ရေးသားသူ- Liliane

အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအသံ စာစဉ်အမှတ် (၆) မှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြသည်။ 

နွေဦးတော်လှန်ရေးကာလအတွင်း စစ်အာဏာရှင်ကို တော်လှန်ရင်း မိမိကိုယ်တွင်း အာဏာရှင် စိတ်ဓာတ်နဲ့ အတွေးအခေါ်နဲ့ အမူအကျင့်တွေကို အတွင်းကျကျ ပယ်သတ်နိုင်မှသာလျှင် ဖက်ဒရယ်စနစ်ကို တပါတည်း တည်ဆောက်နိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်

နိဒါန်း
-----


အာဏာရှင်စနစ်အောက်တွင် နှစ်ပေါင်းများစွာ နေထိုင်ခဲ့ရတဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုအနေနဲ့ ဖက်ဒရယ် ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို ကူးပြောင်းရာမှာ ပြည်သူတစ်ဦးချင်းစီရဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာနဲ့ အမူအကျင့် ပိုင်းဆိုင်ရာ ပြောင်းလဲမှုများဟာ အလွန်အရေးကြီးပါတယ်။ အာဏာရှင်စနစ်ဟာ လူတစ်ဦးချင်းစီရဲ့ စိတ်ဓာတ်၊ အတွေးအခေါ်နဲ့ အပြုအမူများကို နှစ်ပေါင်းများစွာ လွှမ်းမိုးခဲ့နှင့်ပြီးသား ဖြစ်ပါတယ်။ထိုစနစ်ရဲ့ လွှမ်းမိုးမှုများကြောင့် ကိုယ်ပိုင်အတွေးအခေါ်၊ ဆုံးဖြတ်ချက်ချမှတ်နိုင်စွမ်း၊ တီထွင်ဖန်တီးနိုင်စွမ်းနဲ့ စုပေါင်း ဆောင်ရွက်နိုင်စွမ်းတို့ ယုတ်လျော့ကျဆင်းပုံပျက်ခဲ့ကြရပါတယ်။

အာဏာရှင်ကိုဖြုတ်ချနိုင်ရုံနဲ့ တော်လှန်မှုရဲ့အနှစ်သာရကို မရရှိနိုင်ပါဘူး။ ပြည်သူ တစ်ယောက်ချင်း ကိုယ်တိုင်က မိမိတို့ရဲ့အခွင့်အရေးနဲ့ တာဝန်ဝတ္တရားတွေကို သိရှိနားလည်ရုံမျှမက လက်တွေ့ကျင့်သုံးတတ်ဖို့ စိတ်ပြင်းပြင်းပြပြရှိဖို့လည်း လိုအပ်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် လွတ်လပ်စွာတွေးခေါ်တတ်ခြင်း၊ မိမိရဲ့ အမြင် သဘောထားများကို ဖော်ထုတ်တတ်ခြင်း၊ တပါးသူအမြင်များကို လေးစားတတ်ခြင်း၊ အများပါဝင်သော ဆုံးဖြတ်ချက်များ ချမှတ်တတ်ခြင်းစတဲ့ ဒီမိုကရေစီ ကျင့်စဉ်များကိုလည်း လေ့လာကျင့်သုံးဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။

အာဏာရှင်စနစ်မှ ဒီမိုကရေစီစနစ်သို့ ကူးပြောင်းရာမှာ နိုင်ငံရေးစနစ် ပြောင်းလဲခြင်း၊ ဥပဒေများ ပြဌာန်းခြင်း၊ အဖွဲ့အစည်းများ တည်ထောင်ခြင်း စသည့် အပေါ်ယံအဆင့် ပြောင်းလဲမှုများသာမက ပြည်သူ တစ်ဦးချင်းစီရဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာနှင့် အမူအကျင့်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပြောင်းလဲမှုတွေလည်း မရှိမဖြစ် လိုအပ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် အာဏာရှင်စနစ်အောက်ကနေ ရုန်းထွက်ပြီး စစ်မှန်တဲ့ ဒီမိုကရေစီစနစ်ဆီသို့ လှမ်းချီနိုင်ရန်အတွက် မိမိကိုယ်ကို မည်သို့တော်လှန်ပြောင်းလဲသင့်ကြောင်း အသေးစိတ် ဆွေးနွေး တင်ပြသွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

“အာဏာရှင်စနစ်အောက်မှာ နှစ်ရှည်လများ နေထိုင်ခဲ့ရတာကြောင့် လူတစ်ဦးချင်းစီရဲ့ တွေးခေါ်မှုပုံစံနဲ့ အပြုအမူတွေဟာ စွဲကပ်နေတတ်ပါတယ်”

အာဏာရှင်စနစ်ရဲ့ လွှမ်းမိုးမှုများကို သိမြင်ခြင်း
--------------------------------------


အာဏာရှင်စနစ်အောက်မှာ နှစ်ရှည်လများ နေထိုင်ခဲ့ရတာကြောင့် လူတစ်ဦးချင်းစီရဲ့ တွေးခေါ်မှုပုံစံနဲ့ အပြုအမူတွေဟာ အောက်ပါ လက္ခဏာတွေ စွဲကပ်နေတတ်ပါတယ်။ ထိုလက္ခဏာတွေကို သိမြင်ခြင်းအားဖြင့် မိမိကိုယ်တွင်းမှာ အာဏာရှင်စနစ် ဘယ်လောက်အထိ အမြစ်တွယ်နေသလဲဆိုတာကို ပြန်ပြီး သုံးသပ်စစ်ဆေး နိုင်ပါတယ်။

၁။ ကိုယ့်ကိုယ်ကို မယုံကြည်မှု
  • မိမိရဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်နဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်တွေအပေါ် ယုံကြည်မှု နည်းပါးခြင်း
  • မိမိရဲ့ အတွေးအခေါ်တွေကို ထုတ်ဖော်ပြောဆိုဖို့ တွန့်ဆုတ်နေခြင်း
  • အသစ်အဆန်းတွေကို စမ်းသပ်လုပ်ဆောင်ဖို့ ရှောင်ရှားခြင်း
  • အခြားသူတွေရဲ့ အကဲဖြတ်မှုကို အလွန်အမင်း ကြောက်ရွံ့ခြင်း
  • မိမိရဲ့ အရည်အချင်းများကို လျှော့တွက်တတ်ခြင်း
  • အရေးကြီးတဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်တွေမှာ အခြားသူများအပေါ် အလွန်အမင်း မှီခိုတတ်ခြင်း

၂။ အထက်လူကြီးကို ကြောက်ရွံ့နာခံမှု
  • အထက်လူကြီးတွေရဲ့ အမိန့်ကို မေးခွန်းမထုတ်ဘဲ လိုက်နာခြင်း
  • အထက်လူကြီးတွေရဲ့ မှားယွင်းတဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်တွေကို ထုတ်ဖော်ပြောဆိုဖို့ ကြောက်ရွံ့ခြင်း
  • ရာထူးအဆင့်အတန်းကိုသာ အလွန်အမင်း အလေးထားတတ်ခြင်း
  • အထက်လူကြီးတွေကို မျက်နှာလိုမျက်နှာရ လုပ်ကိုင်တတ်ခြင်း
  • အထက်အောက် ဆက်ဆံရေးတွင် ပွင့်လင်းမှု မရှိခြင်း
  • အထက်လူကြီးတွေ ရှိနေတဲ့အခါမှာ မိမိရဲ့ ကိုယ်ပိုင်အတွေးအခေါ်တွေကို ဖုံးကွယ်ထားတတ်ခြင်း​

၃။ တာဝန်ယူမှု တိမ်းရှောင်ခြင်း
  • ပြဿနာတွေကို ရှောင်ရှားပြီး တာဝန်ကို အခြားသူတွေအပေါ် ပုံချခြင်း
  • မိမိရဲ့ အမှားတွေကို ဝန်ခံဖို့ တွန့်ဆုတ်ခြင်း
  • ခက်ခဲသော ဆုံးဖြတ်ချက်တွေကို ရှောင်ရှားတတ်ခြင်း
  • အရေးကြီးတဲ့ ကိစ္စရပ်တွေမှာ ကြားနေတတ်ခြင်း
  • ပြဿနာတွေကို ဖုံးကွယ်ထားပြီး ရင်မဆိုင်လိုခြင်း
  • အခြားသူတွေရဲ့ အမှားတွေကို တုံ့ပြန်ပြောဆိုဖို့ ရှောင်ရှားခြင်း

၄။ စုပေါင်းဆောင်ရွက်မှု အားနည်းခြင်း
  • အခြားသူတွေနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ဖို့ တွန့်ဆုတ်ခြင်း
  • အဖွဲ့လိုက် ဆွေးနွေးပွဲတွေမှာ ပါဝင်ဖို့ ရှောင်ရှားခြင်း
  • အခြားသူတွေရဲ့ အကြံဉာဏ်တွေကို လက်ခံနိုင်ဖို့ ခက်ခဲခြင်း
  • မိမိရဲ့ အတွေးအမြင်တွေကို မျှဝေဖို့ တွန့်ဆုတ်ခြင်း
  • အများနဲ့သက်ဆိုင်တဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်တွေမှာ ပါဝင်ဖို့ ရှောင်ရှားခြင်း
  • အများအကျိုးအတွက် ရပ်တည်ပြောဆိုဖို့ ကြောက်ရွံ့ခြင်း

“အာဏာရှင်အမူအကျင့်တွေကို အပြောင်းအလဲ မပြုလုပ်ဘဲ ဥပဒေတွေ၊ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းတွေ ပြောင်းလဲရုံနဲ့ စစ်မှန်တဲ့ ဒီမိုကရေစီစနစ် ပေါ်ထွန်းလာဖို့ဆိုတာ မဖြစ်နိုင်ပါဘူး”

ထိုလက္ခဏာအားလုံးဟာ အာဏာရှင်စနစ်ရဲ့ စနစ်တကျဖိနှိပ်ချုပ်ချယ်မှုတွေကနေ ဖြစ်ပေါ် လာတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ထိုအမူအကျင့်တွေဟာ လူတစ်ဦးချင်းစီရဲ့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို ဟန့်တားရုံ သာမက၊ လူ့အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုလုံးရဲ့ ဒီမိုကရေစီစနစ် ထွန်းကားရေးကိုပါ အဟန့်အတား ဖြစ်စေပါတယ်။ ဒါကြောင့် ထိုလက္ခဏာတွေကို ကျော်လွှားနိုင်ရန်အတွက် မိမိကိုယ်ကို တော်လှန်ပြောင်းလဲဖို့ အလွန်အရေးကြီး ပါသည်။ ဒီလိုအပြောင်းအလဲတွေ မပြုလုပ်ဘဲ ဥပဒေတွေ၊ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းတွေ ပြောင်းလဲရုံနဲ့ စစ်မှန်တဲ့ ဒီမိုကရေစီစနစ် ပေါ်ထွန်းလာဖို့ဆိုတာ မဖြစ်နိုင်ပါဘူး။

မိမိကိုယ်ကို တော်လှန်ခြင်း
-----------------------


ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီစနစ် အောင်မြင်ဖို့အတွက် အထက်ပါ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာနဲ့ အမူအကျင့်ပိုင်း ဆိုင်ရာ အားနည်းချက်တွေကို ကျော်လွှားနိုင်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် အောက်ပါ နယ်ပယ်တွေမှာ မိမိကိုယ်ကို တော်လှန်ပြောင်းလဲနိုင်ဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။

၁။ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ တော်လှန်ခြင်း
  • မိမိကိုယ်ကို ယုံကြည်မှု တည်ဆောက်ခြင်း
  • ကိုယ်ပိုင်အတွေးအခေါ်ဖြင့် ဆုံးဖြတ်ချက်တွေကို ချမှတ်တတ်စေခြင်း
  • အပြုသဘောဆောင်တဲ့ အတွေးအခေါ်တွေ မွေးမြူခြင်း
  • စိတ်ဓာတ်ခွန်အား မြှင့်တင်ခြင်း
  • မိမိရဲ့ အခွင့်အရေးနဲ့ တန်ဖိုးကို သိမြင်နားလည်ခြင်း
  • စိတ်ဓာတ်ကျဆင်းမှုတွေကို ကျော်လွှားတတ်စေခြင်း

၂။ အသိပညာပိုင်းဆိုင်ရာ တော်လှန်ခြင်း
  • ပညာရေးနှင့် အသိပညာ တိုးမြှင့်ခြင်း
  • သတင်းအချက်အလက်တွေကို စနစ်တကျ ဆန်းစစ်လေ့လာခြင်း
  • အတွေးအခေါ်သစ်တွေကို လက်ခံတတ်စေခြင်း
  • လေ့လာသင်ယူမှုကို အမြဲပြုလုပ်နေခြင်း
  • အခြားသူတွေကနေ သင်ခန်းစာယူတတ်စေခြင်း
  • ဆန်းသစ်တီထွင်မှု စွမ်းရည်တွေ မြှင့်တင်ခြင်း

၃။ လူမှုဆက်ဆံရေးပိုင်းဆိုင်ရာ တော်လှန်ခြင်း
  • အခြားသူတွေနဲ့ ထိရောက်စွာ ဆက်သွယ်ပြောဆိုခြင်း
  • ပဋိပက္ခတွေကို ငြိမ်းချမ်းစွာ ဖြေရှင်းတတ်စေခြင်း
  • အခြားသူတွေရဲ့ အမြင်တွေကို လေးစားခြင်း
  • စုပေါင်းဆောင်ရွက်မှု အားကောင်းစေခြင်း
  • ကိုယ်ချင်းစာနာတတ်စေခြင်း
  • လူမှုကွန်ရက်တွေ တည်ဆောက်နိုင်ခြင်း

၄။ ခေါင်းဆောင်မှုပိုင်းဆိုင်ရာ တော်လှန်ခြင်း
  • တာဝန်ယူမှု တာဝန်ခံမှု အားကောင်းစေခြင်း
  • ဦးဆောင်မှု စွမ်းရည်များ မြှင့်တင်ခြင်း
  • အခြားသူတွေကို လမ်းညွှန်နိုင်စွမ်း တိုးတက်စေခြင်း
  • စည်းရုံးရေးစွမ်းရည် မြှင့်တင်ခြင်း
  • ရှေ့ဆောင်ရှေ့ရွက်ပြု လုပ်ဆောင်တတ်စေခြင်း
  • အဖွဲ့အစည်းစီမံခန့်ခွဲမှု စွမ်းရည်တွေ တိုးတက်စေခြင်း
 
၅။ နိုင်ငံသားပိုင်းဆိုင်ရာ တော်လှန်ခြင်း
  • နိုင်ငံသားတာဝန်နှင့် အခွင့်အရေးတွေကို နားလည်ခြင်း
  • အများအကျိုးအတွက် ပါဝင်ဆောင်ရွက်ခြင်း
  • တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးကို လေးစားလိုက်နာခြင်း
  • လူ့အခွင့်အရေးနှင့် လွတ်လပ်ခွင့်တွေကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ခြင်း
  • ပြည်သူ့ရေးရာကိစ္စတွေမှာ တက်ကြွစွာ ပါဝင်ခြင်း
  • အဂတိလိုက်စားမှုကို ဆန့်ကျင်တိုက်ဖျက်ခြင်း
 
လက်တွေ့လုပ်ဆောင်ရမည့် အချက်များ
---------------------------------


          အာဏာရှင်စနစ်မှ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီစနစ်သို့ ကူးပြောင်းရာမှာ အဖွဲ့အစည်းတွေ၊ ဥပဒေတွေ ပြောင်းလဲရုံနဲ့ မလုံလောက်ပါဘူး။ ပြည်သူတစ်ဦးချင်းစီရဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာနဲ့ အမူအကျင့်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပြောင်းလဲမှုတွေလည်း လိုအပ်ပါတယ်။ မိမိကိုယ်ကို တော်လှန်ပြောင်းလဲခြင်းဟာ အချိန်ယူရပြီး၊ စိတ်ရှည် သည်းခံရတဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်တစ်ခု ဖြစ်ပေမဲ့ စစ်မှန်သော ဖက်ဒရယ် ဒီမိုကရေစီစနစ် ထွန်းကားရေးအတွက် မရှိမဖြစ် လိုအပ်တဲ့ အခြေခံအုတ်မြစ်တစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။

၁။ တစ်ဦးချင်းအဆင့်
  • စာဖတ်ခြင်းကို အလေ့အကျင့်ပြုရန်
  • အခြားသူတွေရဲ့ အတွေးအမြင်တွေကို လေ့လာရန်
  • မိမိရဲ့ အားသာချက်၊ အားနည်းချက်တွေကို သိရှိအောင် လုပ်ဆောင်ရန်
  • ကိုယ်ပိုင်အတွေးအခေါ်ကို မြှင့်တင်ရန်

၂။ မိသားစုအဆင့်
  • မိသားစုတွင်း ဆွေးနွေးမှုတွေ ပြုလုပ်ရန်
  • ဆုံးဖြတ်ချက်တွေကို အတူတကွ ချမှတ်ရန်
  • တာဝန်ယူမှု တာဝန်ခံမှုကို လေ့ကျင့်ရန်

၃။ လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းအဆင့်
  • မတူကွဲပြားတဲ့ လူတွေနဲ့ ထိတွေ့ဆက်ဆံရန်
  • အများပါဝင်သော ဆွေးနွေးပွဲတွေမှာ တက်ကြွစွာ ပါဝင်ရန်
  • အခြားသူတွေရဲ့ အမြင်တွေကို နားထောင်တတ်ရန်
  • ရပ်ရွာဖွံ့ဖြိုးရေး လုပ်ငန်းတွေမှာ ပါဝင်ရန်
  • အရပ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းတွေမှာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန်
  • လူမှုကွန်ရက်များမှတဆင့် အသိပညာ မျှဝေရန်

မိမိကိုယ်ကို တော်လှန်ပြောင်းလဲခြင်းဟာ အာဏာရှင်စနစ်ရဲ့ လွှမ်းမိုးမှုများကို ဖယ်ရှားပြီး စစ်မှန်တဲ့ ဒီမိုကရေစီယဉ်ကျေးမှုပေါ်ထွန်းလာစေဖို့ အထောက်အကူပြုပါတယ်။ ထိုပြောင်းလဲမှုတွေဟာ တစ်ဦးချင်း အဆင့်မှစတင်ပြီး တဖြည်းဖြည်းပြန့်ပွားစေကာ လူ့အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုလုံးရဲ့ ပြောင်းလဲမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ မိမိကိုယ်ကို တော်လှန်ပြောင်းလဲခြင်းကား တော်လှန်ရေး တစ်ခု အောင်မြင်ဖို့အတွက် အဓိက သော့ချက်ဖြစ်ပါတယ်။ မလွဲမသွေလုပ်ဆောင်ရမဲ့ အရာဖြစ်သလို၊ အလွန်ခက်ခဲတဲ့ အစိတ်အပိုင်း ဖြစ်ပါတယ်။

နွေဦးတော်လှန်ရေးကာလအတွင်း စစ်အာဏာရှင်ကို တော်လှန်ရင်း မိမိကိုယ်တွင်း အာဏာရှင် စိတ်ဓာတ်နဲ့ အတွေးအခေါ်နဲ့ အမူအကျင့်တွေကို အတွင်းကျကျ ပယ်သတ်နိုင်မှသာလျှင် ဖက်ဒရယ်စနစ်ကို တပါတည်း တည်ဆောက်နိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ နွေဦးတော်လှန်ရေးဟာ စစ်အာဏာရှင်စနစ်မှ နောက်ထပ် သဏ္ဍာန်ကွဲစစ်အာဏာရှင်စနစ်တွေ၊ အရပ်သားအာဏာရှင်စနစ်တွေ ပေါ်ထွန်းလာဖို့အတွက် လမ်းစမဖြစ်စေဖို့ လိုပါတယ်။

ဒါကြောင့် အာဏာရှင်ပေါက်ပွားနိုင်သော စိတ်ဓာတ်၊ အတွေးအခေါ်၊ ရပ်တည်ချက်၊ အမူအကျင့် တွေကို အပြီးတိုင်ပယ်သတ်ခြင်းဖြင့် စစ်အာဏာရှင်စနစ်မှ ဖက်ဒရယ် ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို အောင်အောင်မြင်မြင် ပြောင်းလဲပေးနိုင်တဲ့ စနစ်ပြောင်းတော်လှန်ရေးတစ်ခု ဖြစ်လာစေဖို့ တစ်ဦးတစ်ယောက်ချင်းစီက တာဝန်ယူမှု အပြည့်နဲ့ မိမိကိုယ်တွင်းတော်လှန်ခြင်းကို အောင်မြင်အောင် လုပ်ဆောင်နိုင်ကြဖို့ စိတ်နှလုံးနှစ်ပြီး တိုက်တွန်း အပ်ပါတယ်။

“အာဏာရှင်ပေါက်ပွားနိုင်သော စိတ်ဓာတ်၊ အတွေးအခေါ်၊ ရပ်တည်ချက်၊ အမူအကျင့် တွေကို အပြီးတိုင်ပယ်သတ်ခြင်းဖြင့် စစ်အာဏာရှင်စနစ်မှ ဖက်ဒရယ် ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို အောင်အောင်မြင်မြင် ပြောင်းလဲပေးနိုင်တဲ့ စနစ်ပြောင်းတော်လှန်ရေးတစ်ခု ဖြစ်လာစေဖို့ တစ်ဦးတစ်ယောက်ချင်းစီက တာဝန်ယူမှု အပြည့်နဲ့ မိမိကိုယ်တွင်းတော်လှန်ခြင်းကို အောင်မြင်အောင် လုပ်ဆောင်နိုင်ကြဖို့ စိတ်နှလုံးနှစ်ပြီး တိုက်တွန်း အပ်ပါတယ်”


အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအားမာန်စာစဉ်အမှတ် (၆) ဖြစ်သည့် "နွေဦးကို အစပြု၍ (သို့မဟုတ်) စနစ်ပြောင်းတော်လှန်ရေး စာအုပ်အပြည့်အစုံကို အောက်ပါလင့်ခ်တွင် ဝင်ရောက်ဖတ်ရှုနိုင်ပါပြီရှင်။
 https://drive.google.com/file/d/16_IUEpaEkiTXu72iC09lOk0VDbKqXc7p/view?usp=sharing



#politicsforwomenmyanmar
#whatishappeninginmyamar
#Advocacy
#politics
#media