မအတာ LGBT အရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ


အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအသံ စာစဉ်အမှတ် (၅) မှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြသည်။

 
“လူအချင်းချင်းကြား ဖိနှိပ်နေတာကို ဘာလို့ဖျက်ဖို့ လိုအပ်သလဲဆိုတာ လုပ်ပေးဖို့ လိုတယ်။ ခွဲခြားဆက်ဆံမှုတွေ ပပျောက်ဖို့ အမျိုးသမီးတွေနဲ့ LGBT တွေ ပူးပေါင်းပြီးလုပ်ရမယ်ဆိုတာ တဖြေးဖြေးနဲ့ သိလာကြတယ်”
 
 
            မအတာသည် အသက် (၃၂) နှစ်အရွယ် လိင်ပြောင်းအမျိုးသမီးတစ်ယောက် ဖြစ်ပါတယ်။  ငယ်စဉ်ကတည်းက မိမိရဲ့ ဖြစ်တည်မှုအပေါ် လက်ခံခဲ့ပြီး မော်ဒယ်တစ်ယောက် ဖြစ်ချင်ခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၁၂ ခုနှစ် သိတတ်စအရွယ်ကတည်းက LGBT တွေရဲ့အခွင့်အရေးကို စတင်လုပ်ကိုင်ခဲ့သူပါ။ ထိုနောက်ပိုင်းမှာ အမျိုးသမီးနဲ့ကလေးသူငယ်အခွင့်အရေးတွေကိုလည်း လှုပ်ရှားခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၁၈ မှာ LGBT တွေက နတ်ကတော်၊ မိတ်ကပ်ဆရာဆိုတဲ့ တံဆိပ်ကပ်ထားတာတွေကို ချိုးဖျက်ချင်တဲ့အတွက် LGBT သတင်း တင်ဆက်သူ ဖြစ်အောင် လမ်းဖောက်လျှောက်လှမ်းခဲ့သူတစ်ယောက် ဖြစ်ပါတယ်။

            စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို လက်မခံတဲ့ မအတာဟာ သပိတ်မှောက်ဆန္ဒပြပွဲတွေမှာ ပါဝင်ခဲ့ပါတယ်။ စစ်ကောင်စီရဲ့ ရက်စက်စွာ ဖြိုခွင်းမှုတွေ ပြုလုပ်တာကို မြင်တွေ့ရအပြီးမှာ ခုခံတော်လှန်ရေးမှာ ပါဝင်ဖို့အတွက် ကချင်ပြည်နယ်မှာ အခြေခံစစ်သင်တန်းတက်ခဲ့တယ်။ ထို့နောက် အာဏာသိမ်းမှုအောက်က အမျိုးသမီးတွေ၊ LGBT တွေရဲ့ အခွင့်အရေးကို လုပ်ကိုင်ချင်တဲ့အတွက် နယ်စပ်ကိုရွေ့ပြောင်းခဲ့တယ်။

            လက်ရှိမှာ အမျိုးသမီးတွေ LGBT တွေရဲ့အခွင့်အရေးတွေ၊ သတင်းတင်ဆက်တာတွေကို လုပ်ကိုင်နေပါတယ်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ်မှာ Women of the future south-east  Asia  2023 award ကို ရရှိထားသူ ဖြစ်ပြီး၊  လူ့အခွင့်အရေးတွေ LGBT အရေးတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး အသိပညာပေးတာ၊ သင်တန်းတွေပေးတာ တွေကို ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါတယ်။

            လက်ရှိမှာတော့ ထောက်ပို့လုပ်ငန်းတွေ၊ LGBT တွေရဲ့အခွင့်အရေးတွေချိုးဖောက်မှုတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး တိုင်ကြားစာပို့တဲ့လုပ်ငန်းတွေ၊ အမျိုးသမီးအဖွဲ့တွေနဲ့ ပူးတွဲဆောင်ရွက်တာတွေ ဆောင်ရွက် နေပါတယ်။ လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးလုပ်ငန်းများမှာလည်း တက်တက်ကြွကြွပါဝင်‌ ဆောင်ရွက်လျက် ရှိပါတယ်။


မေး။     ။ လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးအပါအဝင် မြန်မာ့နိုင်ငံရေးဖြစ်စဉ်နှင့် ပတ်သက်ပြီး ဆရာမအမြင်ကို ပြောပြပေးပါရှင့်။

ဖြေ။      ။ နွေဦးတော်လှန်ရေးက မကြာခင်ရက်ပိုင်းမှာ လေးနှစ်ပြည့်ခဲ့ပါပြီ။ အစဦးဆုံးမှာ သပိတ်တွေနဲ့ ကျွန်မတို့နိုင်ငံကို ပြန်ရဖို့ ကြိုးစားခဲ့ကြတယ်။ စစ်တပ်က အသားလွတ် ပစ်သတ်လို့ အသက်တွေ အများကြီးပေးလိုက်ရတဲ့အချိန်မှာ တော်တော်များများက လက်နက်ကိုင်လမ်းစဉ်ကို ရွေးချယ်ခဲ့ကြတယ်။ ၂၀၂၂၊ ၂၃ လောက်မှာ လက်နက်ကိုင်လမ်းစဉ်ကို ပိုပြီးရွေးချယ်လာကြတယ်။ အဲ့နောက်ပိုင်းမှာ စစ်ကောင်စီ ဘက်က အတင်းအကြပ် လူငယ်တွေကို လူသားဒိုင်းအဖြစ်အသုံးပြုတဲ့ စစ်မှုထမ်းဥပဒေကို ထုတ်လာခဲ့တယ်။ နှစ်ဦးနှစ်ဖက် ထိပ်တိုက်တိုက်ခိုက်တဲ့တိုက်ပွဲတွေက အန္တရာယ်အရမ်းများလာတယ်။ အသက်တွေ ဆုံးရှုံးလာ တယ်။

လူသားအရင်းအမြစ်တွေ အများကြီးဆုံးရှုံးလာတဲ့အချိန်မှာ ဒီလေးနှစ်နီးပါးဖြစ်တဲ့ ဒီကာလမှာ စိတ်သဘောထားကွဲလွဲမှုတွေ ဖြစ်လာကြတယ်။ နင်တို့ နှစ်ဦးနှစ်ဘက်ဖြစ်နေတာ ငါတို့တွေနဲ့မဆိုင်ဘူးဆိုတဲ့ လူတစ်စု ထွက်ပေါ်လာတယ်။ third party တွေလည်း ထွက်ပေါ်လာကြတဲ့အချိန်မှာ  အမှန်တိုင်းပြောရင် လေးနှစ်အတိုင်းအတာက အချိန်အရမ်းများနေပြီ အမြန်ဆုံးရပ်တန့်ဖို့အတွက် ဖြစ်နိုင်မယ့်အဖြေတခုရှိဖို့ ရပ်တန့်ဖို့အချိန်ရောက်ပြီလို့ ကျွန်မမြင်တယ်။

ကျွန်မတို့နိုင်ငံက နှစ်ပေါင်း ၇၀ ကျော် တိုက်ခဲ့ကြတယ်။ နှစ်ပေါင်း ၇၀ ကျော်အတွင်းမှာ ရှိနေတဲ့ အခင်းအကျင်းတွေက တကယ့်တကယ် မှန်ကန်တဲ့အခင်းအကျင်းတွေ ဟုတ်မနေခဲ့ကြဘူး။ အခု နွေဦးတော်လှန်ရေးကျမှသာ တကယ့်စစ်မှန်တဲ့ အခင်းအကျင်းကို ခင်းလိုက်တယ်လို့ ကျွန်မကမြင်တယ်။ ဒါသည် အရှေ့မှာ တော်လှန်ရေးလုပ်တဲ့သူတွေကို မကောင်းပြောတာ မဟုတ်ဘူး။ အဲ့တုန်းက တချို့သော လူတစုသည်တော့ မှန်ကန်တဲ့လမ်းကြောင်းမှာ လျှောက်ကြတယ်။ တချို့ကျတော့ ဒီလမ်းစဉ်အပေါ်မှာပဲ သာယာပြီး ဒီလမ်းစဉ်အပေါ်မှာ စီးပွားအမြတ်ထုတ်ကြတဲ့လူတွေ ပေါ်လာပြီး ဒုက္ခတွေ များကြတယ်။

နွေဦးတော်လှန်ရေးမှာ တဖက်နဲ့တဖက် ယှဉ်ပြိုင်အလဲထိုးကြတဲ့ပွဲတွေဖြစ်တဲ့အတွက် တဖက်က မထင်မှတ် ထားတဲ့ တိုက်ကွက်တွေ ပေါ်လာတယ်။ ကျွန်မတို့ဘက်က အစပိုင်းမှာ တိုက်ကွက်တွေ အများကြီး ထုတ်နိုင်ပေမယ့် အခုနောက်ပိုင်းမှာ ကျွန်မအနေနဲ့ သုံးသပ်ရင် အထိနာလာတယ်။ ဘယ်မှာအထိနာလဲဆို လူငယ်တွေစစ်မှုထမ်းရတဲ့ကိစ္စမှာ သိပ်ကိုအထိနာတယ်။ မနေ့ကဆို ပိုစ့်တခုတွေ့တယ်။စစ်ကောင်စီရဲ့ အခြေခံစစ်သင်တန်းကို လူငယ်တွေပျော်ပါးအောင်လို့ အရက် မူးယစ်ဆေးဝါး အကုန်လုံးချပေးထားတယ်။ မူးယစ်ဆေးဝါးတွေက သူတို့ရဲ့အဓိက လက်နက်တခု ဖြစ်နေတယ်။

ပေါ်တာဆွဲခံရတဲ့လူငယ်တွေ  စစ်သင်တန်း ထဲကို ရောက်သွားတဲ့လူငယ်တွေရဲ့စိတ်တွေသည် မှန်တော့မှာ မဟုတ်ဘူး။ ဒါပေသိ ဒီဘက်က တော်လှန်ရေး အင်အားစုတွေရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်တွေကလည်း သူတို့သည် စစ်ကောင်စီရဲ့တပ်အနေနဲ့ရောက်လာတာဆိုတော့ စစ်ကောင်စီအနေနဲ့ မြင်ရမယ်ဆိုတဲ့ ဖြစ်လာကြတဲ့အချိန်မှာ ဒီအခင်းအကျင်းက သိပ်ကိုရှုပ်ထွေးသွားပြီ။ စစ်ကောင်စီကလည်း ဒီအကွက်က သူတို့နိုင်ကွက်မှန်းသိတဲ့အတွက် ဒီရက်ပိုင်းမှာ အသက်မှီတဲ့သူအကုန်လုံး နိုင်ငံခြား ထွက်ခွင့်ပိတ်ချလိုက်ပြီး ဆင့်ခေါ်စာရရင် လာကိုလာရမယ်။ မဟုတ်ရင် ဖမ်းလို့ရတယ်ဆိုတဲ့ ဥပဒေပြဌာန်းလိုက်ပြီးနောက်မှာ လူမသိသူမသိ ဘာထပ်ဖြစ်လာမလဲဆိုတာ တွေးကြည့်ရင်တောင် ရင်လေးတယ်။

ဒီအချိန်မှာပဲ US  မှာ သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရန့် တက်လာတဲ့အခါ နိုင်ငံရေးခိုလှုံခွင့်တွေကို ရပ်ဆိုင်းတယ်။ Gender case တွေဆို ကျွန်မတို့ LGBT တွေအတွက် သိပ်ကိုအန္တရာယ်များတယ်။ သတင်းတွေမျိုးစုံထွက်တယ်။ ပြသနာတွေအရမ်းများလာတဲ့အချိန်မှာ ဒီအချိန်မှာ ပြေးစရာမြေမရှိဘူး။ ဒီနေရာကနေ တတိယနိုင်ငံကို ထွက်ပြေးကြရင်လည်း မလုံခြုံလို့ပြေးကြတယ်။

အဲ့ဒါကို လူမျိုးအချင်းချင်းတွေ ကလည်း ဒီအခင်းအကျင်းထဲမှာ တော်လှန်ရေးကို ထားခဲ့တယ်ဆိုတဲ့ mind set သွတ်သွင်းခံလိုက်ရတဲ့အချိန်မှာ တယောက်ယောက် တတိယနိုင်ငံကိုထွက်သွားရင်ဝိုင်းဆဲကြတယ်။ ပြောရရင်တော့ အခင်းအကျင်းက ရှုပ်ထွေး လာပြီ။ ဒီအခင်းအကျင်းကို ဖြေရှင်းပြီးတော့ အမြန်ဆုံး မရပ်တန့်တော့ဘူးဆိုရင် ဒီအခင်းအကျင်းကြားမှာ အကွက်ရွေ့မှားတာနဲ့ အစားခံရမယ်ဆိုတဲ့ပုံစံမျိုး ဖြစ်နေတယ်လို့ ကျွန်မအနေနဲ့ သုံးသပ်တယ်။
 

မေး။     ။နိုင်ငံတခုတည်ဆောက်တဲ့အချိန်မှာ ဘယ်လိုစံနှုန်းတွေ၊  တန်ဖိုးထားမှုတွေနဲ့ တည်ဆောက်ချင် ပါသလဲ။

“အားလုံးလုံခြုံပြီးတော့ အားလုံးအတွက် အခွင့်အလမ်းတွေ အများကြီးဖန်တီးပေးနိုင်တဲ့၊ ပြည်သူကိုအကျိုးပြုပြီး ပြည်သူကိုရှေးရှုတဲ့ နိုင်ငံတခုဖြစ်လာဖို့ မျှော်လင့်တယ်။ ဒါမှလည်း ကျွန်မတို့နိုင်ငံကြီးက ခေတ်အဆက်ဆက် နောက်ကျခဲ့တဲ့ဟာ ပြန်ပြီး အဆင်ပြေလာနိုင်မယ်လို့ ထင်တယ်”

ဖြေ။      ။ အစောပိုင်းကာလမှာတော့ ဒီမိုကရေစီလို့ ပြောကြတယ်။ လူအားလုံးကို မလွှမ်းခြုံတဲ့အချိန်မှာ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီလို့ တောင်းဆိုကြတယ်။ ရှင်းတယ်။ ကျွန်မတို့လိုချင်တဲ့ပုံစံလို့ပဲ ထင်တယ်။ စိတ်ကူး ကြည့်တဲ့ ကျွန်မတို့နိုင်ငံက ယောကျာ်းသော မိန်းမသော ကျွန်မတို့ LGBT သော တခြားသော ခွဲခြားမှုတွေ မရှိဘူး။

အားလုံးအတွက် တိုင်းရင်းသားသော၊ လူမျိုးဘာသာကွဲပြားသော ဘာမှမရှိတော့ဘဲနဲ့ အားလုံးအတွက် တန်းတူညီမျှမှုတွေကို အဓိကအခြေခံထားတယ်။ အားလုံးလုံခြုံပြီးတော့ အားလုံးအတွက် အခွင့်အလမ်းတွေ အများကြီးဖန်တီးပေးနိုင်တဲ့ ပြည်သူကိုအကျိုးပြုပြီး ပြည်သူကိုရှေးရှုတဲ့ နိုင်ငံတခုဖြစ်လာဖို့ မျှော်လင့်တယ်။ ဒါမှလည်း ကျွန်မတို့နိုင်ငံကြီးက ခေတ်အဆက်ဆက် နောက်ကျခဲ့တဲ့ဟာ ပြန်ပြီး အဆင်ပြေလာနိုင်မယ်လို့ ထင်တယ်။

 
မေး။     ။ အာဏာသိမ်းပြီးနောက်မှာ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွား‌ရေး၊ လူမှုရေး ဆိုင်ရာအတွေးအမြင်လက်ခံမှုတွေ ဘာတွေပြောင်းလဲသွားလဲ။

ဖြေ။      ။ အားလုံးက တန်းတူညီမျှမှုတွေကို အခြေခံမူအနေနဲ့ လက်ခံလာကြတယ်။ အမျိုးသမီးတယောက်ကို ခွဲခြားရင် မကောင်းဘူးဆိုတဲ့ mind set ကတော့ ရှိတယ်။ နောက်တစ်ခုက စစ်ကောင်စီကို တော်လှန်သူနဲ့ မတော်လှန်သူတွေကြားမှာ စိတ်ဝမ်းကွဲမှုတွေ ဖြစ်နေကြတယ်။ တခြားအကြောင်းတွေကြောင့်လည်း ပြည်တွင်းမှာပဲ နေနေရတဲ့ပြည်သူလူထုတွေ ရှိတယ်။ ဒီလိုလူတွေကျ ကျွန်မတို့ ပစ်ပယ်လို့မရဘူး။ ဒါတွေ အားလုံးက ကျွန်မတို့နိုင်ငံသားတွေပဲ ဖြစ်တယ်။ သူတို့ကို နင်တို့အစပိုင်းထဲက ဒီဘက်ကို မပါလာရ ကောင်းလား ဆိုပြီး သူတို့ကိုရန်ပြု ရန်မူတာတွေ သိပ်တော့ သဘောမတွေ့ဘူး။

ကျွန်မပြောချင်တာ boycott  လုပ်ထားတဲ့လူတွေတို့ စစ်ကောင်စီလက်အောက်ကလူတွေ မဟုတ်ဘဲနဲ့ နှောင်ကြိုးတွေကြောင့် ကျန်ခဲ့ကြတဲ့ သာမာန်ပြည်သူလူထုတွေကိုတော့ ကြည့်ရှုစေချင်တယ်။  နင်တို့အစကမှမပါခဲ့တာ အခုကြခံလေ ထွက်မလာ ခဲ့နဲ့ဆိုတဲ့စိတ်က ကျွန်မတို့လိုချင်တဲ့ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ မဟုတ်ဘူး။ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုက‌ရေစီက ခွဲခြားမှု မရှိရဘူး။ ကျွန်မတို့က အခုလောလောဆယ် စစ်ကောင်စီနဲ့ ရန်ဖြစ်နေကြတယ်။ စစ်မျက်နှာပြင်သည် ဦးတည်ချက်ပန်းတိုင်သည် တခုပဲဖြစ်ရမယ်။ စစ်မျက်နှာပြင်တွေ များလာတာနဲ့အမျှ ကျွန်မတို့အင်အားတွေက အောက်ကို ပြုတ်ကျလိမ့်မယ်။
 

မေး။     ။ လက်ရှိအချိန်မှာ အမျိုးသမီးတွေအပေါ်မှာ ခွဲခြားဆက်ဆံတဲ့အမြင်တွေ၊ အယူအဆတွေ ပြောင်းလဲသွားပြီလား။

ဖြေ။      ။ ကျွန်မတို့တွေ နိုင်ငံရေးအခင်းအကျင်း မတိုင်ခင်မှာတုန်းကတော့ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ပါဝင်မှုနှုန်းက အရမ်းနည်းတယ်။ NUG မှာတော့ အဲ့ထက်ပိုတဲ့ပမာဏကို သတ်မှတ်ထားတယ်လို့ ကြားတော့ကြားတယ်။ တခြားသောအပိုင်းတွေမှာဆိုရင် ပြည်သူလူထုတွေအနေနဲ့ရော တော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေအနေနဲ့ရော အမျိုးသမီးဆိုတာ လှောင်စရာမဟုတ်ဘူး။ အမျိုးသမီးဆိုတာ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဖိနှိပ်စရာမဟုတ်ဘူး။ သူတို့သည်လည်း တန်းတူဆိုပြီးအားလုံး သိသင့်သလောက်တော့ မြင်လာကြတယ်။

ကျွန်မတို့နောက်ပိုင်း generation Z တွေ ရှင်းတယ်။ LGBT သော၊ အမျိုးသမီးသော generation Z တွေက အကုန်လုံး လူငယ်ဖြစ်တဲ့ သဘာဝမှာ ခွဲခြားဆက်ဆံမှု နည်းကြတယ်။ တချို့ကျတော့လည်း သူတို့အမြင်တွေကို လူရှေ့မှာတော့ လက်ခံကြတယ်။ ရုပ်ပြအနေနဲ့ လက်ခံတယ်။ ဒါကတော့ ကျွန်မတို့အနေနဲ့ advocate လုပ်လို့မရတော့ဘူး။ သူတို့က အရိုးစွဲလာတာ နှစ်တွေကြာခဲ့ပြီ။ မပြောင်းလဲနိုင်ကြတော့ဘူး။  

ကျွန်မတို့တွေ အချင်းချင်းကြား ဖိနှိပ်နေတာကို ဘာလို့ဖျက်ဖို့လိုအပ်သလဲဆိုတာ လုပ်ပေးဖို့ လိုတယ်။ ပြောင်းလဲဖို့ လိုတယ်။ ခွဲခြားဆက်ဆံမှုတွေ ပပျောက်ဖို့ အမျိုးသမီးတွေနဲ့ LGBT တွေ ပူးပေါင်းပြီးလုပ်ရမယ်ဆိုတာ တဖြေးဖြေးနဲ့ သိလာကြမယ်။

ဥပမာတခုပြောပြချင်တယ်။လွန်ခဲ့တဲ့ လတုန်းက ကျွန်မတို့ generation Z ထဲက တော်လှန်ရေးဘက်တော်သား အဆိုတော်တယောက်ပဲ သူ့ရဲ့သီချင်းထဲမှာစကားလုံးတခုအနေနဲ့ ‌စောက်ခြောက်ဆိုပြီး ထည့်သုံးတယ်။ မင်းတို့ရဲတွေ စစ်ခွေးတွေ စောက်ခြောက်တွေပဲဆိုပြီး သုံံးတယ်။ ဒါပေမယ့် ကျွန်မတို့နိုင်ငံမှာ ဖိနှိပ်တဲ့အနေနဲ့ အခြောက်လို့သုံးတယ်။ စောက်ဆိုတဲ့စကားလုံးက အရမ်းရိုင်းတဲ့စကားလုံး အဲ့နှစ်ခုကိုတွဲပြီးတော့ ကျွန်မတို့ community ကို ဖိနှိပ်လိုက်တာကို ကျွန်မတို့လက်မခံပါဘူးလို့ ကျွန်မတို့ပြောကြတယ်။

အဲ့မှာ  ကျွန်မတို့ LGBT group နဲ့အဲ့အဆိုတော် ပွဲတွေဖြစ်တယ်။ ဒီခွေးတွေက ဒီအခြောက်တွေနဲ့ တန်းတူပြောတာက တော်လှန်ရေးမှာ ပါဝင်နေတဲ့ LGBT တွေကို စော်ကားရာ အရမ်းရောက်တယ်။ ဒီဟာတွေကိုပြုပြင်ရမယ်ဆိုတဲ့ဟာတွေ ပြောရရင်တော့ အွန်လိုင်းမှာရန်တွေဖြစ်ကြပြီး နောက်ပိုင်းမှာ သူ့အနေနဲ့တော့ အပြည့်အဝလက်ခံသွားတာ မဟုတ်ဘူး။ အားမတန်လို့မာန်လျော့သွားတာ။

ရလဒ်က နောက်ပိုင်းတော်လှန်ရေးအင်အားစု လူငယ်တွေက သူတို့ဗီဒီယိုလုပ်ရင်းနဲ့တို့၊ သူတို့ပြောကြဆိုကြရင်းနဲ့အခြောက်ဆိုတဲ့ စကားလုံးကို သူတို့သူငယ်ချင်းအချင်းချင်း ပြောကြမိကြတဲ့အချိန်မှာ ကျွန်မမမြင်သေးခင်မှာဘဲ သူတို့ရဲ့ဗီဒီယိုကို ကျွန်တော်တို့ မှားသွားပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ ပြန်ဖြုတ်ချပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ မသိလိုက်မသိဘာသာ ဖြစ်သွားပါတယ် ဆိုပြီး ပြောဆိုဝန်ခံကြတယ်။

အပြင်မှာလည်း စကားပြောနေရင် အခြောက်တွေကဘာဖြစ်တယ် ညာဖြစ်တယ်ဆိုရင် ကျွန်မနားမှာရှိနေရင် ကျွန်မမျက်နှာကိုကြည့်လိုက်ပြီး မပြောရဲကြတော့ဘူး။ မပြောရဲတာလို့ပဲပြောပြော ဒီစကားလုံးက ပပျောက်သွားဖို့လိုတယ်။ သူတို့ရဲ့ mind set  ထဲမှာ ဒါပြောရင် သူတို့တွေ ငါတို့ကို ဝိုင်းဆဲလိမ့်မယ်ဆိုတဲ့ mind set မြင်လာပြီဆိုရင် ဒါသေချာပေါက်သုံးလို့မရဘူး။ အန္တရာယ်ကြီးတယ်ဆိုတာ မြင်လာတယ်။

အဲ့လိုမျိုးပဲ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ဆိုလည်း ဓမ္မတာ လာမှုအပေါ်မှာ နိမ့်ကျတယ်ဆိုတာကို ပြောကြတာ ရှိတယ်။ တကယ့်တကယ် တက်ကြွလှုပ်ရှားတဲ့ အမျိုးသမီးတွေလောက်ပဲ အထူးပြုပြီး တော်လှန်ကြတယ်။ ပုန်ကန်ကြတယ်။ တချို့နိုင်ငံရေးကြောင့် ရောက်လာတဲ့အမျိုးသမီးတွေဆို ဒါတွေပြောရင် သူတို့ စိတ်မဝင်စားကြဘူး။

အဲ့ဒါတွေကြောင့် အဲ့လိုအမျိုးသမီးတွေကြောင့် ဒီမှာရှိနေကြတဲ့ အိမ်ထောင်ရေးအတွင်းမှာ အကြမ်းဖက်မှုတွေ အများကြီးကြားနေရတာရှိတယ်။ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့လည်း သတ္တိရှိဖို့လိုတယ်။ women power အားကောင်းအောင် အများကြီးပြန်လုပ်ပေးဖို့လည်း လိုသေးတယ်။ဒါတွေသည် နိုင်ငံရေးစနစ် မကောင်းခဲ့တဲ့ နောက်ဆက်တွဲအကျိုးရလဒ်တွေဆိုတာကို ပြည်သူကို ပြောဖို့ လိုအပ်တယ်။

အမျိုးသမီးတွေအပေါ်မှာ ရှိနေတဲ့ rape case တွေ  မလိုချင်ဘဲနဲ့ ကိုယ်ဝန်ရပြီး ဖြစ်လာတဲ့ single mom တွေဖြစ်ကြတဲ့ case တွေဆို အန္တရာယ်များတယ်။ ဒါတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး reproductive health နဲ့ Sex and Gender နဲ့ပတ်သက်တာ အမျိုးသမီးတွေကို အများကြီး advocacy လုပ်ရမယ်။ အများကြီး awareness ပေးရမယ်။ LGBTတွေက လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာနည်းနည်းပွင့်လင်းတော့ ဒီအပြုအမူက ဘယ်လိုဆိုတာ တယောက်နဲ့ တယောက် မျှဝေသင်ကြားပေးကြတာ ရှိတယ်။ အမျိုးသမီးတွေမှာ အဲ့လို society သိပ်ပြီးမတွေ့ရဘူး။ ရှက်စရာလို့ သတ်မှတ်နေကြတုန်းပဲ။

နောက်ဆုံးမဖြစ်မနေမို့လို့ သမီးရည်းစားနဲ့ နေလိုက်ကြတယ်ဆို အကာအကွယ်ကို ဘယ်လိုကာကွယ်ကြလဲ ကျွန်မတို့ရဲ့ မျိုးဆက်မပွားအောင် ဘာဆေးဝါးတွေသုံးမလဲဆိုတာ လိုကိုလိုအပ်တယ်။ အမျိုးသမီးတွေကို အမျိုးသားတွေက target ထားပြီး ချစ်လို့ကြိုက်လို့ဆိုတဲ့ ကိစ္စရပ်မျိုးပဲ ဖြစ်ဖြစ် တခြားအကြောင်းအရာကြောင့်ပဲဖြစ်ဖြစ် လိင်ပိုင်း၊ ရုပ်ပိုင်း၊ စိတ်ပိုင်း ကျူးလွန်မှုတွေက ကျွန်မတို့ အခွင့်အရေးကို ထိပါးတယ်ဆိုတာကို မေ့မထားဖို့ လိုတယ်။ အမျိုးသမီးအရေးလှုပ်ရှားတဲ့သူတွေက ငါတို့ အမျိုးသမီးတွေ ရှေ့ရောက်ဖို့ပဲ တွေးနေကြပြီးတော့ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ empowerment  ကို မေ့နေတတ် ကြတယ်။ ကျွန်မအနေနဲ့ ဒီဟာကွက်တွေကို အရမ်းမြင်ထားတဲ့အချက်ဖြစ်တော့ ပြုပြင်ပြောင်းလဲစေချင်တယ်။

“တချို့နေရာမှာ အမျိုးသမီးတွေပါဝင်ရင် သူတို့ရဲ့လုပ်ငန်းကိစ္စတွေ နှောင့်နှေးတယ်ဆိုတဲ့ အတွေးအမြင်တွေ ရှိနေကြတုန်းပဲ”
 

မေး။     ။ နွေဦးတော်လှန်ရေးက စနစ်ပြောင်းတော်လှန်ရေးဖြစ်လာဖို့ အမျိုးသမီးတွေရဲ့အခန်းကဏ္ဍက ဘယ်လိုပါဝင်လာဖို့ အရေးကြီးပါသလဲ။

ဖြေ။      ။ စနစ်ပြောင်းဖို့ အမျိုးသမီးတွေ တန်းတူညီမျှပါဝင်တယ်လို့ ပြောတယ်။ တချိန်တည်းမှာ အမျိုးသမီးတွေပါဝင်မှု မြင့်တက်ဖို့ အကုန်လုံးပါဝင်ဖို့ အမျိုးသားတွေအနေနဲ့ အမျိုးသမီးလုပ်နိုင်မှုစွမ်းရည်မှာ လက်ခံဖို့ဆိုတဲ့အပိုင်းတွေကိုပါ အများကြီးမြင်ဖို့ လိုတယ်။ ထမင်းချက်ဟင်းချက်ပဲလို့ မတွေးဘဲနဲ့ ကိုယ်တတ်နိုင်တဲ့ ability ရှိတဲ့ဟာ လုပ်ဖို့တွေးဖို့ လိုအပ်တယ်။ တချို့နေရာမှာ အမျိုးသမီးတွေပါဝင်ရင် သူတို့ရဲ့လုပ်ငန်းကိစ္စတွေ နှောင့်နှေးတယ်ဆိုတဲ့ အတွေးအမြင်တွေ ရှိနေကြတုန်းပဲ။

အမျိုးသားတွေကို အဲ့အတွက် သင်တန်းတွေ awareness တွေ သွားလုပ်ဖို့ လိုတယ်။ ကျွန်မကိုယ်တိုင် လွန်ခဲ့တဲ့နှစ်လလောက်က မြေပြင်ဆင်းပြီးတော့ sex and gender issue သွားသင်တယ်။ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ပါဝင်မှုနှုန်းကိုမြှင့်တင်ပေးဖို့ ဆိုတဲ့အချိန်မှာ တချို့တော်လှန်ရေးရဲဘော်တွေက လုံးဝလက်မခံဘူး။ ကျွန်မကို အရမ်းစိတ်ဆိုးကြတယ်။ ကျွန်မတို့ပါဝင်နိုင်တဲ့ အခွင့်အရေးတောင်းတဲ့အချိန်မှာ ကျွန်မတို့အမျိုးသမီးတွေဘက်က သန်မာနေဖို့ လိုတယ်။

ဟိုဘက်က ရာသီလာမှုအပေါ် ညည်းညူမှုကို ထောက်ပြတဲ့အချိန်မှာဆိုရင် ဟုတ်တယ်။ ကျွန်မ ကိုယ်တိုင် အဲ့လိုအမျိုးသမီးတချို့ကို တွေ့ရတဲ့အချိန်မှာ ဒါ သူတို့ပြောတာ မမှားဘူးဆိုတာ မြင်လာတယ်။ မဟုတ်ဘူးလို့ ကိုယ်က အကြောက်အကန်ငြင်းခဲ့ပေမယ့် တချို့သောအမျိုးသမီးတွေရဲ့ လုပ်ရက်က မှားနေသေးတယ်။ အဲ့လိုဟာတွေကို ဘယ်လိုပြန်ပြီး အမျိုးသမီးတွေ အချင်းချင်းပြန်  handle လုပ်ကြမလဲဆိုတာ အရေးကြီး ပါတယ်။
 

မေး။     ။ အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင်သစ်တွေ များလာဖို့ ဘာတွေလုပ်သင့်လဲ။

ဖြေ။      ။ အမျိုးသမီးတွေနဲ့ အမျိုးသမီးအဖွဲ့အစည်းတွေ ဒီအမျိုးသမီးတွေပါဝင်ခွင့်အတွက် တောင်းဆို ဆွေးနွေးတာတွေ advocacy လုပ်ဖို့ လိုအပ်တယ်။ လုပ်နေကြတဲ့အဖွဲ့တွေလည်း တွေ့ပါတယ်။ Sisters to sisters တို့ BWU တို့ WLB တို့ အမျိုးသမီးအဖွဲ့တွေ အများကြီးရှိပါတယ်။ သူတို့တွေလည်း အဲ့အတွက်ကို အများကြီး ကြိုးစားနေကြတယ်။ ဒါပေမယ့် အများကြီးပါလာဖို့ တောင်းဆိုဖို့ လိုသေးတယ်။တောင်းဆိုတာ မအောင်မြင်ဘူးဆိုရင် ဘယ်လို နည်းလမ်းတွေနဲ့ ပါမလဲဆိုတာကိုလည်း ထပ်ဆင့်စဉ်းစားဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။

လုပ်နိုင်စွမ်းရှိသူတွေနေရာ‌ပေးဖို့ လိုတယ်။ အဲ့အတွက်ကိုလည်း လက်ခံပေးဖို့ လိုတယ်။ အမျိုးသမီး အချင်းချင်းပဲဖြစ်ဖြစ် LGBT အချင်းချင်းပဲဖြစ်ဖြစ် တခြားသူတယောက်ကို ကိုယ့်နေရာကို ပေးလိုက်ရမှာ သိပ်ကို ဝန်လေးကြတယ်။ ကျွန်မတို့ အဲ့ mindset တွေကိုရအောင် ပြင်ရမယ်။ အဲ့ဒါတွေကြောင့် ကိုယ်က ဘယ်သူပဲဖြစ်ဖြစ် တကယ် ability ရှိတယ်ဆို သူသာတယ်။ ငါသာတယ် မလုပ်ရဘူး။ တင်ပေးဖို့ လိုတယ်။

“အမျိုးသမီးပါဝင်ခွင့်ကို အများကြီးပါလာဖို့ တောင်းဆိုဖို့ လိုသေးတယ်။ တောင်းဆိုတာ မအောင်မြင်ဘူးဆိုရင် ဘယ်လို နည်းလမ်းတွေနဲ့ ပါမလဲ ဆိုတာကိုလည်း ထပ်ဆင့်စဉ်းစားဖို့ လိုအပ်ပါတယ်”


မေး။     ။ အမျိုးသမီးတွေနိုင်ငံရေးမှာ တင်းပြည့်ကျပ်ပြည့်ပါဝင်လို့ရမယ့် အနာဂတ်နိုင်ငံရေးဖြစ်လာပြီ ဆိုရင် ဘယ်လိုအပြောင်းအလဲအချိုးအကွေ့တွေဖြစ်လာမယ်လို့ထင်လဲ။

ဖြေ။      ။ ကျွန်မတို့ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီမှာ အရောင်အသွေးစုံ၊ ပန်းပွင့်တွေစုံပြီးတော့ ပန်းခင်းတခုကိုသွားရင် အဖြူရောင်တခုထဲ ရှိတဲ့ပန်းခင်းက မလှဘူးမဟုတ်ဘူး လှပါတယ်။ ဒါပေမယ့် တမျိုးထဲဆို သီးသန့်ဆန်လွန်း အားကြီးတယ်။ မြက်ခင်းစိမ်းလေးပေါ်မှာ ရောင်စုံပန်းခင်းရှိတယ်ဆို သိပ်ကို မျက်စိပသာဒ ဖြစ်တဲ့အတွက် မျက်စိပိုအေးတယ်လို့ ကျွန်မအနေနဲ့ ယူဆတယ်။ အမျိုးသမီးတွေတင်မကဘဲ LGBT တွေကိုပါ တန်းတူ ညီတူဖြစ်တဲ့အချိန်မှာ ရောင်စုံပန်းခင်းကြီးဖြစ်လာပါလိမ့်မယ်။
 

မေး။     ။ ခွဲခြားဆက်ဆံမှုမရှိတဲ့ နိုင်ငံအသစ်တခုကို ရောက်နိုင်မယ်လို့ ဘယ်လောက်အထိ မျှော်လင့်ထားလဲ။

ဖြေ။      ။ ကျွန်မတို့တွေအကုန်လုံး အင်အားနဲ့ကြိုးစားနေကြတယ်ဆိုတော့ မရောက်ဘူးတော့ မရှိပါဘူး။ ဒါပေမယ့် အားမတန်ဘဲ မာန်လျော့လိုက်ကြတာ၊ ဒီအချိန်မှာ ရပ်နားသွားကြတဲ့သူတွေလည်း ရှိတယ်။ မဖြစ်ဘူးလို့ မထင်နဲ့။ ကျွန်မတို့  generation မှာက ဒီနေ့လုပ်ပြီး မနက်ဖြန်မြင်ရမယ်လို့ ထင်ကြတယ်။ အဲ့လို တွေးလို့မရဘူး။ generation အလိုက် mindset ချိန်းရတဲ့အလုပ်ဖြစ်တဲ့အတွက် generation ကြီးအလိုက် စောင့်ရမှာ ဖြစ်တယ်။ ကျွန်မတို့ အခုလုပ်တာသည် အခုအတွက် မဟုတ်ဘူး။ ကျွန်မတို့တိုင်းပြည် နောက် ကျွန်မတို့သားသမီးတွေ နောက်ထပ်ပေါ်လာမယ့်သူတွေအတွက် လုပ်တာဖြစ်တယ်လို့ သိဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။
 
 
“ခေတ်ဝန်ကိုထမ်းသောအမျိုးသမီးများ”စာအုပ်ကိုအောက်ပါလင့်ခ်တွင်ဒေါင်းယူဖတ်ရှုနိုင်ပါပြီရှင်။ https://drive.google.com/file/d/1UeVjujGC87uvaNsU2_JQEFV4bi-9q7kh/view?usp=sharing



#politicsforwomenmyanmar
#whatishappeninginmyamar
#Advocacy
#politics
#media