ကလေးလုပ်သား

ရေးသားသူ- ကံ့ကော်ဖြူ


အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအသံ စာစဉ်အမှတ် (၇) မှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြသည်။


မြန်မာနိုင်ငံတွင် အသက် ၅-၁၇ နှစ်အတွင်း ကလေးဦးရေ ၁.၁၃ သန်းခန့် (ကလေးဦးရေစုစုပေါင်း၏ ၉.၃ ရာခိုင်နှုန်း) သည် ကလေးလုပ်သားများအဖြစ် အလုပ်လုပ်ကိုင်နေကြရသည်။ ၎င်းတို့အနက် ၆ သိန်းကျော် (၅.၄ ရာခိုင်နှုန်း) မှာ အန္တရာယ်ရှိသော လုပ်ငန်းခွင်များတွင် လုပ်ကိုင်နေကြရသည်။


နိဒါန်း
-------

ကလေးလုပ်သားပြဿနာသည် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများတွင် ကြုံတွေ့နေရသော စိန်ခေါ်မှုတစ်ရပ်ဖြစ်ပြီး၊ မြန်မာနိုင်ငံသည်လည်း ဤပြဿနာနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။ ကလေးလုပ်သား ဆိုသည်မှာ ကလေးဘဝ၏ အခွင့်အရေးများဖြစ်သော ပညာသင်ယူခွင့်၊ ကျန်းမာစွာကြီးထွားခွင့်၊ ကစားခွင့်တို့ကို ဆုံးရှုံးစေပြီး၊ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ၊ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို ထိခိုက်စေနိုင်သည့် အလုပ်များကို လုပ်ကိုင်နေရသော ကလေးများကို ဆိုလိုသည်။

မြန်မာနိုင်ငံရှိ ကလေးလုပ်သားများ၏ အခြေအနေ၊ အမျိုးသမီးကလေးလုပ်သားများ၏ အရေအတွက်နှင့် အခြေအနေ၊ ကလေးလုပ်သားများကို မည်သည့်နေရာများတွင် အများဆုံးအသုံးပြုနေကြသည်၊ ၎င်းတို့၏ နစ်နာဆုံးရှုံးမှုများနှင့် ဤပြဿနာကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရန် နည်းလမ်းများကို အသေးစိတ်ဖော်ပြသွားပါမည်။


မြန်မာနိုင်ငံရှိ ကလေးလုပ်သားများ၏ အခြေအနေ ကလေးလုပ်သားပြဿနာ၏ အတိုင်းအတာ
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

နိုင်ငံတကာအလုပ်သမားအဖွဲ့အစည်း (ILO) နှင့် ကုလသမဂ္ဂကလေးများရန်ပုံငွေအဖွဲ့ (UNICEF) တို့၏ စစ်တမ်းအရ မြန်မာနိုင်ငံတွင် အသက် ၅-၁၇ နှစ်အတွင်း ကလေးဦးရေ ၁.၁၃ သန်းခန့် (ကလေးဦးရေစုစုပေါင်း၏ ၉.၃ ရာခိုင်နှုန်း) သည် ကလေးလုပ်သားများအဖြစ် အလုပ်လုပ်ကိုင်နေကြရသည်။ ၎င်းတို့အနက် ၆ သိန်းကျော် (၅.၄ ရာခိုင်နှုန်း) မှာ အန္တရာယ်ရှိသော လုပ်ငန်းခွင်များတွင် လုပ်ကိုင်နေကြရသည်။

COVID-19 ကပ်ရောဂါနှင့် နိုင်ငံရေးမတည်ငြိမ်မှုများကြောင့် ဤကိန်းဂဏန်းများ ပိုမိုမြင့်တက်လာသည်ဟု ခန့်မှန်းရပါသည်။ ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး အကျပ်အတည်း၊ ကျောင်းပိတ်ခြင်းနှင့် ဆင်းရဲမွဲတေမှုတိုးပွားလာခြင်းက ကလေးလုပ်သားပြဿနာကို ပိုမိုဆိုးရွားစေခဲ့သည်။
 

အမျိုးသမီးကလေးလုပ်သားများ၏ အခြေအနေ
--------------------------------------------------------------------

ကလေးလုပ်သားများထဲတွင် မိန်းကလေးများသည် သိသာထင်ရှားသော အချိုးအစားဖြစ်သည်။ စစ်တမ်းများအရ မြန်မာနိုင်ငံရှိ ကလေးလုပ်သားစုစုပေါင်း၏ ၄၈ ရာခိုင်နှုန်းခန့် (ခန့်မှန်းခြေ ၅၄၀,၀၀၀ ဦး) မှာ မိန်းကလေးများဖြစ်ကြသည်။ ဤကိန်းဂဏန်းသည် မှတ်တမ်းတင်ထားသော ကလေးလုပ်သားများသာဖြစ်ပြီး၊ အမှန်တကယ်တွင် အိမ်အကူအဖြစ်လုပ်ကိုင်နေသော မိန်းကလေးများစွာမှာ စစ်တမ်းများတွင် ပါဝင်လေ့မရှိသောကြောင့် အမှန်တကယ်အရေအတွက်မှာ ပိုမိုမြင့်မားနိုင်ပါသည်။

မိန်းကလေးများသည် ယောက်ျားလေးများနှင့်နှိုင်းယှဉ်လျှင် ကွဲပြားသော လုပ်ငန်းသဘောသဘာဝများနှင့် စိန်ခေါ်မှုများကို ရင်ဆိုင်ကြရသည်။ ၎င်းတို့သည် အများအားဖြင့် အိမ်အကူအလုပ်၊ ဟိုတယ်နှင့် စားသောက်ဆိုင်လုပ်ငန်းများ၊ အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းများနှင့် လိင်လုပ်ငန်းများတွင် ပိုမိုပါဝင်ကြရသည်။ ထို့ပြင် မိန်းကလေးများသည် အိမ်တွင်းအလုပ်များကိုလည်း လုပ်ကိုင်ကြရသောကြောင့် ၎င်းတို့၏ အလုပ်ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးမှာ ပို၍ကြီးမားနိုင်ပါသည်။
 

မြန်မာနိုင်ငံရှိ ကလေးလုပ်သားဖြစ်ရခြင်း၏ အဓိကအကြောင်းရင်းများ
------------------------------------------------------------------------------------------------

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကလေးလုပ်သားဖြစ်ရခြင်း၏ အဓိကအကြောင်းရင်းများကို လေ့လာကြည့်ပါက၊ ယင်းပြဿနာတွင် အောက်ပါအကြောင်းရင်းများ ပြောင်းပြန်ဆက်စပ်မှုရှိကြောင်း တွေ့ရှိရပါသည်-

၁။ ဆင်းရဲမွဲတေမှု

ကလေးလုပ်သားဖြစ်ရခြင်း၏ အဓိကအကြောင်းရင်းမှာ ဆင်းရဲမွဲတေမှုဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၄ခုနှစ် စာရင်းအရ လူဦးရေ၏ ၂၄.၈ ရာခိုင်နှုန်းသည် ဆင်းရဲမွဲတေမှုမျဉ်းအောက်တွင် နေထိုင်လျက်ရှိသည်။ ဆင်းရဲသော မိသားစုများသည် မိသားစုဝင်ငွေတိုးရန် ၎င်းတို့၏ ကလေးများကို အလုပ်ခွင်သို့ စေလွှတ်ရသည်။ အထူးသဖြင့် ကျေးလက်ဒေသများတွင် မိသားစုစားဝတ်နေရေးအတွက် ကလေးများကို အလုပ်လုပ်ရန် တွန်းအားပေးခံရမှု အများဆုံးဖြစ်သည်။
 

၂။ ပညာရေးအခွင့်အလမ်းများ မရရှိခြင်း

ပညာရေးအခွင့်အလမ်းများ မရရှိခြင်းသည် ကလေးလုပ်သားဖြစ်ရခြင်း၏ ဒုတိယအကြောင်းရင်း တစ်ခုဖြစ်သည်။ ကျောင်းစရိတ်တတ်နိုင်မှုမရှိခြင်း၊ ကျောင်းနှင့်အိမ် အလှမ်းဝေးခြင်း၊ ပညာရေးအရေးပါမှုကို နားမလည်ခြင်း၊ ကျောင်းထွက်နှုန်းမြင့်မားခြင်းတို့က ကလေးများကို အလုပ်လုပ်ကိုင်ရန် တွန်းအားပေးလျက် ရှိသည်။ အထူးသဖြင့် ဝေးလံခေါင်ဖျားသော ဒေသများတွင် ပညာရေးကိုလက်လှမ်းမီရန် ခက်ခဲနေဆဲဖြစ်သည်။
 

၃။ လူမှုရေးနှင့် ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ ယုံကြည်မှုများ

အချို့သော ဒေသများတွင် ကလေးများအလုပ်လုပ်ခြင်းကို လက်ခံနိုင်ဖွယ်ဟု ယူဆကြသည်။ အထူးသဖြင့် ရိုးရာလုပ်ငန်းများဖြစ်သော စိုက်ပျိုးရေး၊ လက်မှုလုပ်ငန်းများတွင် ကလေးများပါဝင်လုပ်ကိုင်ခြင်း ကို မိသားစုစီးပွားရေးတွင် ကူညီခြင်းဟု ရှုမြင်ကြသည်။ မိန်းကလေးများအတွက် ပညာသင်ယူရန်ထက် အိမ်တွင်းအလုပ်နှင့် ညီမငယ် မောင်ငယ်များကို ပြုစုစောင့်ရှောက်ရန် ပိုမိုအရေးကြီးသည်ဟု ယူဆကြသော နေရာများလည်းရှိသည်။
 

၄။ နိုင်ငံရေးနှင့် စီးပွားရေးမတည်ငြိမ်မှု

နိုင်ငံရေးနှင့် စီးပွားရေးမတည်ငြိမ်မှုများသည် ကလေးလုပ်သားပြဿနာကို ပိုမိုဆိုးရွားစေသည်။ ပဋိပက္ခများကြောင့် နေရာရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်ရခြင်း၊ စီးပွားရေးကျဆင်းခြင်း၊ ငွေကြေးဖောင်းပွမှုမြင့်တက်ခြင်း တို့က မိသားစုများအပေါ် ဖိအားများပိုမိုဖြစ်ပေါ်စေပြီး၊ ကလေးများကို အလုပ်လုပ်ရန် တွန်းအားပေးလျက် ရှိသည်။ ယခင်က ကလေးလုပ်သားအရေအတွက်ကျဆင်းခဲ့သော်လည်း၊ ကိုဗစ်-၁၉ ကပ်ရောဂါနှင့် နိုင်ငံရေး မတည်ငြိမ်မှုများကြောင့် ကလေးလုပ်သားအရေအတွက် ပြန်လည်မြင့်တက်လာသည်။

 
ကလေးလုပ်သားများကို အများဆုံးအသုံးပြုသည့် ကဏ္ဍများ
------------------------------------------------------------------------------------

၁။ စိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍ

မြန်မာနိုင်ငံတွင် စိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍသည် ကလေးလုပ်သားအသုံးပြုမှုအများဆုံးဖြစ်သည်။ ကလေးလုပ်သားများ၏ ၆၁ ရာခိုင်နှုန်းကျော်သည် စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းများတွင် လုပ်ကိုင်နေကြရသည်။ ရာသီအလိုက် စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းများတွင် မိသားစုဝင်အဖြစ် ကလေးများကို အလုပ်ခိုင်းစေသည်။ ဆန်စပါး၊ ပဲမျိုးစုံ၊ ဟင်းသီးဟင်းရွက်၊ ရာဘာစိုက်ခြင်းစသည့် လုပ်ငန်းများတွင် ကလေးလုပ်သားများကို အသုံးပြုကြသည်။

ဤကဏ္ဍတွင် မိန်းကလေးများသည် ယောက်ျားလေးများနှင့်အညီ အခြေခံကျသော စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းများတွင် ပါဝင်လုပ်ကိုင်ကြရပြီး၊ ရိတ်သိမ်းခြင်း၊ ပေါင်းရွေးခြင်းနှင့် ရောင်းချခြင်းကဲ့သို့သော တာဝန်များကို တာဝန်ယူကြရသည်။
 

၂။ ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းကဏ္ဍ

ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းကဏ္ဍသည် ကလေးလုပ်သားများကို ဒုတိယအများဆုံးအသုံးပြုသည့် ကဏ္ဍဖြစ်သည်။ အထည်ချုပ်စက်ရုံများ၊ အိုးထုတ်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းများ၊ ဖိနပ်ထုတ်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းများနှင့် အစားအသောက်ထုတ်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းများတွင် ကလေးလုပ်သားများသည် စျေးပေါသော လုပ်သားအဖြစ် အသုံးပြုခံနေကြရသည်။

အထည်ချုပ်စက်ရုံများတွင် မိန်းကလေးများကို ပိုမိုအလုပ်ခိုင်းစေလေ့ရှိသည်။ ၎င်းတို့သည် အထည်ချုပ်ခြင်း၊ အပ်ချုပ်ခြင်း၊ ထုပ်ပိုးခြင်းလုပ်ငန်းများတွင် နာရီပေါင်းများစွာ လုပ်ကိုင်ကြရသည်။ ဤလုပ်ငန်းခွင်များတွင် အလုပ်ချိန်ကြာမြင့်ခြင်း၊ လုပ်ခလစာနည်းပါးခြင်းနှင့် မလုံခြုံသော လုပ်ငန်းခွင်အခြေအနေများတွင် လုပ်ကိုင်ကြရသည်။
 

၃။ အိမ်အကူလုပ်ငန်း

အိမ်အကူလုပ်ငန်းသည် အထူးသဖြင့် မိန်းကလေးများကို များစွာအသုံးပြုသည့် ကဏ္ဍဖြစ်သည်။ လေ့လာတွေ့ရှိချက်များအရ မြန်မာနိုင်ငံတွင် အိမ်အကူအဖြစ် လုပ်ကိုင်နေကြရသော ကလေးအများစုမှာ မိန်းကလေးများဖြစ်ကြပြီး၊ ၎င်းတို့၏ အရေအတွက်မှာ ၈၀,၀၀၀ ခန့်ရှိသည်ဟု ခန့်မှန်းရပါသည်။

အိမ်အကူလုပ်ငန်းတွင် လုပ်ကိုင်နေကြရသော မိန်းကလေးများသည် အလွန်ငယ်ရွယ်နိုင်ပြီး (အသက် ၁၀ နှစ်အောက်ပင်ရှိနိုင်) ၎င်းတို့သည် အသိအမှတ်ပြုမှုအနည်းဆုံးဖြစ်ပြီး၊ သတင်းအချက်အလက်ရရှိရန် အခက်ခဲဆုံးဖြစ်ကြသည်။ အိမ်တွင်းအကြမ်းဖက်မှု၊ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာအကြမ်းဖက်မှု လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ နှောင့်ယှက်ခြင်းများကို အခံရဆုံးလည်းဖြစ်ကြသည်။
 

၄။ ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်း

ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းသည် ယောက်ျားလေး ကလေးလုပ်သားများကို အဓိကအသုံးပြုသော ကဏ္ဍဖြစ်သည်။ သို့သော် မိန်းကလေးများလည်း ဤကဏ္ဍတွင် အလုပ်လုပ်ကိုင်ကြရပြီး၊ ၎င်းတို့သည် အဓိကအားဖြင့် အုတ်သယ်ခြင်း၊ ဘိလပ်မြေဖျော်ခြင်း၊ သယ်ယူပို့ဆောင်ခြင်းတို့ကို လုပ်ကိုင်ကြရသည်။

အခြေခံအလုပ်သမားများအဖြစ် ခေါင်းပုံဖြတ်အမြတ်ထုတ်ခံရခြင်း၊ နေရောင်ဒဏ်အောက်တွင် အလုပ်လုပ်ကိုင်ရခြင်း၊ လုံခြုံရေးဝတ်စုံ မရရှိခြင်းတို့ကြောင့် ဤလုပ်ငန်းသည် ကလေးများအတွက် အလွန်အန္တရာယ်များသည်။
 

၅။ ဝန်ဆောင်မှု/ဟိုတယ်နှင့် ခရီးသွားလုပ်ငန်း

ဟိုတယ်နှင့် စားသောက်ဆိုင်လုပ်ငန်းများတွင် ကလေးလုပ်သားအများအပြားကို အသုံးပြုနေကြသည်။ မိန်းကလေးများသည် စားပွဲထိုးအဖြစ်ဖြင့်လည်းကောင်း၊ သန့်ရှင်းရေးလုပ်သားအဖြစ်ဖြင့်လည်းကောင်း၊ စားဖိုမှူးအကူအဖြစ်ဖြင့်လည်းကောင်း အလုပ်လုပ်ကိုင်ကြရသည်။ ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှိသော ဒေသများတွင် ကလေးများကို အမှတ်တရပစ္စည်းရောင်းချသူများ၊ ဧည့်လမ်းညွှန်များအဖြစ် အသုံးပြုနေကြသည်။
 

၆။ လိင်လုပ်ငန်း

အလွန်ဝမ်းနည်းဖွယ်ကောင်းသည်မှာ မိန်းကလေးများသည် လူကုန်ကူးမှုနှင့် လိင်ခိုင်းစေမှုတို့ကိုလည်း ခံကြရသည်။ ကုလသမဂ္ဂ၏ အစီရင်ခံစာများအရ မြန်မာနိုင်ငံတွင် အခြားနိုင်ငံများနည်းတူ၊ မိန်းကလေးများသည် လူကုန်ကူးမှုခံရပြီး၊ လိင်လုပ်ငန်းတွင် အတင်းအကျပ် အသုံးပြုခံနေကြရသည်ဟု သိရပါသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၊ တရုတ်နိုင်ငံစသော အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများသို့ လူကုန်ကူးခံရသည့် မိန်းကလေးများမှာ ၁၅-၁၇ နှစ်အရွယ်အများဆုံးဖြစ်ကြသည်။
 

ကလေးလုပ်သားများ၏ နစ်နာဆုံးရှုံးမှုများ
-------------------------------------------------------------

ကလေးလုပ်သားဖြစ်ခြင်းကြောင့် ကလေးများသည် အောက်ပါနစ်နာဆုံးရှုံးမှုများကို ခံစားကြရသည်-

၁။ ပညာရေးအခွင့်အလမ်းဆုံးရှုံးခြင်း

ကလေးလုပ်သားများ၏ အဓိကဆုံးရှုံးမှုမှာ ပညာသင်ယူခွင့်ဆုံးရှုံးခြင်းဖြစ်သည်။ အချိန်ပြည့် လုပ်ကိုင်ရခြင်းကြောင့် ကျောင်းတက်ရန် အချိန်မရှိခြင်း၊ ငွေကြေးအခက်အခဲကြောင့် ကျောင်းထွက်ရခြင်း၊ အလုပ်နှင့်ကျောင်းကို တစ်ပြိုင်နက်လုပ်ရခြင်းကြောင့် ပညာသင်ယူရန် စိတ်အားထက်သန်မှုလျော့နည်းခြင်းတို့ ဖြစ်ပေါ်စေသည်။

UNICEF ၏ အစီရင်ခံစာအရ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကလေးလုပ်သားများ၏ ၁၃ ရာခိုင်နှုန်းသာ ပုံမှန်ကျောင်းတက်နိုင်ကြသည်။ မိန်းကလေးအများစုမှာ ယောက်ျားလေးများထက် ကျောင်းထွက်နှုန်း ပိုမိုမြင့်မားသည်။
 

၂။ ကျန်းမာရေးထိခိုက်မှုများ

ကလေးလုပ်သားများသည် ၎င်းတို့၏ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုနှင့် ကျန်းမာရေးကို ထိခိုက်စေသော အန္တရာယ်များနှင့် ရင်ဆိုင်ကြရသည်။ ၎င်းတို့တွင်-

ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ လုပ်အားပေးမှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်သော ကျောနာခြင်း၊ ကြွက်သားနာကျင်ခြင်း
လုံခြုံမှုမရှိသော လုပ်ငန်းခွင်အခြေအနေများကြောင့် မတော်တဆဖြစ်ရပ်များ
ဓာတုပစ္စည်းများနှင့် ထိတွေ့ခြင်းကြောင့် အရေပြားရောဂါများနှင့် အဆုတ်ရောဂါများ
မလုံလောက်သော အာဟာရနှင့် အနားယူမှုကြောင့် ဖွံ့ဖြိုးမှုနှောင့်နှေးခြင်း
ကစားချိန်နှင့် အပန်းဖြေချိန် ဆုံးရှုံးခြင်း

ထို့အပြင် မိန်းကလေးများနှင့်ယောက်ျားငယ်လေးများသည် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာနှောင့်ယှက်မှုနှင့် ခေါင်းပုံဖြတ်အမြတ်ထုတ်မှုကိုလည်း ခံရနိုင်သည်။ အထူးသဖြင့် အိမ်အကူလုပ်ငန်းနှင့် ဟိုတယ်လုပ်ငန်း များတွင် ပြဿနာပိုမိုဆိုးရွားသည်။
 

၃။ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာထိခိုက်မှုများ

ကလေးလုပ်သားများသည် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ စိန်ခေါ်မှုများကိုလည်း ကြုံတွေ့ကြရသည်-

နှိပ်စက်ညှဉ်းပန်းခံရခြင်း၊ ဆဲဆိုခံရခြင်း၊ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဖိအားပေးခံရခြင်း
ကလေးဘဝဆုံးရှုံးခြင်းနှင့် ငယ်ရွယ်စဉ်မှာပင် အရွယ်ရောက်သူတစ်ဦး၏ တာဝန်များကို ထမ်းဆောင်ရခြင်း
ဆင်းရဲမွဲတေခြင်းနှင့် အနာဂတ်မရှိသကဲ့သို့ ခံစားရခြင်း မိသားစုနှင့် သက်တူရွယ်တူများနှင့် ကင်းကွာခြင်း
စိတ်ဒဏ်ရာများ (trauma) နှင့် စိတ်ကျနေခြင်း  


၄။ လူမှုရေးအကျိုးဆက်များ

ကလေးလုပ်သားဖြစ်ခြင်းကြောင့် လူမှုရေးနှင့် မိသားစုဘဝတွင် အကျိုးသက်ရောက်မှုများ ဖြစ်ပေါ်စေပါသည်-

ကလေးဘဝတွင် ကစားခြင်း၊ လေ့လာသင်ယူခြင်း၊ လူမှုဆက်ဆံရေးတိုးတက်ခြင်းတို့ ဆုံးရှုံးရပါသည်
နေ့စဉ့်ဒုက္ခနဲ့ ရုန်းကန်နေရခြင်းက စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဖွံ့ဖြိုးမှုကို ထိခိုက်စေသည်
ပညာမတတ်ခြင်းကြောင့် တဖန် ဆင်းရဲမွဲတေမှုသံသရာတွင် ပိတ်မိနေစေနိုင်သည်
မိန်းကလေးများအတွက် စောစီးစွာ လက်ထပ်ထိမ်းမြားခြင်းကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်


၅။ စီးပွားရေးနှင့် လူမှုရေး သံသရာ

ကလေးလုပ်သားဖြစ်ခြင်းသည် စီးပွားရေးနှင့်လူမှုရေး သံသရာတစ်ခုကို ဖန်တီးပေးသည်-

ကလေးများ ပညာမသင်ရခြင်းကြောင့် ကျွမ်းကျင်မှုမရှိသော လုပ်သားဖြစ်လာပြီး လုပ်ခနည်းသော အလုပ်များတွင်သာ လုပ်ကိုင်ရခြင်း

ဆင်းရဲမွဲတေမှုသံသရာဆက်လက်တည်ရှိခြင်း - မိဘများ ဆင်းရဲသဖြင့် ကလေးများ အလုပ်လုပ်ရ၊ ကလေးများ ပညာမသင်ရသဖြင့် နောက်ဆက်တွဲ မျိုးဆက်များလည်း ဆင်းရဲမှုဆက်လက်ဖြစ်ခြင်း

မိန်းကလေးများအတွက် ဤသံသရာသည် ပို၍ဆိုးရွားပြီး၊ ပညာမသင်ရခြင်းကြောင့် အိမ်ထောင်ကျကာ မိခင်ဖြစ်လာပြီး ၎င်းတို့၏ ကလေးများကိုလည်း အလုပ်လုပ်ကိုင်စေရသည့် သံသရာတွင် ဆက်လက်ပိတ်မိနေခြင်း
 

ကလေးလုပ်သားပြဿနာကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရန် နည်းလမ်းများ
-----------------------------------------------------------------------------------------

ကလေးလုပ်သားပြဿနာကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရန်အတွက် ဘက်စုံချဉ်းကပ်နည်းဖြင့် ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှု လိုအပ်ပါသည်။ အောက်ပါနည်းလမ်းများကို အကြံပြုတင်ပြလိုပါသည်-

၁။ ပညာရေးကို အားပေးမြှင့်တင်ခြင်း

အခမဲ့ပညာရေးနှင့် အခြေခံပညာမသင်မနေရ စနစ်ကို ပိုမိုအားကောင်းအောင် ဆောင်ရွက်ခြင်း
ဆင်းရဲသော မိသားစုများမှ ကလေးများကို ကျောင်းတက်နိုင်ရန် ထောက်ပံ့ကြေး၊
အစားအသောက်ဖြန့်ဝေခြင်းနှင့် ပညာသင်ထောက်ပံ့ကြေးများ ပံ့ပိုးပေးခြင်း
အဝေးရောက်ဒေသများတွင် ကျောင်းများ ပိုမိုတည်ဆောက်ခြင်း
အလုပ်ချိန်နှင့် ကျောင်းတက်ချိန် ညှိနှိုင်းပေးသော အစီအစဉ်များ စီစဉ်ပေးခြင်း
မိန်းကလေးများအတွက် အထူးပညာရေးအစီအစဉ်များ စီစဉ်ပေးခြင်း  


၂။ ဥပဒေရေးရာစည်းမျဉ်းများ ချမှတ်အကောင်အထည်ဖော်ခြင်း

ကလေးလုပ်သားဆိုင်ရာ ဥပဒေများကို တင်းကျပ်စွာ စစ်ဆေးအကောင်အထည်ဖော်ခြင်း
ကလေးများကို ခိုင်းစေသော လုပ်ငန်းရှင်များကို ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်ခြင်း
ကလေးလုပ်သားအသုံးပြုမှုကို တားဆီးရန် စစ်ဆေးရေးနှင့် အကောင်အထည်ဖော်ရေးယန္တရားများ တည်ဆောက်ခြင်း
အလုပ်သမားစစ်ဆေးရေးစနစ်ကို ပိုမိုအားကောင်းအောင် ဆောင်ရွက်ခြင်း  


၃။ စီးပွားရေးတိုးတက်ရန် ဆောင်ရွက်ခြင်း

ဆင်းရဲမွဲတေမှုလျော့ချရေးအစီအစဉ်များကို အကောင်အထည်ဖော်ခြင်း
မိဘများအတွက် အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းများ ဖန်တီးပေးခြင်း
မိသားစုဝင်ငွေတိုးတက်ရေးအတွက် အသေးစားချေးငွေအစီအစဉ်များ စီစဉ်ပေးခြင်း
လူမှုဖူလုံရေးအကာအကွယ်ပေးသော အစီအစဉ်များကို အကောင်အထည်ဖော်ခြင်း  


၄။ လူမှုရေးအသိပညာပေးခြင်း

ကလေးလုပ်သားပြဿနာဆိုင်ရာ အသိပညာပေးအစီအစဉ်များ ဆောင်ရွက်ခြင်း
ပညာရေး၏ အရေးပါမှုကို သိရှိစေရန် လူထုအသိပညာပေးအစီအစဉ်များ ဆောင်ရွက်ခြင်း
ကလေးတစ်ဦး၏ အခွင့်အရေးများအကြောင်း ပိုမိုသိရှိစေရန် ပညာပေးခြင်း
ဒေသခံခေါင်းဆောင်များနှင့် လူထုအဖွဲ့အစည်းများကို လှုပ်ရှားမှုတွင် ပါဝင်စေခြင်း  


၅။ အာဟာရနှင့် ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာပံ့ပိုးခြင်း

ကျောင်းများတွင် အာဟာရဖြည့်စွက်စာ စီမံချက်များဆောင်ရွက်ခြင်း
ကျန်းမာရေးစစ်ဆေးမှုနှင့် ပြုစုစောင့်ရှောက်မှုများ ပံ့ပိုးခြင်း
ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင်များနှင့် မွေးကင်းစကလေးများအတွက် ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုပေးခြင်း
မိန်းကလေးများအတွက် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာပညာပေးနှင့် မိသားစုစီမံကိန်းဆိုင်ရာ အသိပညာပေးခြင်း

 
၆။ နိုင်ငံတကာပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု

ကုလသမဂ္ဂနှင့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်း
ကလေးလုပ်သားပပျောက်ရေးအတွက် နိုင်ငံတကာစံနှုန်းများကို လိုက်နာကျင့်သုံးခြင်း
အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများနှင့် ပူးပေါင်း၍ လူကုန်ကူးမှုတိုက်ဖျက်ရေး ဆောင်ရွက်ခြင်း
ကလေးလုပ်သားပပျောက်ရေးအတွက် မဟာဗျူဟာချမှတ်ခြင်းနှင့် အရင်းအမြစ်များ မျှဝေခြင်း  


နိဂုံး
--------

ကလေးလုပ်သားပြဿနာသည် မြန်မာနိုင်ငံအတွက် ကြီးမားသော စိန်ခေါ်မှုတစ်ရပ်ဖြစ်ပြီး၊ ဆင်းရဲမွဲတေမှု၊ ပညာရေးအခွင့်အလမ်း မရရှိခြင်း၊ လူမှုရေးနှင့် ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ ယုံကြည်မှုများ၊ နိုင်ငံရေးနှင့် စီးပွားရေးမတည်ငြိမ်မှုစသည့် ရှုပ်ထွေးသော အကြောင်းရင်းများစွာမှ ပေါ်ပေါက်လာပါသည်။ အထူးသဖြင့် မိန်းကလေးများသည် လုပ်ငန်းခွင်အတွင်း အမျိုးမျိုးသော နှောင့်ယှက်မှုများ ခံစားရနိုင်ပြီး၊ ပညာရေးအခွင့်အလမ်းများ ပိုမိုဆုံးရှုံးနိုင်ပါသည်။

ဤပြဿနာကို ဖြေရှင်းရန်အတွက် အစိုးရ၊ အရပ်ဘက်လူမှုအဖွဲ့အစည်းများ၊ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းများ၊ ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍနှင့် ရပ်ရွာလူထုတို့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် လိုအပ်ပါသည်။ ပညာရေးကို အားပေးမြှင့်တင်ခြင်း၊ ဥပဒေစည်းမျဉ်းများ တိုးတက်အောင် ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ ဆင်းရဲမွဲတေမှု လျော့ချရေး စီမံချက်များ အကောင်အထည်ဖော်ခြင်း၊ လူမှုရေးအသိပညာပေးခြင်းနှင့် နိုင်ငံတကာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများမှတစ်ဆင့် ဤပြဿနာကို တဖြည်းဖြည်း လျော့နည်းသွားစေနိုင်ပါသည်။

ကလေးများသည် အနာဂတ်၏ မျိုးဆက်သစ်ခေါင်းဆောင်များဖြစ်ကြသောကြောင့် ၎င်းတို့၏ ကလေးဘဝနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရန် အရေးကြီးပါသည်။ ကလေးတိုင်းသည် ပညာသင်ယူခွင့်၊ ကစားခွင့်နှင့် ကျန်းမာရွှင်လန်းစွာ ကြီးထွားခွင့်ရှိရမည်ဖြစ်သည်။ ကလေးများကို ယခင်ကာလကထက် ပိုမိုကောင်းမွန်သော၊ ရွေးချယ်စရာများပိုများသော၊ ပိုမိုလုံခြုံစိတ်ချရသော အနာဂတ်ကို တည်ဆောက်ပေးရန် ကျွန်ုပ်တို့အားလုံး၏ တာဝန်ဖြစ်ပါသည်။


ကလေးလုပ်သားပြဿနာသည် မြန်မာနိုင်ငံအတွက် ကြီးမားသော စိန်ခေါ်မှုတစ်ရပ်ဖြစ်ပြီး၊ ဆင်းရဲမွဲတေမှု၊ ပညာရေးအခွင့်အလမ်း မရရှိခြင်း၊ လူမှုရေးနှင့် ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ ယုံကြည်မှုများ၊ နိုင်ငံရေးနှင့် စီးပွားရေးမတည်ငြိမ်မှုစသည့် ရှုပ်ထွေးသော အကြောင်းရင်းများစွာမှ ပေါ်ပေါက်လာပါသည်။

အမျိုးသမီးအသံအမျိုးသမီးအားမာန် စာစဉ် အမှတ်(၇) ကို အပြည့်အစုံ ဖတ်ရှုနိုင်ပါပြီရှင်။ 
https://drive.google.com/file/d/1bYrwUV79wkNmbMY61EmLFSUt3BuPl0Kn/view?usp=sharing


#politicsforwomenmyanmar
#whatishappeninginmyamar
#Advocacy
#politics
#media