ကိုယ်တိုင် ပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ လက်ခံလိုက်မိတဲ့ အရာတခု ရှိတယ်။ အဲ့ဒါ ဘာလဲဆိုရင် ကျွန်မတို့ ဆုံးဖြတ်ခွင့်၊ လုပ်ပိုင်ခွင့်ကို ပေထရီအာခီ လူ့အဖွဲ့အစည်း ဆီကနေ တောင်းနေတာပဲ။ ဥပဒေအရ ပြဌာန်းပေးဖို့တွေ၊ ဘယ်လောက်ရာခိုင်နှုန်း ပါဖို့တွေက အဓိပ္ပာယ် ရှိမနေဘူး။
ကျွန်မတို့က ဘာကြောင့် တောင်းနေရမှာလဲ။ ကျွန်မတို့ကို ကျွန်မတို့ ကိုယ်တိုင် ဒုတိယတန်းစားလို့ သတ်မှတ်လိုက်တာပဲ ဖြစ်တယ်။ ရာခိုင်နှုန်းတောင်းနေလို့ ပါရင်လည်း ဒါက အိမ်ဖြည့်သာသာပဲ။ နောက်ထပ် ဥပမာအနေနဲ့ ပြောရရင် အမျိုးသမီးတွေကို လိင်အကြမ်းဖက်မှုရဲ့ သားကောင်အဖြစ် မသတ်မှတ်ဖို့အတွက် ဥပဒေပြဌာန်းဖို့ တောင်းဆိုနေတာဟာ ကျွန်မတို့ကို ကျွန်မတို့ ကိုယ်တိုင် အကာကွယ်ခံ၊ အစောင့်ရှောက်ခံ ဒါက လိုအပ်တယ်ဆိုတာမျိုး လက်ခံထားကြတဲ့ အမြင်ကနေ ဥပဒေတည်ဆောက်ထားတယ်လို့ပဲ ကျွန်မ မြင်တယ်။
ဥပဒေ၊ မူဝါဒတွေနဲ့ ပြဌာန်း ကာကွယ်ရမှာ မဟုတ်ဘူး။ ဥပဒေ၊ မူဝါဒဆိုတာ ယာယီကြားခံ အကာကွယ်ပဲ ဖြစ်တယ်။ လိင်အခြေပြုဖိနှိပ်မှုကို ဥပဒေနဲ့ ဖြေရှင်းလို့ မရဘူး။ ပြီးတော့ ဒီနွေဦးတော်လှန်ရေး မှာ ကျွန်မ နောက်တခု ဘာမြင်မိလဲဆိုရင် အမျိုးသမီး၊ လူငယ်နှင့် ကလေးသူငယ်ရေးရာဝန်ကြီးဌာနဆိုပြီး ဖွဲ့စည်းလိုက်တယ်။
ဒါက ကောင်းလားဆိုရင် တဖက်က ကြည့်ရင် ကျွန်မတို့ကို ကလေးသူငယ်ဆိုတဲ့ အားနည်း သူ အစောင့်ရှောက်ခံတွေနဲ့တွဲလျက် အားနည်းတဲ့ အစောင့်ရှောက်ခံတွေအဖြစ် တဆင့်လျှော့ချတာမျိုး တွေ့ရတယ်။ ဒါကြောင့်မို့လို့ ကျွန်မတို့ ဒီကာလမှာ ဘာကိုမှ ပါဝင်ဆုံးဖြတ်ခွင့်ကို မရသေးဘူး။ ကျွန်မတို့ ကိုယ်တိုင် မထိုးဖောက်နိုင်သေးဘူးလို့ မြင်တယ်။
၅။ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ နိုင်ငံရေးမှာ ပါဝင်နိုင်မှုနဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို ဘယ်အရာတွေက အဟန့်အတား ဖြစ်စေပါသလဲ။
ခေတ်အဆက်ဆက်မှာ ကျွန်မတို့ အမျိုးသမီးတွေကို ဒုတိယတန်းစားလို့ မြင်ခဲ့ကြတာ ဖြစ်တယ်။ လူလို့ မမြင်နိုင်ခဲ့ဘဲ လူသားအဖြစ်ကနေ တဆင့်နိမ့်ပုံစံမျိုးနဲ့ ဘာမှ မစွမ်းနိုင်တဲ့ သူတွေလို့ သတ်မှတ်ခဲ့ကြတယ်။ ကျွန်မ ရှေ့မှာ ပြောခဲ့တဲ့အတိုင်း ကျွန်မတို့ အပေါ်မှာ တူညီတဲ့ ဖိနှိပ်မှုတွေ ရှိစေကာမူ အမျိုးသမီးတွေနဲ့ LGBTQ တွေဟာ ဖိနှိပ်မှုတွေကို တောင်လို အထပ်ထပ် ခံစားနေရတာပဲ ဖြစ်တယ်။
အဲ့ဒီတော့ အတွေးအခေါ်ဟောင်း၊ အယူအဆဟောင်းတွေကြားမှာ ကျွန်မတို့ဟာ ဘောင်ခတ်မိနေပြီး နိုင်ငံရေးထဲမှာ ပါဝင်ဖို့အတွက် အတားအဆီးတွေ ဖြစ်နေတာပဲ။ နောက်မမြင်နိုင်တဲ့ ရသယောင်ဖြစ်နေတဲ့အားလုံးပါဝင်နေပါတယ်၊ ကျွန်မ တို့ကို လမ်းဖွင့်ပေးပါတယ်၊ ခွဲမခြားပါဘူးဆိုပြီး အမျိုးသားထု၊ ပေထရီအာခီဖြစ်နေတဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းဟာ ကျွန်မတို့ကို နားလည်သယောင်နဲ့ ဒီအပေါ်မှာ ပါဝါ ယူနေတာမျိုး ဖြစ်တယ်။ အမြတ်ထုတ်တယ်လို့ ပြောရမှာပဲ။
အဲ့ဒီတော့ ကျွန်မတို့ အသံတွေ၊ ကျွန်မတို့ ပြောနေတဲ့ တန်းတူညီ မျှမှု၊ ရပ်တည်ချက်တွေက ဘာလဲဆိုတာ နားလည်ဖို့ လိုတယ်။ ဒါကို ကျွန်မတို့အနေနဲ့ ကျယ်ကျယ် လောင်လောင်နဲ့ ပြောကို ပြောရမှာ ဖြစ်တယ်။ အခု လက်ရှိ ဖြစ်နေတဲ့ အနေအထားမှာလည်း တချို့ အမျိုးသားတွေဟာ ကျွန်မတို့အပေါ် လက်ခံသယောင်၊ ပြောရရင် Feminist ဖြစ်ပါတယ်ပေါ့ ဆိုတာမျိုးနဲ့ ပါဝါ ပြန်တည်ဆောက်နေတာကို တွေ့နေရသလို၊ တဖက်မှာလည်း ဒီမတရားပါဘူးဆိုတဲ့ မတရားမှုတွေကို မကြိုက် လို့ တော်လှန်နေပါတယ် ဆိုတဲ့ တော်လှန်ရေးအဖွဲ့အစည်းတွေမှာတောင် အရိုးဆွေးနေတဲ့ လိင်အခြေပြု ဖိနှိပ်မှုကြီး ရှိနေတာကို ဒီကနေ့ ကာလမှာ မကြာခဏ တွေ့ရှိနေရတာပဲ ဖြစ်တယ်။
ဒါတွေဟာ ကျွန်မတို့ အဓိ ကတိုက်ဖျက်ရမယ့် အမြစ်ပဲ။ အဲ့ဒီတော့ စနစ်တကျကို တည်ဆောက်ထားတဲ့ စနစ်တွေ၊ အဲ့အတွေးအခေါ် ဟောင်း၊ ကမ္ဘာဟောင်းကို တိုက်ဖျက် စွန့်လွှတ်ပြီး ကျွန်မတို့ ကမ္ဘာသစ်ကို သွားဖို့ လိုတယ်။
၆။ နိုင်ငံတော်သစ် တည်ဆောက်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို လျှစ်လျူရှုမှုတွေ ပပျောက်ဖို့၊ ပြည့်ပြည့်ဝဝနဲ့ ပိုမိုပါဝင်နိုင်ဖို့အတွက် ဘာတွေကို လုပ်ဆောင်သင့်ပါသလဲ။
ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်တွေ လျှစ်လျူရှုမှုတွေကို အရင်မပြောခင် ကျွန်မတို့ လူ့အဖွဲ့အစည်း အစကို ပြန်ကြည့်ရလိမ့် မယ်။ ဖိနှိပ်မှုတွေရဲ့ အခြေခံအကျဆုံး အုတ်မြစ်က လိင်အခြေပြုဖိနှိပ်မှုပဲ။ လိင်အခြေပြုဖိနှိပ်မှု အကြောင်းကို ကျွန်မတို့ ပြောရမယ်။ လိင်အခြေပြုဖိနှိပ်မှုဆိုတာ လိင်အပေါ်မူတည်ပြီး အခြားသော ခွဲခြားမှုတွေကို လုပ်နေတာ။ ဒါက ပြောရရင် မတရားမှုမှန်သမျှကို တိုက်ဖျက်နေတဲ့ နိုင်ငံရေးအတွေးအခေါ် ဖြစ်တယ်။ ဘယ်လို စနစ်တွေပြောင်းပြောင်း စနစ်တိုင်းမှာ ပေထရီအာခီက ရှိနေတာ။
လိင်အခြေပြုဖိနှိပ်မှုအကြောင်း မပြောသ၍ ကျွန်မတို့ ဘာမှ ဆက်လုပ်လို့ ရမှာ မဟုတ်ဘူး။ အခု မကြာခဏ ကြားနေရတဲ့ တခုခုလုပ်မယ်ဆို၊ ပြောမယ်ဆို အမျိုးသမီး ဘယ်လောက်ပါရမယ်။ မပါလို့ မရဘူးဆိုတာက ဘာစံနှုန်းနဲ့ တိုင်းတာလဲ။ အမလိင် ဖြစ်တည်မှု အပေါ် ရာခိုင်နှုန်းနဲ့ တိုင်းတာလား။ မိန်းမ ပါရင် ပြီးရော၊ ဒါက ပြည့်စုံပြီ၊ ညီမျှပြီဆိုတာမျိုးလား။ ဒါက ကျွန်မအနေနဲ့ အဓိပ္ပာယ်မရှိဘူးလို့ မြင်တယ်။
ဘာလို့လဲဆိုရင် (၁) အချက် - အမလိင် ပါတာနဲ့ မိန်းမလို့ သတ်မှတ်တာပဲ။ ဆိုတော့ အမလိင်ပါတိုင်း ကျွန်မတို့ မိန်းမလို့ သတ်မှတ်လို့ မရဘူး။ မွေးရာပါ သဘာဝအရ ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ အထီး၊ အမ ဒီလိင်နှစ်မျိုးတည်းအပေါ် သတ်မှတ်ပြီး ယောကျာ်းဖြစ်တယ်၊ မိန်းမဖြစ်တယ်လို့ လိင်ကို ကြည့်ပြီး တထစ်ချပြောလို့ မရဘူး။ ဒီအပေါ်မှာ လိင်စိတ်ခံယူမှုဆိုတာ ရှိတယ်။ အဲ့ဒါကို ထုတ်ပြောချင် တဲ့သူ ရှိကောင်း ရှိမယ်။ မရှိရင် မရှိဘူး။ ဒါက လွတ်လပ်ခွင့်ပဲ။
(၂) အချက် - ဟုတ်ပြီ။ မိန်းမပါတော့ရော ကျွန်မတို့က လိင်အခြေပြုဖိနှိပ်မှုကို နားလည် လက်ခံတဲ့ လူဖြစ်သွားပြီလား။ ဆိုလိုတာက Sexist, Racist ဖြစ်နေရင် ဘယ်လို လုပ်ကြမလဲ။ ဒါက ကောင်းမွန်တဲ့ လက္ခဏာ ဖြစ်မနေဘူး။ စောစောက ပြောသလို အိမ်ဖြည့်သာသာနဲ့ မိန်းမ ပါရင်ပြီးရော ဆိုတာမျိုး ဖြစ်နေမှာ။ ဆိုတော့ ဖိနှိပ်မှု ဆိုတာ ဘယ်လိုမျိုးလဲ။
ငါတို့ အမျိုးသမီးတွေနဲ့ LGBTQ တွေဟာ ဘာကြောင့် လူ့အဖွဲ့အစည်းထဲ ဖယ်ကျဉ်ခံထားရတာလဲ ဆိုတာ ပြောကို ပြောရလိမ့်မယ်။ လူ့အဖွဲ့အစည်းထဲ စနစ်တကျ ရိုက်သွင်းထားတဲ့ ကျွန်မတို့ အဖိနှိပ်ခံအုပ်စုတွေအပေါ် အထပ်ထပ်ဖိနှိပ်နေတဲ့ အထက်အောက်စနစ် ဖိနှိပ်ရေးယန္တရားကို ပြောရမယ်။
ဖိနှိပ်တဲ့ အုပ်ချုပ်သူလူတန်းစား နေရာမှာ ဘယ်ဂျန်ဒါ၊ ဘယ်အစိုးရတစုစုက အစားထိုး ပြောင်းလဲ ပြောင်းလဲ ဖိနှိပ်မှုက ပျောက်သွားမှာ မဟုတ် ဘဲ လက်နက်၊ အင်အား၊ ပါဝါ၊ လူ့အဖွဲ့အစည်းအပေါ် အမြတ်ထုတ်တဲ့စနစ်၊ အရင်းရှင် ပေထရီအာခီက ဆက်ရှိ နေဦးမှာပဲ ဖြစ်တယ်။ ဒါ့ကြောင့် နိုင်ငံတော် တည်ဆောက်ရေးမှာ ဖိနှိပ်မှုကို ရင်ဆိုင် ကြုံတွေ့ရတဲ့ အဖိနှိပ်ခံ အုပ်စုတွေဖြစ်တဲ့ ကျွန်မတို့ရဲ့ အသံ၊ အကြံ ပါဝင် မနေဘူးဆိုရင် ဒီနိုင်ငံတော်သစ် ဒီလူ့အဖွဲ့အစည်းသစ်ဟာ တည်ဆောက်လို့ ရမှာမဟုတ်ဘူး။
ဒီပုပ်သိုးဆွေးမြေ့နေတဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းဟာ လွတ်မြောက်လာမှာ မဟုတ်ဘူး။ အဲ့ဒီတော့ ကျွန်မတို့ အဆုံးအဖြတ်ကို ကျွန်မတို့ အပြည့်အဝ လုပ်နိုင်ဖို့အတွက် ကျွန်မတို့ ကိုယ်တိုင်က အရင်းအမြစ်ပဲ ဖြစ်တယ်။ ကျွန်မတို့ အားလုံး ပါဝင်နိုင်ဖို့ ကျွန်မတို့ စုစည်းဖို့ လိုတယ်။ ဖန်တီးကြဖို့ လိုတယ်။
၇။ အမျိုးသမီးတွေ နိုင်ငံရေးမှာ တင်းပြည့်ကျပ်ပြည့် ပါဝင်လုပ်ဆောင်လို့ ရမယ်ဆိုရင် အနာဂတ် နိုင်ငံရေးမှာ ဘယ်လိုမျိုး အပြောင်းအလဲတွေကို မြင်တွေ့ကြရမလဲ။ ဘယ်လိုမျိုး အကျိုးများစေမလဲ။
အနာဂတ်လူ့အဖွဲ့အစည်းမှာ ကျွန်မတို့ အမျိုးသမီးတွေ ပါဝင်လာနိုင်ပြီ၊ အဖိနှိပ်ခံတွေ၊ လူနည်းစုတွေ ပါဝင်လုပ်ဆောင်နိုင်ပြီဆိုရင် ဒါသေချာတယ် ကျွန်မတို့ လူ့အဖွဲ့အစည်း ရှေ့ကို ရောက်လာပြီ ဖြစ်တယ်။ လူ့အဖွဲ့အစည်းဟာလည်း အရောင်အသွေးစုံလင်ကွဲပြားတဲ့ လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းဖြစ်လာပြီး တရားမျှတတဲ့ တန်းတူညီတဲ့ ကမ္ဘာသစ် ဖြစ်လာမှာပဲ။
အဲ့ဒီတော့ အကျိုးဖြစ်တယ် မဖြစ်ဘူးလို့ စဉ်းစားတာထက် ဒါက လူ့အဖွဲ့အစည်းမှာ ဖြစ်သင့်ဖြစ်ထိုက်တယ်ဆိုတာကိုပဲ နားလည်ဖို့ လိုတယ်။ ဖြစ်ကို ဖြစ်ရမယ်။ ဖြစ်အောင် လည်း လုပ်ရမှာ ဖြစ်တယ်။ စောနက ပြောခဲ့သလို ကျွန်မတို့ အမျိုးသမီးထု၊ LGBTQ နဲ့ အဖိနှိပ်ခံတွေ မလွတ် မြောက်ဘူးဆိုရင် ကျွန်မတို့ လူ့အဖွဲ့အစည်းဟာလည်း လွတ်မြောက်လာမှာ မဟုတ်ဘူး။ ဒါကို ကျွန်မ ထပ်ကာ ထပ်ကာ ပြောရလိမ့်မယ်။ ဒါက အရေးကြီးဆုံး ဖြစ်တာကြောင့်ပဲ။
၈။ ဖြည့်စွက်ချက်။
ကျွန်မအနေနဲ့ကတော့ ဒီနွေဦးတော်လှန်ရေးမှာ စစ်သုံးစစ်အပြင် လိင်အခြေပြုဖိနှိပ်မှုကိုပါ တော်လှန်ရမှာ ဖြစ်တယ်။ ကျွန်မတို့ အမျိုးသမီးတွေ အဖိနှိပ်ခံတွေ မပါလာရင် ဒီတော်လှန်ရေးက အလုံးစုံတော်လှန်တဲ့ တော်လှန်ရေးဖြစ်မှာ မဟုတ်ဘူး။ စစ်မှန်တဲ့ တော်လှန်ရေး ဖြစ်လာမှာ မဟုတ်ဘူး။ ဘယ်တော့မှလည်း လွတ်မြောက်မှာ မဟုတ်ဘူး။ ဒီဖိနှိပ်မှုယန္တရားထဲ လည်ပတ်နေဦးမှာပဲ ဖြစ်တယ်။
ကျွန်မတို့ တော်လှန်ရေးခရီး လမ်းက ဝေးနေမှာ အသေအချာပဲ။ ကျွန်မတို့တွေ လွတ်မြောက်ရေးမှာ လူတဦး၊ တယောက်လေးတောင် ကျန်ခဲ့လို့ မရပါဘူး။ အားလုံး လွတ်မြောက်ဖို့ လိုတယ်။ တဦး၊ တယောက် ကျန်ခဲ့ရင် ဒါက မလွတ်မြောက် သေးဘူး။ ဆက်ပြီး တော်လှန်ရမှာ ဖြစ်တယ်။ဒါ့အပြင် ကျွန်မတို့က နေ့စဉ် စနစ်ကိုလည်း ဝေဖန်ဆန်းစစ်ရမှာ ဖြစ်သလို၊ ကိုယ့်ကိုကိုယ်လည်း ဝေဖန်ဆန်းစစ်ရမှာ ဖြစ်တယ်။
ကျွန်မတို့ တွင်တွင်ပြောနေတဲ့ ဖမ်မနစ်ဇင် ဆိုတာ အမျိုးသမီးအခွင့်အရေးအတွက်လောက်ပဲ မဟုတ်ဘူး။ စနစ်ကို ဝေဖန်နေတာ၊ ဖိနှိပ်မှုကို ပြောနေတာ။ အလုံးစုံ လွတ်မြောက်ရေးကို ပြောနေတာ။ ကိုယ်တိုင် လှုပ်ရှားလုပ်ဆောင်ရမှာလည်း ဖြစ်တယ်။ ဒါတွေကို မပြော၊ မလုပ်ရင် ဖမ်မနစ် မဟုတ်ဘူး။ ဖမ်မနစ်တွေရဲ့ နောက်ဆုံးပန်းတိုင်ကလည်း ဖမ်မနစ်ဇင် မရှိတော့ဖို့၊ ချုပ်ငြိမ်းသွားဖို့ပဲ ဖြစ်တယ်။
အဲ့ဒီတော့ ကျွန်မတို့ရဲ့ အနာဂတ်၊ ကံကြမ္မာ၊ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်တွေဟာ အခြားသူတွေဆီက တောင်းခံရမှာ မဟုတ်ဘဲ ကျွန်မတို့ ကိုယ်တိုင်လုပ်ဆောင်ရမှာ ဖြစ်တယ်။ ကျွန်မတို့ လုပ်ဆောင်ရမှာတွေကို မလုပ်ရင် ကျွန်မတို့ကို အခြားက ဝင်ဆုံးဖြတ် လုပ်ဆောင်သွားလိမ့်ပါမယ်။
ဖမ်မနစ်တွေရဲ့ နောက်ဆုံးပန်းတိုင်ကလည်း ဖမ်မနစ်ဇင် မရှိတော့ဖို့၊ ချုပ်ငြိမ်းသွားဖို့ပဲ ဖြစ်တယ်။
"အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအားမာန်" စာစဉ် (၁) ကို အောက်ပါ Link မှာ Download ဆွဲပြီး ဖတ်ရှုနိုင်ပြီရှင် ။
https://www.mediafire.com/file/8cr940llcjvkbcj/ခေတ်သမိုင်းကို+ပုံဖော်နေသော+အမျိုးသမီးများ+final.pdf/fil
#politicsforwomenmyanmar
#whatishappeninginmyamar
#Advocacy
#politics
#media