အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင်သစ်များ မြှင့်တင်ရေး

ရေးသားသူ- နံ့သာဖြူ

အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအသံ စာစဉ်အမှတ် (၄) မှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြသည်။

နိဒါန်း
-----

၂၀၂၁ ခုနှစ် စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို တွန်းလှန်ခဲ့သည့် နွေဦးတော်လှန်ရေးတွင် အမျိုးသမီးထု၏ ပါဝင်မှုသည် သမိုင်းတွင်လောက်အောင် အားကောင်းခဲ့ပြီး၊ တော်လှန်ရေး၏ အဓိကမောင်းနှင်အား တစ်ခုအဖြစ် တည်ရှိနေပါသည်။ အထူးသဖြင့် CDM လှုပ်ရှားမှု၊ သပိတ်စစ်ကြောင်းများ၊ ထောက်ပို့များ၊ အရပ်ဘက်လူမှုအဖွဲ့အစည်းများနှင့် နိုင်ငံရေးပါတီများတွင် အမျိုးသမီးများ၏ပါဝင်မှုသည် သိသာထင်ရှား ပါသည်။ ထိုမျှသာမက လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးတွင်လည်း အမျိုးသမီးအင်အား မနည်းလှပေ။ ရှေ့တန်းစစ်မြေပြင်၊ နောက်တန်းဆေးမှူး၊ ဒရုန်းတပ်ဖွဲ့၊ စနိုက်ဘာ စသည့်တာဝန်များကို အမျိုးသမီးများလည်း ထမ်းဆောင်နေပါသည်။

သို့သော် ထိုသို့တက်ကြွစွာပါဝင်နေသော်လည်း အဓိကဆုံးဖြတ်ချက်ချမှတ်သည့် နေရာများတွင် အမျိုးသမီးများ၏ ကိုယ်စားပြုပါဝင်မှုမှာ လိုအပ်ချက်များစွာ ရှိနေပါသည်။ ဥပမာအားဖြင့် NUG အစိုးရ၏ ဝန်ကြီးနေရာများ၊ PDF နှင့် EAO များ၏ ထိပ်ပိုင်းခေါင်းဆောင်များတွင် အမျိုးသမီးပါဝင်မှု အချိုးအစားမှာ ၃၀% ကိုပင် မပြည့်မီသေးပေ။ ထို့အပြင် ဒေသန္တရအုပ်ချုပ်ရေးပိုင်းတွင်လည်း အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင်များပါဝင်မှု နည်းပါးနေဆဲ ဖြစ်သည်။

လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးနှင့် အသွင်ကူးပြောင်းမှုကာလတွင် အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင်များ၏ အခန်းကဏ္ဍသည် အထူးအရေးပါလာပါသည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် -

၁။ ပဋိပက္ခဖြေရှင်းရေးနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးတည်ဆောက်မှုတွင် အမျိုးသမီးများ၏ပါဝင်မှုသည် ရေရှည် တည်တံ့သော အဖြေရှာမှုကို ဖော်ဆောင်နိုင်သည်ဟု နိုင်ငံတကာ လေ့လာမှုများက ညွှန်ပြနေခြင်း။

၂။ လူ့အခွင့်အရေးနှင့် ဒီမိုကရေစီစံနှုန်းများ ခိုင်မာစေရန် အမျိုးသမီးများ၏ ထူးခြားသော ရှုထောင့်နှင့် အတွေ့အကြုံများ လိုအပ်ခြင်း။

၃။ လူမှုစီးပွားရေး ပြန်လည်ထူထောင်ရာတွင် အမျိုးသမီးများ၏ စီမံခန့်ခွဲမှုစွမ်းရည်နှင့် ဆန်းသစ် တီထွင်မှုများ အရေးပါခြင်း။

၄။ တိုင်းရင်းသားစည်းလုံးညီညွတ်ရေးနှင့် အမျိုးသားပြန်လည်သင့်မြတ်ရေးတွင် အမျိုးသမီး ခေါင်းဆောင်များ၏ ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်နိုင်မှု စွမ်းရည်များ လိုအပ်ခြင်းတို့ကြောင့် ဖြစ်သည်။

သို့သော် လက်ရှိတွင် အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင်သစ်များ ပေါ်ထွက်လာရေးအတွက် စိန်ခေါ်မှုများစွာ ရှိနေပါသည်။ ရိုးရာဓလေ့ထုံးတမ်းများ၏ ကန့်သတ်မှု၊ ပညာရေးနှင့် စီးပွားရေး အခွင့်အလမ်းများ ကန့်သတ် ခံရမှု၊ လိင်ဖြစ်တည်မှုအပေါ် ခွဲခြားမှု၊ လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ စိုးရိမ်ရမှုများနှင့် အခြေခံအဆောက်အအုံ လိုအပ်ချက် များက အဟန့်အတားများ ဖြစ်နေပါသည်။

ထင်သာမြင်သာရှိသော စိန်ခေါ်ချက်များမှာ - မိသားစုရှုထောင့်အရ (၁) အမျိုးသမီးများသည် အိမ်ထောင်ရေးနှင့် မိသားစုတာဝန်ကိုသာ ဦးစားပေးသင့်သည်ဟူသော အမြင်များ၊ (၂) အများပြည်သူရေးရာ ကိစ္စများတွင် ပါဝင်ဆောင်ရွက်ရန် မိသားစု၏ သဘောတူမှုခွင့်ပြုချက် လိုအပ်ခြင်း၊ (၃) အိမ်ထောင်ရေးနှင့် ခေါင်းဆောင်မှုကို တွဲဖက်လုပ်ဆောင်ရန် အခက်အခဲရှိသည်ဟု ယူဆခြင်း တို့ဖြစ်သည်။

ဘာသာရေးဆိုင်ရာ သက်ရောက်မှုများမှာ - အချို့သော ဘာသာရေးအယူအဆများက အမျိုးသမီးများ ၏ခေါင်းဆောင်မှုကို ကန့်သတ်ခြင်း၊ ရိုးရာဓလေ့အရ အမျိုးသမီးများ မပါဝင်သင့်သော နယ်ပယ်များ သတ်မှတ် ထားခြင်း၊ ဘာသာရေးခေါင်းဆောင်များ၏ပံ့ပိုးမှု မရရှိခြင်း၊ မိရိုးဖလာ ကန့်သတ်မှုများရှိခြင်း တို့ဖြစ်သည်။

လူမှုရေးဆိုင်ရာ စံသတ်မှတ်ချက်များအရ - (၁) အမျိုးသမီးများ၏ အပြောအဆို၊ အနေအထိုင်၊ အပြုအမူများအပေါ် တင်းကျပ်သော စံနှုန်းများ ထားရှိခြင်း၊ (၂) အိမ်ပြင်ထွက်၍ လှုပ်ရှားမှုများကို လူမှု အသိုင်းအဝိုင်းက မလိုလားခြင်း၊ (၃) ညအချိန် အစည်းအဝေးများ၊ ခရီးသွားလာခြင်းများကို ကန့်သတ်ခြင်း၊ ပုဂ္ဂိုလ်ရေးဝေဖန်တိုက်ခိုက်မှုများရှိခြင်း တို့လည်း ရှိသည်။

ခေါင်းဆောင်မှုသည် အမျိုးသားများနှင့်သာ သင့်တော်သည်ဟု ယူဆခြင်း၊ အမျိုးသမီးများသည် ခံစားချက်အလိုက် ဆုံးဖြတ်တတ်သည်ဟု မှတ်ယူခြင်း၊ အမျိုးသမီးများသည် ခက်ခဲသော ဆုံးဖြတ်ချက်များ မချနိုင်ဟု ယူဆခြင်း၊ အမျိုးသမီးများသည် တွေဝေပျော့ညံ့တတ်သည်ဟု ယူဆခြင်း စသည့် ခေါင်းဆောင်မှုနှင့် ပတ်သက်သည့် ကျားမခွဲခြားသော အမြင်များလည်း လက်ရှိအချိန်အထိ လွှမ်းမိုးလျက်ရှိသည်။

လုပ်ငန်းခွင်တွင်လည်း အရေးကြီးသော တာဝန်များကို အမျိုးသားများကိုသာ ပေးအပ်ခြင်း၊ အမျိုးသမီး ခေါင်းဆောင်များအား လစာနှင့် အခွင့်အလမ်းများတွင် ခွဲခြားဆက်ဆံခြင်း၊ အမျိုးသမီးများ၏ အရည်အချင်းကို အမြဲတမ်း သံသယဖြင့် ကြည့်ခြင်း၊ အမျိုးသမီးများကို ယုံကြည်စွာတာဝန်ပေးအပ်မှုမရှိခြင်း၊ အိမ်ထောင်ရှင် အမျိုးသမီးနှင့် တကိုယ်ရည်အမျိုးသမီး ခွဲခြားခြင်း စသည်တို့ကိုလည်း ကြုံတွေ့ရသည်။

မီဒီယာတွင် အမျိုးသမီးဦးဆောင်မှုနှင့် ပတ်သက်၍ ဖော်ပြမှုနည်းခြင်း၊ အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင်များ အကြောင်း တင်ပြရာတွင် ပုဂ္ဂိုလ်ရေးဘဝကိုသာ အလေးပေးခြင်း၊ အမျိုးသမီးများ၏ အားနွဲ့မှု၊ အားနည်းချက် များကိုသာ မီးမောင်းထိုးဖော်ပြခြင်း၊ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အသွင်အပြင်အပေါ် အလွန်အမင်း အာရုံစိုက်ခြင်း၊ အိမ်တွင်းမှုလက်မှုပညာတို့နှင့် အမျိုးသမီးများကို တွဲမြင်စေခြင်းတို့ကို မြင်တွေ့ရတတ်သည်။

နိုင်ငံရေးရာကိစ္စများတွင် လက်ရှိအချိန်အထိ ထည့်သွင်းစဉ်းစားခံရမှု နည်းပါးခြင်း၊ ပါတီခေါင်းဆောင် နေရာများတွင် ရွေးချယ်ခံရန် အခွင့်အလမ်း နည်းပါးခြင်း၊ မဲဆန္ဒရှင်များ၏ ယုံကြည်မှု ရယူရန် ပိုမိုကြိုးစား ရခြင်းများကို ကြုံတွေ့နေရဆဲဖြစ်သည်။ အထင်ရှားဆုံးစိန်ခေါ်ချက်မှာ အမျိုးသမီးနှင့် နိုင်ငံရေးသည် ဝေးကွာ နေဆဲဖြစ်သည်။ အမျိုးသမီးများ၏ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ကို လျစ်လျူရှုခံနေရဆဲ ဖြစ်သည်။ လူဦးရေအချိုးအစား အများဆုံးဖြစ်သော အမျိုးသမီးများ၏ ကိုယ့်ကြမ္မာ ကိုယ်ဖန်တီးခွင့်၊ ရွေးချယ်ခွင့်၊ ကိုယ်စားပြုခွင့်သည် လက်ရှိအချိန်အထိ ပျောက်ဆုံးနေဆဲပင်။

လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးအပါအဝင် အသွင်ကူးပြောင်းရေးကာလနှင့် ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ တည် ဆောက်ရေးကာလများတွင် နိုင်ငံရေးကဏ္ဍအပါအဝင် ကဏ္ဍအသီးသီးတွင် အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင်သစ်များ ပေါ်ထွက်လာရေးအတွက် အားစိုက်လုပ်ဆောင်ရန် အရေးကြီးသည့် အချိန်အခါကို ကျရောက်နေပြီ ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင်သစ်များ ပေါ်ထွက်လာရေးအတွက် စနစ်တကျ လုပ်ဆောင်ရန် လိုအပ် လျက်ရှိပါသည်။

အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင်သစ်များ လုံလောက်အောင်ထွက်ပေါ်လာရေးအတွက် စနစ်တကျ လုပ်ဆောင် သင့်သည်။ လက်ရှိတော်လှန်ရေးတွင် တက်ကြွစွာပါဝင်နေသည့် မတူကွဲပြားသော နယ်ပယ်အသီးသီးမှ အမျိုးသမီးများ၊ ကျေးရွာအသီးသီးမှ ဦးဆောင်နိုင်စွမ်းရှိသူများကို ဖော်ထုတ်စုစည်းကာ နိုင်ငံရေးသင်တန်းများ၊ ခေါင်းဆောင်မှုဆိုင်ရာ အခြေခံသင်တန်းများပေးခြင်း၊ နိုင်ငံရေးအသိပညာနှင့် ဗဟုသုတများ မျှဝေခြင်း၊ လက်တွေ့လုပ်ငန်းခွင် အတွေ့အကြုံများ ရရှိအောင် စီစဉ်ပေးခြင်း၊ ယုံကြည်မှုရရှိအောင် စိတ်ခွန်အားပေးခြင်း တို့ကို လုပ်ဆောင်ပေးရန် လိုအပ်သည်။

ထို့ပြင် အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင်အချင်းချင်း တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခွင့်များ ဖန်တီးပေးခြင်း၊ အတွေ့အကြုံ ရှိသော နယ်ပယ်အသီးသီးမှ အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင်များနှင့် ချိတ်ဆက်ပေးခြင်း၊ နယ်ပယ်အသီးသီးမှ ကျွမ်းကျင်သူများနှင့် ပေါင်းကူးပေးခြင်း၊ သမိုင်းမှ အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင်များအကြောင်းကိုမိတ်ဆက်ပေးခြင်း တို့ကိုလည်း လုပ်ဆောင်ပေးရန် လိုသည်။

အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင်သစ်များကို လူထုအကျိုးပြု စီမံကိန်းများကို ရေးဆွဲစေကာ ဦးဆောင်မှုအခန်း ကဏ္ဍများတွင် ပါဝင်ခွင့်ရရှိလာရန် အခွင့်အလမ်းများကို ဖန်တီးပေးရန်လည်း လိုအပ်သည်။ လုပ်ငန်းအတွေ့ အကြုံများမှ ရရှိလာသော အတွေးအမြင်သစ်များနှင့် အမျိုးသမီးများ၏ ဦးဆောင်မှုအသစ်သစ်ကို ဖန်တီး လုပ်ဆောင်သွားကြရမည်ဖြစ်သည်။ အမျိုုးသမီးခေါင်းဆောင်သစ်များ၏ ဦးဆောင်မှုရလဒ်များကို အမြဲတစေ ပြန်လည်သုံးသပ်ပေးခြင်းဖြင့် လိုအပ်ချက်များကို ဝိုင်းဝန်းအားဖြည့်ပေးသွားရမည် ဖြစ်သည်။ အမျိုးသမီး များကိုယုံကြည်စွာ တာဝန်ပေးအပ်ခြင်း၊ အောင်မြင်မှုများကိုအသိအမှတ်ပြုပေးခြင်း၊ နောက်ထပ် တာဝန်များ ပေးအပ်ခြင်း စသည်တို့ကိုလည်း ဆောင်ရွက်ပေးရပါမည်။

ထို့ပြင် အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင်များ အမြဲဆက်လက်ပေါ်ထွက်လာရေးအတွက် စနစ်တကျ စီမံကိန်း ရေးဆွဲကာ လိုအပ်သော အရင်းအမြစ်များ လက်လှမ်းမီအောင် အစဉ်တစိုက်ဆောင်ရွက်ပေးရန်လည်း လိုသည်။ ထို့ပြင် နောက်ပြန်မလှန်ကျစေရန် ရေရှည်ထိန်းသိမ်းနိုင်မည့် ယန္တရားများကို တည်ဆောက်ထားရန်လည်း လိုအပ်သည်။ လူမှုအသိုင်းအဝိုင်း၏ တရားသေသတ်မှတ်ချက်အမြင်များကိုလည်း ပြောင်းလဲပေးရန် လိုအပ်သည်။ ဦးဆောင်မှုတွင် ပါဝင်လာသော အမျိုးသမီးများအနေဖြင့် ကြုံတွေ့ရနိုင်မည့် လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ စိန်ခေါ်မှုများ အပါအဝင် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာအနှောက်အယှက်ပေးမှုများ၊ အကြမ်းဖက်မှုများကို ကိုယ်တွယ် ဖြေရှင်းနိုင်ရန် စီမံမှုများ လိုအပ်သည်။စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပံ့ပိုးကူညီမှုများလည်းဆောင်ရွက်ပေးသင့်သည်။

အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင်သစ်များ မြှင့်တင်ရေးသည် ရိုးရှင်းသော လုပ်ငန်းစဉ်တစ်ခု မဟုတ်ပေ။ စနစ်တကျ စီမံချက်ရေးဆွဲခြင်း၊ လိုအပ်သော အရင်းအမြစ်များ စုစည်းခြင်း၊ စဉ်ဆက်မပြတ် အကောင်အထည် ဖော်ခြင်းတို့ဖြင့်သာ အောင်မြင်နိုင်မည် ဖြစ်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် သက်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများအားလုံး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်းဖြင့် ပိုမိုကောင်းမွန်သော အနာဂတ်ကို အတူတကွ တည်ဆောက်ကြရမည် ဖြစ်ပါသည်။

“လက်ရှိနွေဦးတော်လှန်ရေးအပါအဝင် အသွင်ကူးပြောင်းရေးကာလနှင့် ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ တည် ဆောက်ရေးကာလများတွင် နိုင်ငံရေးကဏ္ဍအပါအဝင် ကဏ္ဍအသီးသီးတွင် အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင်သစ်များ ပေါ်ထွက်လာရေးအတွက် အားစိုက်လုပ်ဆောင်ရန် အရေးကြီးသည့် အချိန်အခါကို ကျရောက်နေပြီ ဖြစ်သည်”

အမျိုးသမီးအသံ အမျိုးသမီးအားမာန် စာစဉ် (၄) ကို အောက်ပါလင့်ခ်မှာ ဝင်ရောက်ပြီး ဖတ်ရှုနိုင်ပါပြီ။
https://drive.google.com/file/d/1f-_wechUEdOGmJdkvswVAWYQ7WKpDwYW/view?usp=sharing

#politicsforwomenmyanmar
#whatishappeninginmyamar
#Advocacy
#politics
#media